దశమ స్కంధము - పూర్వ : బలరాముడు విజృంభించుట
- ఉపకరణాలు:
భువన జనుస్థితవిలయము
లవలీలం జేయు హరికి నరినాశన మెం
త విషయమైన మనుజుఁడై
భవ మొందుటఁ జేసి పొగడఁ బడియెం గృతులన్.
టీకా:
భువన = లోకముల యొక్క; జనుః = పుట్టుక; స్థిత = ఉనికి, సంరక్షణము; విలయములున్ = నాశనములను; అవలీలన్ = సుళువుగా; చేయు = చేసెడి; హరి = కృష్ణుని; కిన్ = కి; అరి = శత్రువుల; నాశనము = నాశముచేయుట; ఎంత = ఏపాటి; విషయము = పని; ఐనన్ = అయినను; మనుజుడు = మానవునిగా; ఐ = అయ్యి; భవమున్ = పుట్టుక; ఒందుట = పొందుట; చేసి = వలన; పొగడబడియెన్ = కీర్తింపబడెను; కృతులన్ = కావ్యము లందు.
భావము:
లోకములను అవలీలగా పుట్టించనూ, పెంచనూ, గిట్టించనూ సమర్థుడైన నారాయణునకు, శత్రునాశనము చేయుట ఒక లెక్క లోనిది కాదు. అయినా, మానవుడై పుట్టినందున కావ్యము లందు అలా శ్లాఘింపబడ్డాడు.