పోతన తెలుగు భాగవతము

10.1-1250-వ.

అని మఱియు గోవింద సందర్శన కుతూహలంబునం బౌరసుందరులు పరస్పరాహూయమానలై భుంజానలై భోజన భాజనంబులు దలంగఁ ద్రోచియు, శయానలై లేచియు, నభ్యంజ్యమానలై జలంబులాడకయు, గురుజనశిక్ష్యమాణలై యోడకయు, గృహకార్య ప్రవర్తమానలై పరిభ్రమింపకయు, రమణరమమాణలై రమింపకయు, శిశుజన బిభ్రాణలై డించియు నలంకుర్వాణలై యన్యోన్య వస్త్రాభరణ మాల్యానులేపనంబులు వీడ్వడ ధరించియు నరిగి.

టీకా:

అని = అని; మఱియున్ = మిక్కిలి; గోవింద = కృష్ణుని; సందర్శన = చూడవలెనని; కుతూహలంబునన్ = వేడుకతోటి; పౌర = పురములోని; సుందరులు = స్త్రీలు; పరస్పర = ఒకరిచే నొకరు; ఆహూయమానలు = పిలువబడినవారు; ఐ = అయ్యి; భుంజానలు = భోజనములు చేసినవారు; ఐ = అయ్యి; భోజనభాజనంబులు = తిన్నకంచములు; తలగ = తొలగ; త్రోచియున్ = తోసేసి; శయానలు = పండుకొన్నవారు; ఐ = అయ్యి; లేచియు = లేచిపోయి; అభ్యంజమానలు = తలంటుకొనువారు; ఐ = అయ్యి; జలంబు లాడకయు = స్నానములు చేయకుండ; గురు = పెద్ద; జన = వారిచేత; శిక్ష్యమాణలు = నిగ్రహింపబడినవారు; ఐ = అయ్యి; ఓడకయున్ = వెనుదీయకుండ; గృహకార్య = ఇంటిపను లందు; ప్రవర్తమానలు = చేయుచున్నవారు; ఐ = అయ్యి; పరిభ్రమింపకయున్ = మెదలకుండ; రమణు = భర్తలను; రమమాణలు = రమింపజేయుచున్నవారు; ఐ = అయ్యి; రమింపకయున్ = క్రీడింపకుండ; శిశుజన = చంటిబిడ్డలను; బిభ్రాణలు = ఎత్తుకొన్నవారు; ఐ = అయ్యి; డించియున్ = దింపేసి; అలంకుర్వాణలు = అలంకరించుకొనుచున్నవారు; ఐ = అయ్యి; అన్యోన్య = ఒకరినొకరు, ఒండొరుల; వస్త్ర = బట్టలు; ఆభరణ = భూషణములు; మాల్య = పూలదండలు; అనులేపనంబులున్ = గంధములు; వీడ్వడన్ = జారిపోవునట్లు; ధరించియున్ = ధరించి; అరిగి = వెళ్ళి.

భావము:

అంటూ ఆ మథురానగర కాంతలు శ్రీకృష్ణుని చూడాలనే ఆసక్తి తోకూడిన తొందరలో ఒకరినొకరు పిలుచుకుంటూ, భోజనాలు చేసి, భోజనపాత్రలను మూలకి తోసేసి, పడుకుని లేచి, తలంటుస్నానాలుచేసి చేయక, పెద్దలు వారిస్తున్నా వినిపించుకోకుండా, ఇంటి పనులలో నిమగ్నలై మెసలకుండా, భర్తలను సేవించడంలో మనసు లగ్నం చేయకుండా, ఎత్తుకున్న బిడ్డలను దింపేసి, ఒండొరుల బట్టలు, ఆభరణాలు, పువ్వులు, గంధాలు అలంకారాలు చేసేసుకుని, అవి జారిపోతున్నా లెక్కచేయకుండా బయలుదేరిపోయారు.