తృతీయ స్కంధః : త్రయోవింశోఽధ్యాయః - 23
3-23-1
మైత్రేయ ఉవాచ
పితృభ్యాం ప్రస్థితే సాధ్వీ పతిమింగితకోవిదా .
నిత్యం పర్యచరత్ప్రీత్యా భవానీవ భవం ప్రభుం
3-23-2
విశ్రంభేణాత్మశౌచేన గౌరవేణ దమేన చ .
శుశ్రూషయా సౌహృదేన వాచా మధురయా చ భోః
3-23-3
విసృజ్య కామం దంభం చ ద్వేషం లోభమఘం మదం .
అప్రమత్తోద్యతా నిత్యం తేజీయాంసమతోషయత్
3-23-4
స వై దేవర్షివర్యస్తాం మానవీం సమనువ్రతాం .
దైవాద్గరీయసః పత్యురాశాసానాం మహాశిషః
3-23-5
కాలేన భూయసా క్షామాం కర్శితాం వ్రతచర్యయా .
ప్రేమగద్గదయా వాచా పీడితః కృపయాబ్రవీత్
3-23-6
కర్దమ ఉవాచ
తుష్టోఽహమద్య తవ మానవి మానదాయాః
శుశ్రూషయా పరమయా పరయా చ భక్త్యా .
యో దేహినామయమతీవ సుహృత్స్వదేహో
నావేక్షితః సముచితః క్షపితుం మదర్థే
3-23-7
యే మే స్వధర్మనిరతస్య తపః సమాధి-
విద్యాఽఽత్మయోగవిజితా భగవత్ప్రసాదాః .
తానేవ తే మదనుసేవనయావరుద్ధాన్
దృష్టిం ప్రపశ్య వితరామ్యభయానశోకాన్
3-23-8
అన్యే పునర్భగవతో భ్రువ ఉద్విజృంభ-
విభ్రంశితార్థరచనాః కిమురుక్రమస్య .
సిద్ధాసి భుంక్ష్వ విభవాన్ నిజధర్మదోహాన్
దివ్యాన్నరైర్దురధిగాన్నృపవిక్రియాభిః
3-23-9
ఏవం బ్రువాణమబలాఖిలయోగమాయా-
విద్యావిచక్షణమవేక్ష్య గతాధిరాసీత్ .
సంప్రశ్రయప్రణయవిహ్వలయా గిరేషద్-
వ్రీడావలోకవిలసద్ధసితాననాఽఽహ
3-23-10
దేవహూతిరువాచ
రాద్ధం బత ద్విజవృషైతదమోఘయోగమాయాధిపే
త్వయి విభో తదవైమి భర్తః .
యస్తేఽభ్యధాయి సమయః సకృదంగసంగో
భూయాద్గరీయసి గుణః ప్రసవః సతీనాం
3-23-11
తత్రేతికృత్యముపశిక్ష యథోపదేశం
యేనైష మే కర్శితోఽతిరిరంసయాఽఽత్మా .
సిద్ధ్యేత తే కృతమనోభవధర్షితాయా
దీనస్తదీశ భవనం సదృశం విచక్ష్వ
3-23-12
మైత్రేయ ఉవాచ
ప్రియాయాః ప్రియమన్విచ్ఛన్ కర్దమో యోగమాస్థితః .
విమానం కామగం క్షత్తస్తర్హ్యేవావిరచీకరత్
3-23-13
సర్వకామదుఘం దివ్యం సర్వరత్నసమన్వితం .
సర్వర్ద్ధ్యుపచయోదర్కం మణిస్తంభైరుపస్కృతం
3-23-14
దివ్యోపకరణోపేతం సర్వకాలసుఖావహం .
పట్టికాభిః పతాకాభిర్విచిత్రాభిరలంకృతం
3-23-15
స్రగ్భిర్విచిత్రమాల్యాభిర్మంజుశింజత్షడంఘ్రిభిః .
దుకూలక్షౌమకౌశేయైర్నానావస్త్రైర్విరాజితం
3-23-16
ఉపర్యుపరి విన్యస్తనిలయేషు పృథక్పృథక్ .
క్షిప్తైః కశిపుభిః కాంతం పర్యంకవ్యజనాసనైః
3-23-17
తత్ర తత్ర వినిక్షిప్తనానాశిల్పోపశోభితం .
మహామరకతస్థాల్యా జుష్టం విద్రుమవేదిభిః
3-23-18
ద్వాఃసు విద్రుమదేహల్యా భాతం వజ్రకపాటవత్ .
శిఖరేష్వింద్రనీలేషు హేమకుంభైరధిశ్రితం
3-23-19
చక్షుష్మత్పద్మరాగాగ్ర్యైర్వజ్రభిత్తిషు నిర్మితైః .
జుష్టం విచిత్రవైతానైర్మహార్హైర్హేమతోరణైః
3-23-20
హంసపారావతవ్రాతైస్తత్ర తత్ర నికూజితం .
కృత్రిమాన్ మన్యమానైః స్వానధిరుహ్యాధిరుహ్య చ
3-23-21
విహారస్థానవిశ్రామసంవేశప్రాంగణాజిరైః .
యథోపజోషం రచితైర్విస్మాపనమివాత్మనః
3-23-22
ఈదృగ్గృహం తత్పశ్యంతీం నాతిప్రీతేన చేతసా .
సర్వభూతాశయాభిజ్ఞః ప్రావోచత్కర్దమః స్వయం
3-23-23
నిమజ్జ్యాస్మిన్ హ్రదే భీరు విమానమిదమారుహ .
ఇదం శుక్లకృతం తీర్థమాశిషాం యాపకం నృణాం
3-23-24
సా తద్భర్తుః సమాదాయ వచః కువలయేక్షణా .
సరజం బిభ్రతీ వాసో వేణీభూతాంశ్చ మూర్ధజాన్
3-23-25
అంగం చ మలపంకేన సంఛన్నం శబలస్తనం .
ఆవివేశ సరస్వత్యాః సరః శివజలాశయం
3-23-26
సాంతఃసరసి వేశ్మస్థాః శతాని దశ కన్యకాః .
సర్వాః కిశోరవయసో దదర్శోత్పలగంధయః
3-23-27
తాం దృష్ట్వా సహసోత్థాయ ప్రోచుః ప్రాంజలయః స్త్రియః .
వయం కర్మకరీస్తుభ్యం శాధి నః కరవామ కిం
3-23-28
స్నానేన తాం మహార్హేణ స్నాపయిత్వా మనస్వినీం .
దుకూలే నిర్మలే నూత్నే దదురస్యై చ మానదాః
3-23-29
భూషణాని పరార్ధ్యాని వరీయాంసి ద్యుమంతి చ .
అన్నం సర్వగుణోపేతం పానం చైవామృతాసవం
3-23-30
అథాదర్శే స్వమాత్మానం స్రగ్విణం విరజాంబరం .
విరజం కృతస్వస్త్యయనం కన్యాభిర్బహుమానితం
3-23-31
స్నాతం కృతశిరఃస్నానం సర్వాభరణభూషితం .
నిష్కగ్రీవం వలయినం కూజత్కాంచననూపురం
3-23-32
శ్రోణ్యోరధ్యస్తయా కాంచ్యా కాంచన్యా బహురత్నయా .
హారేణ చ మహార్హేణ రుచకేన చ భూషితం
3-23-33
సుదతా సుభ్రువా శ్లక్ష్ణస్నిగ్ధాపాంగేన చక్షుషా .
పద్మకోశస్పృధా నీలైరలకైశ్చ లసన్ముఖం
3-23-34
యదా సస్మార ఋషభమృషీణాం దయితం పతిం .
తత్ర చాస్తే సహ స్త్రీభిర్యత్రాస్తే స ప్రజాపతిః
3-23-35
భర్తుః పురస్తాదాత్మానం స్త్రీసహస్రవృతం తదా .
నిశామ్య తద్యోగగతిం సంశయం ప్రత్యపద్యత
3-23-36
స తాం కృతమలస్నానాం విభ్రాజంతీమపూర్వవత్ .
ఆత్మనో బిభ్రతీం రూపం సంవీతరుచిరస్తనీం
3-23-37
విద్యాధరీసహస్రేణ సేవ్యమానాం సువాససం .
జాతభావో విమానం తదారోహయదమిత్రహన్
3-23-38
తస్మిన్నలుప్తమహిమా ప్రియయానురక్తో
విద్యాధరీభిరుపచీర్ణవపుర్విమానే .
బభ్రాజ ఉత్కచకుముద్గణవానపీచ్యః
తారాభిరావృత ఇవోడుపతిర్నభఃస్థః
3-23-39
తేనాష్టలోకపవిహారకులాచలేంద్ర-
ద్రోణీష్వనంగసఖమారుతసౌభగాసు .
సిద్ధైర్నుతో ద్యుధునిపాతశివస్వనాసు
రేమే చిరం ధనదవల్లలనా వరూథీ
3-23-40
వైశ్రంభకే సురసనే నందనే పుష్పభద్రకే .
మానసే చైత్రరథ్యే చ స రేమే రామయా రతః
3-23-41
భ్రాజిష్ణునా విమానేన కామగేన మహీయసా .
వైమానికానత్యశేత చరల్లోకాన్ యథానిలః
3-23-42
కిం దురాపాదనం తేషాం పుంసాముద్దామచేతసాం .
యైరాశ్రితస్తీర్థపదశ్చరణో వ్యసనాత్యయః
3-23-43
ప్రేక్షయిత్వా భువో గోలం పత్న్యై యావాన్ స్వసంస్థయా .
బహ్వాశ్చర్యం మహాయోగీ స్వాశ్రమాయ న్యవర్తత
3-23-44
విభజ్య నవధాఽఽత్మానం మానవీం సురతోత్సుకాం .
రామాం నిరమయన్ రేమే వర్షపూగాన్ ముహూర్తవత్
3-23-45
తస్మిన్ విమాన ఉత్కృష్టాం శయ్యాం రతికరీం శ్రితా .
న చాబుధ్యత తం కాలం పత్యాపీచ్యేన సంగతా
3-23-46
ఏవం యోగానుభావేన దంపత్యో రమమాణయోః .
శతం వ్యతీయుః శరదః కామలాలసయోర్మనాక్
3-23-47
తస్యామాధత్త రేతస్తాం భావయన్నాత్మనాఽఽత్మవిత్ .
నోధా విధాయ రూపం స్వం సర్వసంకల్పవిద్విభుః
3-23-48
అతః సా సుషువే సద్యో దేవహూతిః స్త్రియః ప్రజాః .
సర్వాస్తాశ్చారుసర్వాంగ్యో లోహితోత్పలగంధయః
3-23-49
పతిం సా ప్రవ్రజిష్యంతం తదాలక్ష్యోశతీ సతీ .
స్మయమానా విక్లవేన హృదయేన విదూయతా
3-23-50
లిఖంత్యధోముఖీ భూమిం పదా నఖమణిశ్రియా .
ఉవాచ లలితాం వాచం నిరుధ్యాశ్రుకలాం శనైః
3-23-51
దేవహూతిరువాచ
సర్వం తద్భగవాన్ మహ్యముపోవాహ ప్రతిశ్రుతం .
అథాపి మే ప్రపన్నాయా అభయం దాతుమర్హసి
3-23-52
బ్రహ్మన్ దుహితృభిస్తుభ్యం విమృగ్యాః పతయః సమాః .
కశ్చిత్స్యాన్మే విశోకాయ త్వయి ప్రవ్రజితే వనం
3-23-53
ఏతావతాలం కాలేన వ్యతిక్రాంతేన మే ప్రభో .
ఇంద్రియార్థప్రసంగేన పరిత్యక్తపరాత్మనః
3-23-54
ఇంద్రియార్థేషు సజ్జంత్యా ప్రసంగస్త్వయి మే కృతః .
అజానంత్యా పరం భావం తథాప్యస్త్వభయాయ మే
3-23-55
సంగో యః సంసృతేర్హేతురసత్సు విహితోఽధియా .
స ఏవ సాధుషు కృతో నిఃసంగత్వాయ కల్పతే
3-23-56
నేహ యత్కర్మ ధర్మాయ న విరాగాయ కల్పతే .
న తీర్థపదసేవాయై జీవన్నపి మృతో హి సః
3-23-57
సాహం భగవతో నూనం వంచితా మాయయా దృఢం .
యత్త్వాం విముక్తిదం ప్రాప్య న ముముక్షేయ బంధనాత్
3-23-58
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
తృతీయస్కంధే కాపిలేయోపాఖ్యానే త్రయోవింశోఽధ్యాయః