దశమ స్కంధము - పూర్వ : కేశిని సంహారము
- ఉపకరణాలు:
వాయువు వెడలక నిలిచినఁ
గాయంబు చెమర్పఁ గన్నుఁగవ వెలి కుఱుకన్
మాయచెడి తన్నుకొనుచును
గూయుచు నశ్వాసురుండు గూలెన్ నేలన్.
టీకా:
వాయువు = ఊపిరి; వెడలక = నడవకుండ; నిలిచినన్ = ఆగిపోగా; కాయంబున్ = దేహము; చెమర్పన్ = చలువలు కమ్ముకొనగ; కన్ను = కన్నులు; గవ = రెండును (2); వెలికుఱుకన్ = బయటకు రాగా; మాయ = మాయారూపము; చెడి = చెడిపోయి; తన్నుకొనుచున్ = శరీరము కొట్టుకొనుచు; కూయుచున్ = అరచుచు; అశ్వాసురుండు = గుఱ్ఱపురాక్షసుడు; కూలెన్ = కూలిపోయెను; నేలన్ = నేలమీదకి.
భావము:
ఆ కేశి దానవుడికి ఒంట్లోని గాలి బయటకి పోకపోడంతో ఒళ్ళంతా చెమట పట్టింది. కనుగుడ్లు వెలికి వచ్చాయి. తన మాయలు పనిచేయకపోడంతో వాడు విలవిలా తన్నుకుంటూ పెడబొబ్బలు పెడుతూ నేల మీదకి కూలిపోయాడు.