దశమ స్కంధము - పూర్వ : శంఖచూడుని వధ
- ఉపకరణాలు:
"ఓరీ! గుహ్యక! పోకుపోకు" మని రోషోక్తిం బకారాతి వాఁ
డే రూపంబున నెందుఁ జొచ్చె నెటు బోయెం దోడఁ దా నేగి దు
ర్వారోదంచిత ముష్టి వాని తలఁ ద్రెవ్వంబెట్టి తద్వీరు కో
టీరభ్రాజిత రత్నముం గొనియె దండిన్ గోపికల్ జూడగన్.
టీకా:
ఓరి = ఓరి; గుహ్యక = గుహ్యకుడ; పోకుపోకుము = పారిపోకు; అని = అని; రోష = కోపముతోకూడిన; ఉక్తిన్ = మాటలతో; బకారాతి = కృష్ణుడు {బకారాతి - బకాసురుని శత్రువు, కృష్ణుడు}; వాడు = అతడు; ఏ = ఎటువంటి; రూపంబునన్ = ఆకారముతో; ఎందున్ = దేనిలో; చొచ్చెన్ = ప్రవేశించినను; ఎటు = ఏ వైపునకు; పోయెన్ = వెళ్ళినను; తోడన్ = కూడా; తాను = అతను; ఏగి = వెళ్ళి; దుర్వార = అడ్డగింపరాని; ఉదంచిత = పైకెత్తిన; ముష్టిన్ = పిడికిటితో; వాని = అతడి (గుహ్యకుని); తల = తలను; త్రెవ్వన్ = పగులునట్లుగా; పెట్టి = పొడిచి; తత్ = ఆ; వీరు = వీరుని యొక్క; కోటీర = కిరీటము నందు; భ్రాజిత = ప్రకాశించుచున్న; రత్నమున్ = రత్నమును; కొనియెన్ = తీసుకొనెను; దండిన్ = గొప్పదనముతో; గోపికల్ = గోపికలు; చూడగన్ = చూచుచుండగా.
భావము:
బకాసురుణ్ణి భంజించిన ఆ పరమాత్ముడు “ఓరీ! యక్షుడా! పారిపోకు. పారిపోకు” అని రోషంగా అరుస్తూ గుహ్యకుడు ఏ రూపంతో ఎక్కడ ప్రవేశిస్తున్నా ఎక్కడకి వెళ్ళినా వెన్నాడి వాడిని పట్టుకున్నాడు. సాటిలేని తన పెను పిడికిటిపోటుతో వాడి తల బద్దలయ్యేలా పొడిచాడు. గోపికలు చూస్తూండగా ఆ శూరుడి కిరీటంలో పొదిగిన ప్రకాశవంతమైన మణిని తీసేసుకొన్నాడు.