పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

భాగవత మహాత్మ్యము : భాగవత మహాత్మ్యము [మిగతా భాగము]

ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ

షష్ఠోఽధ్యాయః - 6

కుమారా ఊచుః

1
అథ తే సంప్రవక్ష్యామః సప్తాహశ్రవణే విధిమ్ ।
సహాయైర్వసుభిశ్చైవ ప్రాయః సాధ్యో విధిః స్మృతః ॥

2
దైవజ్ఞం తు సమాహూయ ముహూర్తం పృచ్ఛ్య యత్నతః ।
వివాహే యాదృశం విత్తం తాదృశం పరికల్పయేత్ ॥

3
నభస్య ఆశ్వినోర్జౌ చ మార్గశీర్షః శుచిర్నభాః ।
ఏతే మాసాః కథారమ్భే శ్రోతౄణాం మోక్షసూచకాః ॥

4
మాసానాం విప్ర హేయాని తాని త్యాజ్యాని సర్వథా ।
సహాయాశ్చేతరే చాత్ర కర్తవ్యాః సోద్యమాశ్చ యే ॥

5
దేశే దేశే తథా సేయం వార్తా ప్రేష్యా ప్రయత్నతః ।
భవిష్యతి కథా చాత్ర ఆగన్తవ్యం కుటుమ్బిభిః ॥

6
దూరే హరికథాః కేచిద్దూరే చాచ్యుతకీర్తనాః ।
స్త్రియః శూద్రాదయో యే చ తేషాం బోధో యతో భవేత్ ॥

7
దేశే దేశే విరక్తా యే వైష్ణవాః కీర్తనోత్సుకాః ।
తేష్వేవ పత్రం ప్రేష్యం చ తల్లేఖనమితీరితమ్ ॥

8
సతాం సమాజో భవితా సప్తరాత్రం సుదుర్లభః ।
అపూర్వరసరూపైవ కథా చాత్ర భవిష్యతి ॥

9
శ్రీమద్భాగవతపీయుషపానాయ రసలమ్పటాః ।
భవన్తశ్చ తథా శీఘ్రమాయాత ప్రేమతత్పరాః ॥

10
నావకాశః కదాచిచ్చేద్దినమాత్రం తథాపి తు ।
సర్వథాఽఽగమనం కార్యం క్షణోఽత్రైవ సుదుర్లభః ॥

11
ఏవమాకారణం తేషాం కర్తవ్యం వినయేన చ ।
ఆగన్తుకానాం సర్వేషాం వాసస్థానాని కల్పయేత్ ॥

12
తీర్థే వాపి వనే వాపి గృహే వా శ్రవణం మతం ।
విశాలా వసుధా యత్ర కర్తవ్యం తత్కథాస్థలమ్ ॥

13
శోధనం మార్జనం భూమేర్లేపనం ధాతుమణ్డనమ్ ।
గృహోపస్కరముద్ధృత్య గృహకోణే నివేశయేత్ ॥

14
అర్వాక్ పఞ్చాహతో యత్నాదాస్తీర్ణాని ప్రమేలయేత్ ।
కర్తవ్యో మణ్డపః ప్రోచ్చైః కదలీఖణ్డమణ్డితః ॥

15
ఫలపుష్పదలైర్విష్వగ్వితానేన విరాజితః ।
చతుర్దిక్షు ధ్వజారోపో బహుసంపద్విరాజితః ॥

16
ఊర్ధ్వం సప్తైవ లోకాశ్చ కల్పనీయాః సవిస్తరమ్ ।
తేషు విప్రా విరక్తాశ్చ స్థాపనీయాః ప్రబోధ్య చ ॥

17
పూర్వం తేషామాసనాని కర్తవ్యాని యథోత్తరమ్ ।
వక్తుశ్చాపి తదా దివ్యమాసనం పరికల్పయేత్ ॥

18
ఉదఙ్ముఖో భవేద్వక్తా శ్రోతా వై ప్రాఙ్ముఖక్తస్తదా ।
ప్రాఙ్ముఖశ్చేద్భవేద్వక్తా శ్రోతా చోదఙ్ముఖస్తదా ॥

19
అథవా పూర్వదిగ్జ్ఞేయా పూజ్యపూజకమధ్యతః ।
శ్రోతౄణామాగమే ప్రోక్తా దేశకాలాదికోవిదైః ॥

20
విరక్తో వైష్ణవో విప్రో వేదశాస్త్రవిశుద్ధికృత్ ।
దృష్టాన్తకుశలో ధీరో వక్తా కార్యోఽతినిస్పృహః ॥

21
అనేకధర్మవిభ్రాన్తాః స్త్రైణాః పాఖణ్డవాదినః ।
శుకశాస్త్రకథోచ్చారే త్యాజ్యాస్తే యది పణ్డితాః ॥

22
వక్తుః పార్శ్వే సహాయార్థమన్యః స్థాప్యస్తథావిధః ।
పణ్డితః సంశయచ్ఛేత్తా లోకబోధనతత్పరః ॥

23
వక్త్రా క్షౌరం ప్రకర్తవ్యం దినాదర్వాగ్వ్రతాప్తయే ।
అరుణోదయేఽసౌ నిర్వర్త్య శౌచం స్నానం సమాచరేత్ ॥

24
నిత్యం సంక్షేపతః కృత్వా సన్ధ్యాద్యం స్వం ప్రయత్నతః ।
కథావిఘ్నవిఘాతాయ గణనాథం ప్రపూజయేత్ ॥

25
పితౄన్ సంతర్ప్య శుద్ధ్యర్థం ప్రాయశ్చిత్తం సమాచరేత్ ।
మణ్డలం చ ప్రకర్తవ్యం తత్ర స్థాప్యో హరిస్తథా ॥

26
కృష్ణముద్దిశ్య మన్త్రేణ చరేత్పూజావిధిం క్రమాత్ ।
ప్రదక్షిణనమస్కారాన్ పూజాన్తే స్తుతిమాచరేత్ ॥

27
సంసారసాగరే మగ్నం దీనం మాం కరుణానిధే ।
కర్మమోహ(గ్రాహ)గృహీతాఙ్గం మాముద్ధర భవార్ణవాత్ ॥

28
శ్రీమద్భాగవతస్యాపి తతః పూజా ప్రయత్నతః ।
కర్తవ్యా విధినా ప్రీత్యా ధూపదీపసమన్వితా ॥

29
తతస్తు శ్రీఫలం ధృత్వా నమస్కారం సమాచరేత్ ।
స్తుతిః ప్రసన్నచిత్తేన కర్తవ్యా కేవలం తదా ॥

30
శ్రీమద్భాగవతాఖ్యోఽయం ప్రత్యక్షః కృష్ణ ఏవ హి ।
స్వీకృతోఽసి మయా నాథ ముక్త్యర్థం భవసాగరే ॥

31
మనోరథో మదీయోఽయం సఫలః సర్వథా త్వయా ।
నిర్విఘ్నేనైవ కర్తవ్యో దాసోఽహం తవ కేశవ ॥

32
ఏవం దీనవచః ప్రోచ్య వక్తారం చాథ పూజయేత్ ।
సంభూష్య వస్త్రభూషాభిః పూజాన్తే తం చ సంస్తవేత్ ॥

33
శుకరూప ప్రబోధజ్ఞ సర్వశాస్త్రవిశారద ।
ఏతత్కథాప్రకాశేన మదజ్ఞానం వినాశయ ॥

34
తదగ్రే నియమః పశ్చాత్కర్తవ్యః శ్రేయసే ముదా ।
సప్తరాత్రం యథాశక్త్యా ధారణీయః స ఏవ హి ॥

35
వరణం పఞ్చవిప్రాణాం కథాభఙ్గనివృత్తయే ।
కర్తవ్యం తైర్హరేర్జాప్యం ద్వాదశాక్షరవిద్యయా ॥

36
బ్రాహ్మణాన్ వైష్ణవాంశ్చాన్యాన్ తథా కీర్తనకారిణః ।
నత్వా సంపూజ్య దత్తాజ్ఞాః స్వయమాసనమావిశేత్ ॥

37
లోకవిత్తధనాగారపుత్రచిన్తాం వ్యుదస్య చ ।
కథాచిత్తః శుద్ధమతిః స లభేత్ ఫలముత్తమమ్ ॥

38
ఆసూర్యోదయమారభ్య సార్ధత్రిప్రహరాన్తకమ్ ।
వాచనీయా కథా సమ్యగ్ధీరకణ్ఠం సుధీమతా ॥

39
కథావిరామః కర్తవ్యో మధ్యాహ్నే ఘటికాద్వయమ్ ।
తత్కథామను కార్యం వై కీర్తనం వైష్ణవైస్తదా ॥

40
మలమూత్రజయార్థం హి లఘ్వాహారః సుఖావహః ।
హవిష్యాన్నేన కర్తవ్యో హ్యేకవారం కథార్థినా ॥

41
ఉపోష్య సప్తరాత్రం వై శక్తిశ్చేచ్ఛృణుయాత్ తదా ।
ఘృతపానం పయఃపానం కృత్వా వై శృణుయాత్ సుఖమ్ ॥

42
ఫలాహారేణ వా శ్రావ్యమేకభక్తేన వా పునః ।
సుఖసాధ్యం భవేద్యత్తు కర్తవ్యం శ్రవణాయ తత్ ॥

43
భోజనం తు వరం మన్యే కథాశ్రవణకారకమ్ ।
నోపవాసో వరః ప్రోక్తః కథావిఘ్నకరో యది ॥

44
సప్తాహవ్రతినాం పుంసాం నియమాఞ్ఛృణు నారద
విష్ణుదీక్షావిహీనానాం నాధికారః కథాశ్రవే ॥

45
బ్రహ్మచర్యమధఃసుప్తిః పత్రావల్యాం చ భోజనమ్
కథాసమాప్తౌ భుక్తిం చ కుర్యాన్నిత్యం కథావ్రతీ ॥

46
ద్విదలం మధు తైలం చ గరిష్ఠాన్నం తథైవ చ ।
భావదుష్టం పర్యుషితం జహ్యాన్నిత్యం కథావ్రతీ ॥

47
కామం క్రోధం మదం మానం మత్సరం లోభమేవ చ ।
దమ్భం మోహం తథా ద్వేషం దూరయేచ్చ కథావ్రతీ ॥

48
వేదవైష్ణవవిప్రాణాం గురుగోవ్రతినాం తథా ।
స్త్రీరాజమహతాం నిన్దాం వర్జయేద్యః కథావ్రతీ ॥

49
రజస్వలాన్త్యజమ్లేచ్ఛపతితవ్రాత్యకైస్తథా ।
ద్విజద్విడ్వేదబాహ్యైశ్చ న వదేద్యః కథావ్రతీ ॥

50
సత్యం శౌచం దయాం మౌనమార్జవం వినయం తథా ।
ఉదారమానసం తద్వదేవం కుర్యాత్ కథావ్రతీ ॥

51
దరిద్రశ్చ క్షయీ రోగీ నిర్భాగ్యః పాపకర్మవాన్ ।
అనపత్యో మోక్షకామః శృణుయాచ్చ కథామిమామ్ ॥

52
అపుష్పా కాకవన్ధ్యా చ వన్ధ్యా యా చ మృతార్భకా ।
స్రవద్గర్భా చ యా నారీ తయా శ్రావ్యః ప్రయత్నతః ॥

53
ఏతేషు విధినా శ్రావే తదక్షయతరం భవేత్ ।
అత్యుత్తమా కథా దివ్యా కోటియజ్ఞఫలప్రదా ॥

54
ఏవం కృత్వా వ్రతవిధిముద్యాపనమథాచరేత్ ।
జన్మాష్టమీవ్రతమివ కర్తవ్యం ఫలకాఙ్క్షిభిః ॥

55
అకిఞ్చనేషు భక్తేషు ప్రాయో నోద్యాపనాగ్రహః ।
శ్రవణేనైవ పూతాస్తే నిష్కామా వైష్ణవా యతః ॥

56
ఏవం నగాహయజ్ఞేఽస్మిన్ సమాప్తే శ్రోతృభిస్తదా ।
పుస్తకస్య చ వక్తుశ్చ పూజా కార్యాతిభక్తితః ॥

57
ప్రసాదతులసీమాలాః శ్రోతృభ్యశ్చాథ దీయతామ్ ।
మృదఙ్గతాలలలితం కర్తవ్యం కీర్తనం తతః ॥

58
జయశబ్దం నమఃశబ్దం శఙ్ఖశబ్దం చ కారయేత్ ।
విప్రేభ్యో యాచకేభ్యశ్చ విత్తమన్నం చ దీయతామ్ ॥

59
విరక్తశ్చేద్భవేచ్ఛ్రోతా గీతా వాచ్యా పరేఽహని
గృహస్థశ్చేత్తదా హోమః కర్తవ్యః కర్మశాన్తయే ॥

60
ప్రతిశ్లోకం చ జుహుయాద్విధినా దశమస్య చ ।
పాయసం మధు సర్పిశ్చ తిలాన్నాదికసంయుతమ్ ॥

61
అథవా హవనం కుర్యాద్గాయత్ర్యా సుసమాహితః ।
తన్మయత్వాత్ పురాణస్య పరమస్య చ తత్త్వతః ॥

62
హోమాశక్తౌ బుధో హౌమ్యం దద్యాత్తత్ఫలసిద్ధయే ।
నానాచ్ఛిద్రనిరోధార్థం న్యూనతాధికతానయోః ॥

63
దోషయోః ప్రశమార్థం చ పఠేన్నామసహస్రకమ్ ।
తేన స్యాత్తత్ఫలం సర్వం నాస్త్యస్మాదధికం యతః ॥

64
ద్వాదశ బ్రాహ్మణాన్ పశ్చాద్భోజయేన్మధుపాయసైః ।
దద్యాత్సువర్ణధేనుం చ వ్రతపూర్ణత్వహేతవే ॥

65
శక్తౌ ఫలత్రయమితం స్వర్ణసింహం విధాయ చ ।
తత్రాస్య పుస్తకం స్థాప్యం లిఖితం లలితాక్షరమ్ ॥

66
సంపూజ్యావాహనాద్యైస్తదుపచారైః సదక్షిణమ్ ।
వస్త్రభూషణగన్ధాద్యైః పూజితాయ యతాత్మనే ॥

67
ఆచార్యాయ సుధీర్దత్త్వా ముక్తః స్యాద్భవబన్ధనైః ।
ఏవం కృతే విధానే చ సర్వపాపనివారణే ॥

68
ఫలదం స్యాత్పురాణం తు శ్రీమద్భాగవతం శుభమ్ ।
ధర్మకామార్థమోక్షాణాం సాధనం స్యాన్న సంశయః ॥

కుమారా ఊచుః

69
ఇతి తే కథితం సర్వం కిం భూయః శ్రోతుమిచ్ఛసి ।
శ్రీమద్భాగవతేనైవ భుక్తిముక్తీ కరే స్థితే ॥

సూత ఉవాచ

70
ఇత్యుక్త్వా తే మహాత్మానః ప్రోచుర్భాగవతీం కథామ్ ।
సర్వపాపహరాం పుణ్యాం భుక్తిముక్తిప్రదాయినీమ్ ॥

71
శృణ్వతాం సర్వభూతానాం సప్తాహం నియతాత్మనామ్ ।
యథావిధి తతో దేవం తుష్టువుః పురుషోత్తమమ్ ॥

72
తదన్తే జ్ఞానవైరాగ్యభక్తీనాం పుష్టతా పరా ।
తారుణ్యం పరమం చాభూత్ సర్వభూతమనోహరమ్ ॥

73
నారదశ్చ కృతార్థోఽభూత్ సిద్ధే స్వీయే మనోరథే ।
పులకీకృతసర్వాఙ్గః పరమానన్దసంభృతః ॥

74
ఏవం కథాం సమాకర్ణ్య నారదో భగవత్ప్రియః ।
ప్రేమగద్గదయా వాచా తానువాచ కృతాఞ్జలిః ॥

నారద ఉవాచ

75
ధన్యోఽస్మ్యనుగృహీతోఽస్మి భవద్భిః కరుణాపరైః ।
అద్య మే భగవాఁల్లబ్ధః సర్వపాపహరో హరిః ॥

76
శ్రవణం సర్వధర్మేభ్యో వరం మన్యే తపోధనాః ।
వైకుణ్ఠస్థో యతః కృష్ణః శ్రవణాద్యస్య లభ్యతే ॥

సూత ఉవాచ

77
ఏవం బ్రువతి వై తత్ర నారదే వైష్ణవోత్తమే ।
పరిభ్రమన్ సమాయాతః శుకో యోగేశ్వరస్తదా ॥

78
తత్రాయయౌ షోడశవార్షికస్తదా
వ్యాసాత్మజో జ్ఞానమహాబ్ధిచన్ద్రమాః ।
కథావసానే నిజలాభపూర్ణః
ప్రేమ్ణా పఠన్ భాగవతం శనైః శనైః ॥

79
దృష్ట్వా సదస్యాః పరమోరుతేజసం
సద్యః సముత్థాయ దదుర్మహాసనమ్ ।
ప్రీత్యా సురర్షిస్తమపూజయత్ సుఖం
స్థితోఽవదత్ సంశృణుతామలాం గిరమ్ ॥

శ్రీశుక ఉవాచ

80
నిగమకల్పతరోర్గలితం ఫలం
శుకముఖాదమృతద్రవసంయుతమ్ ।
పిబత భాగవతం రసమాలయం
ముహురహో రసికా భువి భావుకా ॥

81
ధర్మః ప్రోజ్ఝితకైతవోఽత్ర పరమో నిర్మత్సరాణాం సతాం
వేద్యం వాస్తవమత్ర వస్తు శివదం తాపత్రయోన్మూలనమ్ ।
శ్రీమద్భాగవతే మహామునికృతే కిం వా పరైరీశ్వరః
సద్యో హృద్యవరుధ్యతేఽత్ర కృతిభిః శుశ్రూషుభిస్తత్క్షణాత్ ॥

82
శ్రీమద్భాగవతం పురాణతిలకం యద్వైష్ణవానాం ధనం
యస్మిన్ పారమహంస్యమేవమమలం జ్ఞానం పరం గీయతే ।
యత్ర జ్ఞానవిరాగభక్తిసహితం నైష్కర్మ్యమావిష్కృతం
తచ్ఛృణ్వన్ ప్రపఠన్ విచారణపరో భక్త్యా విముచ్యేన్నరః ॥

83
స్వర్గే సత్యే చ కైలాసే వైకుణ్ఠే నాస్త్యయం రసః ।
అతః పిబన్తు సద్భక్త్యా మా మా ముఞ్చత కర్హిచిత్ ॥

సూత ఉవాచ

84
ఏవం బ్రువాణే సతి బాదరాయణౌ
మధ్యే సభాయాం హరిరావిరాసీత్ ।
ప్రహ్లాదబల్యుద్ధవఫాల్గునాదిభిః
వృతః సురర్షిస్తమపూజయచ్చ తాన్ ॥

85
దృష్ట్వా ప్రసన్నం మహదాసనే హరిం
తే చక్రిరే కీర్తనమగ్రతస్తదా ।
భవో భవాన్యా కమలాసనస్తు
తత్రాగమన్ కీర్తనదర్శనాయ ॥

86
ప్రహ్లాదస్తాలధారీ తరలగతితయా చోద్ధవః కాంస్యధారీ
వీణాధారీ సురర్షిః స్వరకుశలతయా రాగకర్తార్జునోఽభూత్ ।
ఇన్ద్రోఽవాదీన్మృదఙ్గం జయజయసుకరాః కీర్తనం తే కుమారా
యత్రాగ్రే భావవక్తా సరసరచనయా వ్యాసపుత్రో బభూవ ॥

87
ననర్త మధ్యే త్రికమేవ తత్ర
భక్త్యాదికానాం నటవస్తుతేజసామ్ ।
అలౌకికం కీర్తనమేతదీక్ష్య
హరిః ప్రసన్నోఽపి వచోఽబ్రవీత్తత్ ॥

88
మత్తో వరం భాగవతా వృణుధ్వం
ప్రీతః కథాకీర్తనతోఽస్మి సాంప్రతమ్ ।
శ్రుత్వేతి తద్వాక్యమతిప్రసన్నాః
ప్రేమార్ద్రచిత్తా హరిమూచిరే తే ॥

89
నగాహగాథాసు చ సర్వభక్తై-
రేభిస్త్వయా భావ్యమితి ప్రయత్నాత్ ।
మనోరథోఽయం పరిపూరణీయ-
స్తథేతి చోక్త్వాన్తరధీయతాచ్యుతః ॥

90
తతోఽనమత్తచ్చరణేషు నారదస్తథా
శుకాదీనపి తాపసాంశ్చ ।
అథ ప్రహృష్టాః పరినష్టమోహాః
సర్వే యయుః పీతకథామృతాస్తే ॥

91
భక్తిః సుతాభ్యాం సహ రక్షితా సా
శాస్త్రే స్వకీయేఽపి తదా శుకేన ।
అతో హరిర్భాగవతస్య సేవనాచ్చిత్తం
సమాయాతి హి వైష్ణవానాం ॥

92
దారిద్ర్యదుఃఖజ్వరదాహితానాం
మాయాపిశాచీపరిమర్దితానాం ।
సంసారసిన్ధౌ పరిపాతితానాం
క్షేమాయ వై భాగవతం ప్రగర్జతి ॥

శౌనక ఉవాచ

93
శుకేనోక్తం కదా రాజ్ఞే గోకర్ణేన కదా పునః ।
సురర్షయే కదా బ్రాహ్మైశ్ఛిన్ధి మే సంశయం త్విమమ్ ॥

సూత ఉవాచ

94
ఆకృష్ణనిర్గమాత్ త్రింశద్వర్షాధికగతే కలౌ ।
నవమీతో నభస్యే చ కథారమ్భం శుకోఽకరోత్ ॥

95
పరీక్షిచ్ఛ్రవణాన్తే చ కలౌ వర్షశతద్వయే ।
శుద్ధే శుచౌ నవమ్యాం చ ధేనుజోఽకథయత్కథామ్ ॥

96
తస్మాదపి కలౌ ప్రాప్తే త్రింశద్వర్షగతే సతి ।
ఊచురూర్జే సితే పక్షే నవమ్యాం బ్రహ్మణః సుతాః ॥

97
ఇత్యేతత్తే సమాఖ్యాతంయత్పృష్టోఽహం త్వయానఘ ।
కలౌ భాగవతీ వార్తా భవరోగవినాశినీ ॥

98
కృష్ణప్రియం సకలకల్మషనాశనం చ
ముక్త్యైకహేతుమిహ భక్తివిలాసకారి ।
సన్తః కథానకమిదం పిబతాదరేణ
లోకే హితార్థపరిశీలనసేవయా కిమ్ ॥

99
స్వపురుషమపి వీక్ష్య పాశహస్తం
వదతి యమః కిల తస్య కర్ణమూలే ।
పరిహర భగవత్కథాసు మత్తాన్
ప్రభురహమన్యనృణాం న వైష్ణవానాం ॥

100
అసారే సంసారే విషయవిషసఙ్గాకులధియః
క్షణార్ధం క్షేమార్థం పిబత శుకగాథాతులసుధామ్ ।
కిమర్థం వ్యర్థం భో వ్రజత కుపథే కుత్సితకథే
పరీక్షిత్సాక్షీ యచ్ఛ్రవణగతముక్త్యుక్తికథనే ॥

101
రసప్రవాహసంస్థేన శ్రీశుకేనేరితా కథా ।
కణ్ఠే సంబధ్యతే యేన స వైకుణ్ఠప్రభుర్భవేత్ ॥

102
ఇతి చ పరమగుహ్యం సర్వసిద్ధాన్తసిద్ధం
సపది నిగదితం తే శాస్త్రపుఞ్జం విలోక్య ।
జగతి శుకకథాతో నిర్మలం నాస్తి కించిత్
పిబ పరసుఖహేతోర్ద్వాదశస్కన్ధసారమ్ ॥

103
ఏతాం యో నియతతయా శృణోతి భక్త్యా
యశ్చైనాం కథయతి శుద్ధవైష్ణవాగ్రే ।
తౌ సమ్యగ్విధికరణాత్ ఫలం లభేతే
యాథార్థ్యాన్న హి భువనే కిమప్యసాధ్యమ్ ॥

104
ఇతి శ్రీపద్మపురాణే ఉత్తరఖణ్డే శ్రీమద్భాగవతమాహాత్మ్యే
శ్రవణవిధికథనం నామ షష్ఠోఽధ్యాయః ॥

సమాప్తమిదం శ్రీమద్భాగవతమాహాత్మ్యమ్
ఓం తత్సద్బ్రహ్మార్పణమస్తు