దశమ స్కంధము - పూర్వ : ముచికుందుడు స్తుతించుట
- ఉపకరణాలు:
"నీ మాయఁ జిక్కి పురుష
స్త్రీమూర్తిక జనము నిన్ను సేవింపదు; వి
త్తామయ గృహగతమై సుఖ
తామసమై కామవంచితంబై యీశా!
టీకా:
నీ = నీ యొక్క; మాయన్ = మాయ యందు; చిక్కి = చిక్కుకొని; పురుష = మగవారు; స్త్రీ = ఆడవారు అను; మూర్తిక = ఆకృతులు కలవారైన; జనము = జనసమూహము; నిన్నున్ = నిన్ను; సేవింపదు = కొలువదు; విత్త = ధనము అనెడి; ఆమయ = తెగులు కల; గృహ = నివాసములను; ఆగతము = పొందినది; ఐ = అయ్యి; సుఖ = సుఖము లనెడి; తామసము = చీకట్లు కలది; ఐ = అయ్యి; కామ = విషయాభిలాషలచే {కామము - ఇంద్రియ విషయములైన ఆహార నిద్రా భయ సంగమ పుష్ప చందనాదుల యెడ లాలస, విషయాసక్తి}; వంచితంబు = వంచింపబడినది; ఐ = అయ్యి; ఈశా = సర్వనియమకస్వామీ.
భావము:
“సర్వేశ్వరా! నీ మాయచేత మోహితులై సుఖలేశం తోపించు విత్తము, గృహాదులు మీద తగులం పొంది వారు వంచితులు అవుతూ, స్త్రీలును పురుషులును నిన్ను భజింపరు.