దశమ స్కంధము - పూర్వ : కృష్ణునికి జాతకర్మచేయుట
- ఉపకరణాలు:
జడగతులును, బలుపిఱుదులుఁ,
బిడికెడు నడుములును, వలుఁద బిగి చనుఁగవలున్,
వెడఁద నయనములు, సిరి తడఁ
బడు మోములు, భ్రమర చికుర భరములు, నమరన్.
టీకా:
జడగతులునున్ = మెల్లని నడకలు, జడల సొంపులు; పలు = పెద్ద; పిఱుదులున్ = పిఱ్ఱలు; పిడికెడు = పిడికిట్లో సరిపడు సన్నని; నడుములునున్ = నడుములు; వలుద = లావైన; బిగి = గట్టి, బిగువైన; చను = స్తనముల; కవలున్ = జంటలు; వెడద = వెడల్పైన; నయనములున్ = కళ్ళు; సిరి = సౌభాగ్యములు, లక్ష్మీకళలు; తడబడు = మెదలెడి, తడబడెడి; మోములున్ = ముఖములు; భ్రమర = తుమ్మెదలవంటి; చికుర = శిరోజములు; భరములున్ = విరివైనవి, అధికమైనవి; అమరన్ = అమరి ఉండగా.
భావము:
అందరికి త్వరగానే వెళ్ళాలి అని ఉన్నది కాని, విశాలమైన పిరుదులు; పొంకమైన వక్షోజాలు; పిడికిట్లో ఇమిడేటంత సన్నని నడుము; ఇంకెలా త్వరగా నడువగలరు. నెమ్మదిగా నడకలు సాగుతున్నాయి. కన్నులు మాత్రం ఆనందంతో విశాలంగా విచ్చుకున్నాయి. పెద్ద తుమ్మెద రెక్కలవలె నల్లనైన పెద్దతల కొప్పులు చక్కగా ఊగుతున్నాయి. లక్ష్మీకళలు కూడా ఆ గోపికల మోముల అందాల ముందు తడబడుతున్నాయి.