దశమ స్కంధము - పూర్వ : కాలయవనుడు నీరగుట
- ఉపకరణాలు:
అనుచు యవనుఁ డట్టహాసంబు గావించి
చటుల కఠిన కులిశ సదృశమైన
పాదమెత్తి తన్నెఁ బాఱి తద్దేహంబు
నగగుహం బ్రతిస్వనంబు నిగుడ.
టీకా:
అనుచున్ = అని; యవనుడు = కాలయనుడు; అట్టహాసంబున్ = బిగ్గరగానవ్వుటను; కావించి = చేసి; చటుల = వడిగల; కఠిన = గట్టి; కులిశ = వజ్రాయుధము; సదృశము = వంటిది; ఐన = అగు; పాదమున్ = కాలిని; ఎత్తి = ఎత్తి; తన్నెన్ = తన్నెను; పాఱి = పరుగెటుకొని వెళ్ళి; తత్ = ఆ యొక్క; దేహంబున్ = శరీరమును; నగ = కొండ; గుహన్ = గుహ; ప్రతిస్వనంబు = మారుమ్రోగుట, ప్రతిధ్వని; నిగుడన్ = విజృంభించగా.
భావము:
అంటూ కాలయవనుడు అట్టహాసంగా నవ్వి, పరుగెట్టుకొని వెళ్ళి, ఎగిరి, కర్కశమైన వజ్రాయుధంవంటి తన కాలితో ఆ నిద్రపోతున్న పురుషుడిని తన్నాడు. ఆ తన్నుకు పర్వతగుహ అంతా మారుమ్రోగిపోయింది