పోతన తెలుగు భాగవతము

।।మాతృ శ్రీ తరిగొండ వేంగమాంబ విరచిత శ్రీకృష్ణ మంజరి।।

శ్రీవేంకటేశ! నా చిత్తంబునందు
నీపాదయుగళంబు నిల్పవే కృష్ణ!
నన్నేలు తరిగొండ నరమృగాకృతిని
ప్రత్యక్షమై నన్ను పాలించు కృష్ణ!
పాపకర్మములు తప్పక జేసి జేసి
బహుజన్మముల నెత్తి బడలితి కృష్ణ!
ఈజన్మమందైన నేను నీమాయ
గడ చెదనన్న శక్యముగాదు కృష్ణ!!
హరి! నీ పదాంబుజం బనునావ నిచ్చి
మాయాబ్ధి దాటించి మనుపవే కృష్ణ!
అనయ మవిద్యచే నఘము నాచేత
నుడుగక చేయింపుచుంటివే కృష్ణ!
మునుపటి దుష్కర్మములు మించి యిపుడు
ప్రారబ్ధ రోగ రూపములాయె కృష్ణ!
గాన, నేనింక దుష్కర్మముల్ చేయ
వెరతు నన్న నవిద్య విడువదే కృష్ణ!
నాదుర్గుణంబుల నశియింప జేసి
భూరి సద్గుణముల పుట్టించు కృష్ణ!
తెమలక నన్ను వేధింపుచున్నట్టి
వితత మూలావిద్య విడువదే కృష్ణ!
దుర్దన సఖ్యంబు దూరంబు జేసి
ఘన సాధుజన మైత్రి గల్పింపు కృష్ణ!
కలనైన నీ మూర్తిగాని యన్యంబు
నేమైన గనుపింపనీకవే కృష్ణ!
కనక రత్నప్రభా ఖచితమైనట్టి
సురుచిర మకుటంబు జూపవే కృష్ణ!
తళుకుల కుటిల కుంతల యుక్తమైన
సలలిత ఫాలదేశము జూపు కృష్ణ!
సుందర భ్రూలతా శోభితంబైన
కనుగవ బెళుకు తక్కక జూపు కృష్ణ!
ముదిరిన సంపంగి మొగ్గ కైవడిని
కమనీయమగు నాసికము జూపు కృష్ణ!
నిరుపమ కుందసన్నిభ దంతచయము,
రమణీయ బింబాధరము జూపు కృష్ణ!
వలువురు సిరులు బొంపము లందగించు
చెక్కుటద్దముల మచ్చిక జూపు కృష్ణ!
మకరకుండల కాంతి, మణికళాకలిత
గండ భాగములు తక్కక జూపు కృష్ణ!
మెరుపైన కురుకరు మీసంబు లమర
సొగసైన చుబుకంబు జూపవే కృష్ణ!
ఇన్ని చిహ్నాలకు నిరవైన వదన
పరిపూర్ణ చంద్రబింబము జూపు కృష్ణ!
శంఖ చక్ర గదాది సహితంబులగుచు
దగు చతుర్బాహువుల్ దయజూపు కృష్ణ!
కౌస్తుభ మణిహార కలితమైనట్టి
కంబుకంఠంబు చక్కగజూపు కృష్ణ!
చెలువుగా వనమాల శ్రీవత్సమణుల
సదనమైనట్టి వక్షముజూపు కృష్ణ!
బ్రహ్మాండ భాండముల్ బహుకోటులున్న
సూక్ష్మమౌ ఉదర మచ్చుగ జూపు కృష్ణ!
పలు మరు విశ్వకల్పన జేయు బ్రహ్మ
సదనమౌ నాభికంజము జూపు కృష్ణ!
అనుపమ మణిమేఖలావృతంబైన
మృగవమధ్యంబు నెమ్మినిజూపు కృష్ణ!
కనకాంబరాబద్ధ కటి తోడ కాంతి
మయమైన యూరుయుగ్మము జూపు కృష్ణ!
అంబుధి కన్యకా హస్తోపచార
కలితంబులైన జంఘలు జూపు కృష్ణ!
బ్రహ్మరుద్రాది దిక్పతులైన వారు
మ్రొక్క నొప్పగు పాదములు జూపు కృష్ణ!
గంగా తరంగ సంగత వామ పాద
భాసురాంగుష్ట మేర్పడ జూపు కృష్ణ!
క్షీర వారిధి యందు శేషతల్పమున
శయనించియున్న ముచ్చట జూపు కృష్ణ!
అష్టభుజములతో నధికాబ్ధి నడుమ
కొలువున్న మహిమ మక్కువజూపు కృష్ణ!
బాలుండవై వటపత్రం విూద
పవళించురీతి తప్పక జూపు కృష్ణ!
మొనసి శ్వేతద్వీపమున దివ్యకాంతి
నొనరు నీరూపంబు నొగిజూపు కృష్ణ!
అతలాది సర్వ లోకాధార మగుచు
బలమైన విశ్వరూపము జూపు కృష్ణ!
తగు భూతతతుల కంతర్యామివైన
భావ మెల్లను తేటపరుపవే కృష్ణ!
అనిశ మర్చా విగ్రహాకృతి గాను
మెలగు నీలీలలు వెలయింపు కృష్ణ!
విభవావతారముల్ వింతగా దాల్చి
పొలుపొందు సరణు లొప్పడుజూపు కృష్ణ!
ఆవాసుదేవ ముఖ్యవ్యూహములను
లలిమించు రూపంబులను జూపు కృష్ణ!
నిత్యశూరుల గొల్వ నిలచి వైకుంఠ
పురిని నీవున్న సొంపును జూపు కృష్ణ!
దెలియ నన్నిటికి నతీతమై వెలయు
పరమ పదమునందు ప్రభజూపు కృష్ణ!
ఇది మిథ్య యనగూడ దెల్లవిశ్వంబు
తానయ్యె వస్తుతత్వము జూపు కృష్ణ!
మద్గురుస్వామివై మహితతత్వంబు
చిరతరంబుగ బోధ చేయవే కృష్ణ!
వసుధ నే గురుకులా వాసంబు చేయ
శక్తిజాలక నిన్ను శరణంటి కృష్ణ!
గాన, నన్నెట్లైన కడతేర్పదగిన
భారంబు నీకు తప్పదు సుమ్ము కృష్ణ!
నీవు నా స్వామివి, నీసొత్తు నేను
కావున బాధ్య తెక్కడ బోదు కృష్ణ!
శేషభూతము నేను శేషివి నీవు
కావున బాధ్య తెక్కడ బోదు కృష్ణ!
పావనుండవు నీవు పతితను నేను
కావున బాధ్య తెక్కడ బోదు కృష్ణ!
నీవు బాధ్యుడవని నేను యిన్నాళ్లు
కన లేక పోతిని క్రమముగా కృష్ణ!
మాయ, నహంకార, మమకారములను
దగిలి దేహము లెన్ని దాల్చితి కృష్ణ!
నేటికైననుగాని నీకటాక్షమున
నీబాధ్య తెరిగితి నిజముగా కృష్ణ!
ఇక నేను జన్మంబు లెత్త నటంచు
నామది దైర్యమున్నది చాల కృష్ణ!
యేపుణ్యములు జేసి ఇంత దైర్యంబు
చెందితివన్న నే జెప్పెద కృష్ణ!
పరగ నేజేయు పాపము లిన్నియనుచు
గురి జేసి లెక్కింప గూడదే కృష్ణ!
అనిశంబు పెద్ద పిన్నంతరం లేక
తెగువ నెన్వరినైన తిట్టుదు కృష్ణ!
అతిడంభ కుచ్ఛితా హంకారములకు
ధరను నే మూలభూతము నైతి కృష్ణ!
గాన, కామాదివర్గము నాశ్రయించి
పాప దుర్విషయాల పాలైతి కృష్ణ!
నిరతంబు పరులను నిందింతుగాని,
నాదుర్గుణంబు లెన్నగనేర కృష్ణ!
తామస రాజస ద్వయములో జిక్కి
కోపతాపములకే గుదురైతి కృష్ణ!
అదిగాక భాగవ తాపచారముల
నుడుగక కావింపుచుందునే కృష్ణ!
అటుగాన, పతిత జనాగ్రణి నైతి
పలుమారు లిన్ని జెప్పగనేల కృష్ణ!
అజ్ఞాని, నపరాధి నగు నేను పతిత
పావన బిరుదు చేపట్టితి కృష్ణ!
గాన, నీ బిరుదంబు కడతేర్చు ననెడి
ధైర్యంబు మదిని సిద్ధంబయ్యె కృష్ణ!
బెనసి నీయందున్న బిరుదు లన్నియును
చేకొని నన్ను రక్షింపవే కృష్ణ!
మును నజామిళుని నిమ్ముగ బ్రోచినట్టి
కారుణ్యమును జూపి కడతేర్చు కృష్ణ!
వసుధ నీ పతిత పావన కీర్తి బిరుదు
పట్టితి నిక నాకు భయమేమి? కృష్ణ!
ఈబిరుదులబట్టి యిక జన్మమెత్త
నని ప్రమాణంబు చేయగవచ్చు కృష్ణ!
పరమాత్మ యిటువంటి భావనాయాత్మ
సిద్దించు సాదృశ స్థితి యందు కృష్ణ!
అటుగాన, యీనిశ్చయంబు నా మదిని
పట్టుగా నిల్ప నీ భారమే కృష్ణ!
మూలమంత్రార్థ మిమ్ముగ నాత్మ నీకె
శేషభూతంబని జెప్పనే కృష్ణ!
సరవి నన్యులకు శేషంబు గాదనుచు
నుప్పొంగి బోధింపు చుండునే కృష్ణ!
గాన నీసొమ్ము నెక్కడనున్న వెదకి
చేకొను పని నీకు సిద్ధమే కృష్ణ!
పాదంబు లెవ రైన బట్టినపట్టు
నిక్కంబు విడిపింప నేరవే కృష్ణ!
ఇపుడె నీ పాదంబు నేను బట్టితిని
నీవింక విడిపింప నేరవే కృష్ణ!
ధరనొప్పు మంత్ర రత్నద్వయార్ధంబు
చెలగి యీధర్మంబు జెప్పవే కృష్ణ!
ఈ ద్వయ మాదియం దిందిర కీవె
తెలిపితి, విపుడు సందియమేమి కృష్ణ!
ఘనముగా సకల యోగములు బోధించి
అటుమీద బహునిశ్చయంబుగా కృష్ణ!
సర్వధర్మముల నెంచక నన్ను శరణు
పొందు పాపములన్ని పొలియింతు కృష్ణ!
అని చరముశ్లోక మమర బోధించి
తిరుగేమి జెప్పవైతివి నీవు కృష్ణ!
గాన సిద్ధాన్తవాక్యంబిదే యనుచు
నామదిలో చాల నమ్మితి కృష్ణ!
మహినొప్పు సర్వధర్మముల పోవిడిచి
పొసగ నీ శరణు నే పొందితి కృష్ణ!
గాన నా పాపసంఘమును పోగొట్టి
పరమపదం బిచ్చి పాలింపు కృష్ణ!
సొమ్ము కలిగి నీవు, సొమ్ము గైకొనెడి
పనికి నే, నిన్ని జెప్పగనేల కృష్ణ!
హరి, నేను నీసొత్తు నైతి నీ వింక
గైకొనతగియుంటె గైకొను కృష్ణ!
పోగొట్టవలసి తే పోగొట్టు దీని
నేనింత ప్రార్ధింపనేరనే కృష్ణ!
నీవు యేసిన దిక్కునేనుందుగాని,
లాభంబు లెవరివో లక్షించు కృష్ణ!
రహి మీఱ కవికిశోరన్యాయ మాత్ర
మేని స్వశక్తి నాయెడ లేదు కృష్ణ!
సొలసి మార్ధారకిశోరంబు వలెను
నీవు బెట్టిన చోటనేనుందు కృష్ణ!
నీవు ప్రేరేపక నిఖిల కర్మములు
నూరక నేను జేయుట లేదు కృష్ణ!
చెలగి నీ ప్రేరణ చేతనే ప్రకృతి
కర్మముల్ చెడును నెక్కడనైన కృష్ణ!
ప్రకృతితో గూడిన పాపంబు చేత
నవియెల్ల నే జేతు ననుకొందు కృష్ణ!
నిజము భావించితే నేనిందులోన
నొక కర్మమైన చేయుట లేదు కృష్ణ!
అక్కటా! నేను నే ననియెడి దంత
యూరక భ్రమ పెట్టుచున్నదే కృష్ణ!
ఇటువంటి నా భ్రాంతి నెడ బాపు మనుచు
సొలసి నీమరుగు నే జొచ్చితి కృష్ణ!
జగతి పై నన్యధా శరణంబు లేక
మరుగు జేరితి నన్ను మన్నించు కృష్ణ!
ప్రకృతి గుణంబు లేర్పడ నన్ను బట్టి
ఇకమిద బాధింపనీకవే కృష్ణ!
మాయ చే జన్మకర్మప్రవాహమున
బడలిన నన్ను చేపట్టవే కృష్ణ!
కపటంబు లేక నిక్కముగ నాయాత్మ
తత్వంబు జూపవే దయచేసి కృష్ణ!
ధరణిలో సంశయాత్మనశించు గనుక
మొనసి నాసంశయమ్ములు దీర్చు కృష్ణ!
పరమ యోగీంద్రుల భావనిశ్చయము
నాయాత్మ నుంచు నిర్ణయముగ కృష్ణ!
అక్కటా! స్మూక్ష దేహమనిత్య మంటె
స్థూల దేహములు నెచ్చుచునుండె కృష్ణ!
కావున, లింగభంగము జేసి వేగ
దేహధారిత్వంబు తీర్పవే కృష్ణ!
అవ్యయంబై, పునరావృత్తి లేని
ఉన్నతపదవి నా కొసగవే కృష్ణ!
ఘనుడవై నిర్హేతుకంబుగా తొలుత
కరుణ నేలితివి చక్కగ నన్ను కృష్ణ!
నిన్నొల్ల కావల నేబోవుతరిని
పోనీక బ్రోచితి పొలుపుగా కృష్ణ!
లలితంబులైన లీలలు జూపి నన్ను
కోరి మాలిమి జేసుకొంటివే కృష్ణ!
మద్గురుస్వామివై మంత్రోప దేశ
మిచ్చితివాదియం దిరవుగా కృష్ణ!
అటుమీద, నాత్మ తత్వార్థ సంగతులు
ప్రియము దీపింప జెప్పితి వీవె కృష్ణ!
తలచిన యప్డె ముందర వచ్చి నిలిచి
యెడ లేని సంతోషమిత్తువే కృష్ణ!
తల్లిదండ్రులు సహోదరులై న నన్ను
లీల నీకరణి పాలింపరే కృష్ణ!
చెలరేగి నాకు వచ్చిన యాపదలకు
పరగ నీవుండ నేబతికితి కృష్ణ!
నీవంటి మిత్రు లీ నిఖిల లోకముల
చేరి నేవెదకిన చిక్కరే కృష్ణ!
రూఢిగా యిపుడె నీ ఋణము నిక్కముగ
కోరి నేనిక తీర్చుకోలేను కృష్ణ!
నీమన్ననంబులన్నియును దలంచి
నామది గరగుచున్నది చాల కృష్ణ!
నాయపచారాలు నాదుర్గుణములు
సైరించి బ్రోవ నాస్వామివే కృష్ణ!
తోప భోగ్యుండ వై తొలినుండి నన్ను
యూరక రక్షింపుచుంటివె కృష్ణ!
ఆరీతి ప్రాణప్రయాణ కాలమున
నీవు నాముందర నిలువవే కృష్ణ!
తరుచైన వాత పైత్యశ్లేష్మబాధ
లంటిన మురువ నియ్యకు నన్ను కృష్ణ!
కుదురైన సగుణ నిర్గుణ సామరస్య
భావ మెప్పటికి తప్పక జూపు కృష్ణ!
పాపపు దేహ ప్రపంచ వాసనలు
అంటిన మరువనీయకు నన్ను కృష్ణ!
పరమాత్మ నీవు నీ పాదంబులాన
ముక్తిబొందించు మిమ్ముగ నన్ను కృష్ణ!
దివ్యదేహంబులు, దివ్యలోకములు
ఇచ్చెదనంటివా యిపుడొల్ల కృష్ణ!
అవ్యయ బ్రహ్మమైనట్టి నీలోన
పొందక నాజాలి పోదింక కృష్ణ!
మేటి ప్రారబ్ధంబుమీద నీవింక
భారంబు పెట్టిన పనిగాదు కృష్ణ!
హరి, నీవుగావలెనంటె ప్రారబ్ద
మెంతది? పోగొట్టు మీలోన కృష్ణ!
కాలంబు చేరువై కదిసి కొంపోవు
తరియందు నాస్వతంత్రంబేమి? కృష్ణ!
దేవ! నే ముక్తిబొందేయుపాయంబు
భావించి, నన్ను తప్పక జూడు కృష్ణ!
అలసి రయంబుగా అంటి ;నామాట
యెగ్గుపట్టక బ్రేమ నేలవేకృష్ణ!
చెలరేగి నాకు తోచిన వెల్ల మనవి
జేసితి నింక నీ చిత్తమే కృష్ణ!
నిన్నిట్లు వినుతింప నేనెంతగలను
తప్పొప్పులను గాంచి దయజూపు కృష్ణ!
మంగళం బలమేలుమంగ చిత్తాబ్ది
సారంగధర నీకు జయమంగళంబు
సుర చిర గుణ నీకు శుభ మంగళంబు
సద్గురు దేవేశ సర్వమంగళము
అని, ఇట్లు శ్రీ వేంకటాద్రీశు పేర
నన్నేలు తరికొండధాముని పేర
వాసికెక్కిన నందవర కులోద్భవుడు
శ్రీకరంబుగ సవాశిష్ట గోత్రుండు
వసుధలో కానాల వంశవర్ధనుడు
నగు కృష్ణమార్యున కతిభక్తి మీర
వర భార్యయగు పతివ్రత మంగమాంబ
సుత వెంగమాంబిక, సొరిది చేపట్టె
సద్గురు కరుణచే సారూప్య పదవి
దీపింప నిహపర దీధితుల్ మెరయ
మహనీయ ముగు కృష్ణమంజరి జేసె
వరభక్తితో శ్రీనివాసుల, కృష్ణ!
పదయుగళికి సమర్పణ మొప్ప జేసి

।।ఫల శ్రుతి।।