పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

దశమ స్కంధము - పూర్వ : ఉద్ధవునికడ గోపికలు వగచుట

  •  
  •  
  •  

10.1-1484-సీ.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

విభుఁడు మా వ్రేపల్లె వీధుల నేతేరఁ-
జూతుమే యొకనాడు చూడ్కు లలరఁ?
బ్రభుఁడు మాతో నర్మభాషలు భాషింప-
విందుమే యొకనాఁడు వీను లలరఁ?
నువులు పులకింప యితుండు డాసినఁ-
లుగునే యొకనాఁడు కౌఁగలింపఁ?
బ్రాణేశు! మమ్మేల పాసితి వని దూఱఁ-
దొరకునే యొకనాఁడు తొట్రుపడఁగ?

10.1-1484.1-తే.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

చ్చునే హరి మే మున్న నముఁ జూడఁ?
లఁచునే భర్త మాతోడి గులు తెఱఁగుఁ?
దెచ్చునే విధి మన్నాథుఁ దిట్టువడక?
యెఱుఁగ బలుకు మహాత్మ! నీ కెఱుఁగ వచ్చు."

టీకా:

విభుడు = కృష్ణుడు; మా = మా యొక్క; వ్రేపల్లె = గొల్లపల్లెలోని; వీధులన్ = వీధులలో; ఏతేరన్ = వచ్చుచుండగ; చూతమే = చూడగలమా; ఒకనాడున్ = ఏదినమునకైన; చూడ్కుల = కన్నులు; అలరన్ = ఆనందించగా; ప్రభుడు = కృష్ణుడు; మా = మా; తోన్ = తో; నర్మ = ప్రియమైన; భాషలు = మాటలు; భాషింపన్ = పలుకగా; విందుమే = వినగలమా; ఒకనాడున్ = ఏరోజుకైన; వీనులు = చెవులు; అలరన్ = ఆనందించగా; తనువులు = శరీరములు; పులకింపన్ = గగుర్పాటు చెందగా; దయితుండు = ప్రియుడు; డాసినన్ = దరిచేరగా; కలుగునే = లభించునా; ఒకనాడున్ = ఏదినమునకైన; కౌఁగిలింపన్ = ఆలింగనము చేసికొనుట; ప్రాణేశున్ = మనోవిభుని; మమ్మున్ = మమ్ము; ఏల = ఎందుకు; పాసితివి = ఎడబాసితివి; అని = అని; దూఱన్ = దూషించుట; దొరకునే = లభించునా; ఒకనాడున్ = ఏదినమునకైన; తొట్రుపడగన్ = తడబడునట్లుగా.
వచ్చునే = కలుగునా; హరి = కృష్ణుడు; మేము = మేము; ఉన్న = ఉన్నట్టి; వనమున్ = అడవిని; చూడన్ = చూచుటకు; తలచునే = గుర్తుచేసుకొనునా; భర్త = ప్రభువు; మా = మా; తోడి = తోటి; తగులు = కల సంబంధము యొక్క; తెఱగున్ = వివరమును; తెచ్చునే = తీసుకు వస్తాడా; విథి = బ్రహ్మదేవుడు; మత్ = మా యొక్క; నాథున్ = విభున్; తిట్టువడక = తిట్టగలుగుట; ఎఱుగన్ = తెలియ; పలుకు = చెప్పుము; మహాత్మా = గొప్పమనసు కలవాడ; నీ = నీ; కున్ = కు; ఎఱుగవచ్చు = తెలిసుండవచ్చును.

భావము:

మా ప్రియతముడు వ్రేపల్లె వీధులకు రాగా కనులపండువగా మేము ఒకరోజైనా చూడగల్గుతామా? మా ప్రభువు మాతో ప్రియంగా మాట్లాడే మాటలను ఒకనాడైనా వీనులవిందుగా వినగలుగుతమా? వల్లభుడు చెంతకు రాగా ఒక రోజు అయినా ఒడలు గగుర్పొడిచేలా కౌఁగిలించుకొనే భాగ్యము మాకు కలుగుతుందా? ఓ ప్రాణనాయకా! మమ్మల్నెందుకు దూరం పెట్టావు అని తొట్రుపడతూ తనను దూషించడానికి ఏరోజైనా అవకాశం ఏర్పడుతుందా? కృష్ణుడు ఎప్పటికైనా మేమున్న ఈ బృందావనము చూడ్డానికి వస్తాడా? మా మనోవల్లభుడు అయిన శ్రీకృష్ణుడు తనకు మాతో కల సంబంధమును స్మరిస్తుంటాడా. మా చేత తిట్లు తినక ముందే బ్రహ్మదేవుడు మా నాధుని మాదగ్గరకు తీసుకొస్తాడా? ఓ మహాత్మా! ఇన్నియు నీకు తెలిసి ఉండవచ్చును. కనుక, మాకు వివరముగా చెప్పు.