దశమ స్కంధము - పూర్వ : సాందీపుని వద్ధ శిష్యు లగుట
- ఉపకరణాలు:
"అంభోరాశిఁ బ్రభాసతీర్థమున ము న్నస్మత్తనూసంభవుం
డంభోగాహము సేయుచున్ మునిఁగి లేఁ డయ్యెం గృపాంభోనిధుల్
శుంభద్వీర్యులు మీరు మీ గురునకుం జోద్యంబుగా శిష్యతన్
గాంభీర్యంబునఁ బుత్రదక్షిణ యిడం గర్తవ్య మూహింపరే.
టీకా:
అంభోరాశిన్ = సముద్రమునందు; ప్రభాస = ప్రభాసము అనెడి {ప్రభాసము - మిక్కిలి ప్రకాశించెడిది}; తీర్థంబునన్ = పుణ్యతీర్థము నందు; మున్ = ఇంతకు పూర్వము; అస్మత్ = మా యొక్క; తనూసంభవుండు = పుత్రుడు {తనూసంభవుడు - తనువున పుట్టినవాడు, కొడుకు}; అంభోగాహము = స్నానము; చేయుచున్ = చేస్తూ; మునిగి = మునిగిపోయి; లేడయ్యెను = మరణించెను {లేడగు - ఎప్పటికి లేనివాడు అగు, మరణించు}; కృపాంభోనిధుల్ = దయాసాగరులు; శుంభత్ = ప్రకాశించెడి; వీర్యులు = పరాక్రమము కలవారు; మీరు = మీరు; మీ = మీ యొక్క; గురున్ = గురువున; కున్ = కు; చోద్యంబుగా = అద్భుతముగా, ఆశ్చర్యము కలిగేలాగ; శిష్యత = శిష్యత్వము యొక్క; గాంభీర్యంబునన్ = గొప్పదనముతో; పుత్ర = కొడుకు అనెడి; దక్షిణన్ = దక్షిణను; ఇడన్ = ఇచ్చుట; కర్తవ్యము = యుక్తమైనది; ఊహింపరే = ఆలోచించండి.
భావము:
“నాయనలారా! మా కుమారుడు కొన్నాళ్ళ క్రితం సముద్రంలో ప్రభాసమనే తీర్థ ఘట్టం వద్ద స్నానం చేయడానికి నీటిలో దిగి మునిగిపోయాడు. అంతే మళ్ళీ కనిపించ లేదు. దయసముద్రులూ, ప్రకాశవంతమైన ప్రతాపం కలవారూ అయిన మీరు శిష్యధర్మం వహించి, మాకు గురుదక్షిణ ఇవ్వాలి. అందుచేత, అందరికీ అచ్చెరువు కలిగేలాగ మా కుమారుడిని తీసుకొని వచ్చి గురుదక్షిణగా ఇవ్వండి.