పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

దశమ స్కంధము - పూర్వ : చాణూరునితో సంభాషణ

  •  
  •  
  •  

10.1-1345.1-తే.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వెలసి తిరుగంగ వేదాంతవీధి గాదు
మొఱఁగిపో ముని మనముల మూల గాదు
సాఁగి నడువంగ భక్తుల జాడ గాదు
శౌరి! నా మ్రోల నీ వెందు నియె దింక."

టీకా:

మహిమన్ = మహిమలు; తోన్ = తోటి; ఉండగన్ = ఉండుటకు; మథురా = ఇది మథుర అనెడి; పురము = పట్టణము; కాని = కాని; పొలుపారు = ఒప్పెడి; వైకుంఠపురము = వైకుంఠము; కాదు = కాదు; గర్వంబు = అహంకారము; తోన్ = తోటి; ఉండన్ = ఉండుటకు; కంసుని = కంసుడి యొక్క; సభ = సభ ఇది; కాని = కాని; సంసారరహితుల = ఏకాంతుల; సభయున్ = సభ ఏమీ; కాదు = కాదు; ప్రకటించి = ప్రసిద్ధపఱచి; వినగన్ = వినుటకు; నా = నా యొక్క; బాహునాదము = భుజములుచరచినశబ్దం; కాని = కాని; నారదు = నారదుని యొక్క; వీణా = వీణవాయించిన; స్వనంబు = ధ్వని; కాదు = కాదు; చదురులు = పరిహాసములు, నేర్పులు; ఆడగన్ = పలుకుటకు; మల్ల = మల్లయోధులైన; జన = వారితోటి; విగ్రహము = పోరాటము; కాని = కాని; రమ = లక్ష్మీదేవి; తోడి = తోటి; ప్రణయ = ప్రేమ; విగ్రహము = కలహము; కాదు = కాదు.
వెలసి = ప్రసిద్ధివహించి; తిరుగంగన్ = మెలగుటకు; వేదాంత = వేదాంతుల; వీధి = మార్గము; కాదు = కాదు; మొఱగి = వంచించి; పోన్ = పోవుటకు; ముని = ఋషుల; మనముల = మనసులందలి; మూల = మూల; కాదు = కాదు; చాగి = అతిశయించి; నడువంగన్ = వెళ్ళుటకు; భక్తుల = భక్తుల యొక్క; జాడ = దారి; కాదు = కాదు; శౌరి = కృష్ణా; నా = నాకు; మ్రోలన్ = ఎదురుగా; నీవు = నీవు; ఎందున్ = ఎక్కడకి; చనియెదు = పోయెదవు; ఇంక = ఇకమీద.

భావము:

వైభవోపేతంగా ఉందామనుకుంటున్నావేమో ఇది విలసిల్లే వైకుంఠం కాదు మధురానగరం; దర్పంతో తిరగడానికి ఇది సన్నాసుల సభ కాదు కంసమహారాజు కొలువుకూటమి; చక్కగావిందాం అనుకోకు. ఇది నారదుడి వీణా నాదము కాదు నా భుజాస్ఫాలన శబ్దం; పరిహాసాలు ఆడటానికి ఇది లక్ష్మీదేవి తోటి ప్రణయకలహము కాదు మల్ల యోధులతో రణరంగం; యధేచ్ఛగా సంచరించడానికి ఇది వేదాంతుల వీధి కాదు; దాగి ఉండటానికి ఇది మునుల మనఃకుహరం కాదు; అతిశయించి వెళ్ళడానికి ఇది భక్తులసంగతి కాదు; గుర్తుంచుకో కృష్ణా! నా ముందు నుంచీ ఇక నీవెక్కడకీ వెళ్ళలేవు.”