దశమ స్కంధము - పూర్వ : గోపికల దీనాలాపములు
- ఉపకరణాలు:
సవతు లేక నీ విశాల వక్షఃస్థలిఁ
దొళసితోడఁ గూడఁ దోయజాక్ష!
మనుపు మనుచు నెపుడు మాకాంత నీ పాద
కమలరజముఁ గోరుఁ గాదె కృష్ణ!
టీకా:
సవతులు = సరిపోలదగినవారు; లేకన్ = లేకపోయినను; నీ = నీ యొక్క; విశాల = విస్తారమైన; వక్షస్థలిన్ = వక్షముపైన; తొళసి = తులసి; తోడన్ = తో; కూడన్ = కలిసి; తోయజాక్ష = పద్మాక్షుడా, కృష్ణుడా; మనుపుము = రక్షింపుము; అనుచున్ = అని; ఎపుడున్ = ఎల్లప్పుడు; మాకాంత = లక్ష్మీదేవి; నీ = నీ యొక్క; పాద = పాదము లనెడి; కమల = పద్మము లంటిన; రజమున్ = రేణువులను; కోరున్ = కోరుకొనును; కాదే = కదా; కృష్ణ = కృష్ణుడా.
భావము:
కృష్ణా! నీరజాక్షా! శ్రీమహాలక్ష్మి ఎంత సాటిలేనిది అయినా నీ వెడల్పైన వక్షస్థలం మీద తులసితో కలసిమెలసి విలసిల్లునట్లు కటాక్షింపు మని ఎప్పుడూ నీ పాదపద్మపరాగాన్ని కోరుతుంది కదా.