పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

దశమ స్కంధము - పూర్వ : గోపికలకు ప్రత్యక్షమగుట

  •  
  •  
  •  

10.1-1065.1-ఆ.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

"లఁగి పోవు నట్టి ప్పేమి సేసితి
ధిప! పలుకు ధర్మ" నియె నొకతె
"యేమినోము ఫలమొ హృదయేశ! నీ మోము
రలఁ గంటి" ననుచు సలె నొకతె.

టీకా:

ఎలయించి = చేరదీసి; ప్రాణేశా = జీవితేశ్వరా; ఎందున్ = ఎక్కడకు; పోయితివి = వెళ్ళిపోతివి; అని = అని; తోరంపు = అధికమైన; అలుక = కోపము; తోన్ = తోటి; దూఱెన్ = తిట్టెను; ఒకతె = ఒకామె; జలజాక్షా = కృష్ణా; ననున్ = నన్ను; పాసి = విడిచిపెట్టి; చనగన్ = వెళ్ళుటకు; నీ = నీ; పాదంబులు = కాళ్ళు; ఎట్లు = ఎలా; ఆడెన్ = సహకరించినవి; అని = అని; వగన్ = విచారముతో; ఎయిదెన్ = సమీపించినది; ఒకతె = ఒకామె; నాథ = స్వామీ; నీవు = నీవు; అరిగిన = వెళ్ళిపోయిన; నా = నా యొక్క; ప్రాణము = ప్రాణము; ఉన్నది = పొకుండ ఉన్నది; కూర్మియే = స్నేహధర్మమేనా; ఇది = ఇది; అని = అని; కుందెన్ = దుఃఖించెను; ఒకతె = ఒకామె; ఈశ్వర = భగవంతుడా; నినున్ = నిన్ను; నన్నున్ = నన్ను; ఇందాకన్ = ఇప్పటివరకు; పాపెనే = దూరముచేసెను; పాపపు = పాపి యైన; విధి = అదృష్టము; అని = అని; పలికెను = అనెను; ఒకతె = ఒకామె.
తలగిపోవు = దూరము చేసేటి; అట్టి = అంతటి; తప్పు = అపరాధము; ఏమి = ఏమిటి; చేసితిన్ = చేసాను; అధిప = ప్రభు; పలుకు = చెప్పుము; ధర్మము = న్యాయము; అనియె = అనెను; ఒకతె = ఒకామె; ఏమి = ఏ; నోము = నోము నోచుటవలన కలిగిన; ఫలమొ = ప్రయోజనమో; హృదయేశ = ప్రియా; నీ = నీ యొక్క; మోమున్ = ముఖమును; మరలన్ = మళ్ళీ; కంటిని = చూడగలిగితిని; అనుచు = అని; మసలెన్ = మెలగెను; ఒకతె = ఒకామె.

భావము:

“ప్రాణేశ్వరా! నన్ను మోసగించి ఎక్కడికి వెళ్ళిపోయావు” అని ఒక అంగన మిక్కిలి కినుకతో కృష్ణుని నిందించింది. “కమలనయనా! నను వదలి వెళ్ళడానికి నీకు కాళ్ళు ఎలా ఆడాయి” అని ఒక వెలది వాపోయింది. “ప్రభూ! నీవు వెళ్ళిపోయినా ఇంకా ప్రాణాలతోనే ఉన్నాను. చూడు. ఇదేమి ప్రేమ” అని ఒక ఇంతి చింతించింది. “దేవా! ఇంత వరకు పాపపు దైవం నన్ను నీకు దూరం చేసింది గదా.” అని ఒక పడతి పలవరించింది. “నాథా! నన్ను వదలి దూరంగ పోయేటంత తప్పు నేనేమి చేసానో చెప్పు. నీ కిది న్యాయమా?” అని ఒక అతివ అడిగింది. “ప్రాణేశా! నా నోము ఫల మెలాంటిదో కాని నాకు మళ్ళీ నీ ముఖ దర్శనం లభించింది.” అని ఒక పడచు పరవశించింది.