దశమ స్కంధము - పూర్వ : కాలయవనుడు నీరగుట
- ఉపకరణాలు:
కాలము ప్రబలురకును బలి
కాలాత్ముం డీశ్వరుం డగణ్యుఁడు జనులం
గాలవశులఁగాఁ జేయును
గాలముఁ గడవంగలేరు ఘను లెవ్వారున్.
టీకా:
కాలము = కాలము; ప్రబలురకునున్ = మిక్కిలి బలము గలవారి కంటె; బలి = బలము కలది; కాలాత్ముండు = కాలస్వరూపుడు; ఈశ్వరుండు = భగవంతుడు; అగణ్యుడు = ఈశ్వరుడు {అగణ్యుడు - ఇట్టివాడని ఎంచుటకు వాక్కుచేత కాని మనస్సుచేత కాని శక్యముకానివాడు, భగవంతుడు}; జనులన్ = ప్రజలను; కాల = కాలమునకు; వశులన్ = అధీనమైన వారు; కాన్ = అగునట్లు; చేయును = చేయును; కాలమున్ = కాలమును; గడవంగలేరు = దాటలేరు; ఘనులు = గొప్పవారు; ఎవ్వారున్ = ఎవరుకూడ.
భావము:
కాలం మహాబలవంతుల కంటే బలమయినది. భగవంతుడే కాలస్వరూపుడు. అతడు ఇలాంటి వాడని నిరూపించటం సాధ్యం కాదు. అతడు జనులను కాలానికి లోబరుస్తాడు. ఎంతటి గొప్పవారయినా కాలాన్ని దాటలేరు.