తృతీయ స్కంధః : పంచదశోఽధ్యాయః - 15
3-15-1
మైత్రేయ ఉవాచ
ప్రాజాపత్యం తు తత్తేజః పరతేజోహనం దితిః .
దధార వర్షాణి శతం శంకమానా సురార్దనాత్
3-15-2
లోకే తేన హతాలోకే లోకపాలా హతౌజసః .
న్యవేదయన్ విశ్వసృజే ధ్వాంతవ్యతికరం దిశాం
3-15-3
దేవా ఊచుః
తమ ఏతద్విభో వేత్థ సంవిగ్నా యద్వయం భృశం .
న హ్యవ్యక్తం భగవతః కాలేనాస్పృష్టవర్త్మనః
3-15-4
దేవదేవ జగద్ధాతర్లోకనాథశిఖామణే .
పరేషామపరేషాం త్వం భూతానామసి భావవిత్
3-15-5
నమో విజ్ఞానవీర్యాయ మాయయేదముపేయుషే .
గృహీతగుణభేదాయ నమస్తేఽవ్యక్తయోనయే
3-15-6
యే త్వానన్యేన భావేన భావయంత్యాత్మభావనం .
ఆత్మని ప్రోతభువనం పరం సదసదాత్మకం
3-15-7
తేషాం సుపక్వయోగానాం జితశ్వాసేంద్రియాత్మనాం .
లబ్ధయుష్మత్ప్రసాదానాం న కుతశ్చిత్పరాభవః
3-15-8
యస్య వాచా ప్రజాః సర్వా గావస్తంత్యేవ యంత్రితాః .
హరంతి బలిమాయత్తాస్తస్మై ముఖ్యాయ తే నమః
3-15-9
స త్వం విధత్స్వ శం భూమంస్తమసా లుప్తకర్మణాం .
అదభ్రదయయా దృష్ట్యా ఆపన్నానర్హసీక్షితుం
3-15-10
ఏష దేవ దితేర్గర్భ ఓజః కాశ్యపమర్పితం .
దిశస్తిమిరయన్ సర్వా వర్ధతేఽగ్నిరివైధసి
3-15-11
మైత్రేయ ఉవాచ
స ప్రహస్య మహాబాహో భగవాన్ శబ్దగోచరః .
ప్రత్యాచష్టాత్మభూర్దేవాన్ ప్రీణన్ రుచిరయా గిరా
3-15-12
బ్రహ్మోవాచ
మానసా మే సుతా యుష్మత్పూర్వజాః సనకాదయః .
చేరుర్విహాయసా లోకాల్లోకేషు విగతస్పృహాః
3-15-13
త ఏకదా భగవతో వైకుంఠస్యామలాత్మనః .
యయుర్వైకుంఠనిలయం సర్వలోకనమస్కృతం
3-15-14
వసంతి యత్ర పురుషాః సర్వే వైకుంఠమూర్తయః .
యేఽనిమిత్తనిమిత్తేన ధర్మేణారాధయన్ హరిం
3-15-15
యత్ర చాద్యః పుమానాస్తే భగవాన్ శబ్దగోచరః .
సత్త్వం విష్టభ్య విరజం స్వానాం నో మృడయన్ వృషః
3-15-16
యత్ర నైఃశ్రేయసం నామ వనం కామదుఘైర్ద్రుమైః .
సర్వర్తుశ్రీభిర్విభ్రాజత్కైవల్యమివ మూర్తిమత్
3-15-17
వైమానికాః సలలనాశ్చరితాని యత్ర
గాయంతి యత్ర శమలక్షపణాని భర్తుః .
అంతర్జలేఽనువికసన్మధుమాధవీనాం
గంధేన ఖండితధియోఽప్యనిలం క్షిపంతః
3-15-18
పారావతాన్యభృతసారసచక్రవాక-
దాత్యూహహంసశుకతిత్తిరిబర్హిణాం యః .
కోలాహలో విరమతేఽచిరమాత్రముచ్చైః
భృంగాధిపే హరికథామివ గాయమానే
3-15-19
మందారకుందకురబోత్పలచంపకార్ణ-
పున్నాగనాగబకులాంబుజపారిజాతాః .
గంధేఽర్చితే తులసికాభరణేన తస్యా
యస్మింస్తపః సుమనసో బహు మానయంతి
3-15-20
యత్సంకులం హరిపదానతిమాత్రదృష్టై-
ర్వైదూర్యమారకతహేమమయైర్విమానైః .
యేషాం బృహత్కటితటాః స్మితశోభిముఖ్యః
కృష్ణాత్మనాం న రజ ఆదధురుత్స్మయాద్యైః
3-15-21
శ్రీ రూపిణీ క్వణయతీ చరణారవిందం
లీలాంబుజేన హరిసద్మని ముక్తదోషా .
సంలక్ష్యతే స్ఫటికకుడ్య ఉపేతహేమ్ని
సమ్మార్జతీవ యదనుగ్రహణేఽన్యయత్నః
3-15-22
వాపీషు విద్రుమతటాస్వమలామృతాప్సు
ప్రేష్యాన్వితా నిజవనే తులసీభిరీశం .
అభ్యర్చతీ స్వలకమున్నసమీక్ష్య వక్త్ర-
ముచ్ఛేషితం భగవతేత్యమతాంగ యచ్ఛ్రీః
3-15-23
యన్న వ్రజంత్యఘభిదో రచనానువాదాత్
శృణ్వంతి యేఽన్యవిషయాః కుకథా మతిఘ్నీః .
యాస్తు శ్రుతా హతభగైర్నృభిరాత్తసారా-
స్తాంస్తాన్ క్షిపంత్యశరణేషు తమఃసు హంత
3-15-24
యేఽభ్యర్థితామపి చ నో నృగతిం ప్రపన్నా:
జ్ఞానం చ తత్త్వవిషయం సహ ధర్మ యత్ర .
నారాధనం భగవతో వితరంత్యముష్య
సమ్మోహితా వితతయా బత మాయయా తే
3-15-25
యచ్చ వ్రజంత్యనిమిషామృషభానువృత్త్యా
దూరే యమా హ్యుపరి నః స్పృహణీయశీలాః .
భర్తుర్మిథః సుయశసః కథనానురాగ-
వైక్లవ్యబాష్పకలయా పులకీకృతాంగాః
3-15-26
తద్విశ్వగుర్వధికృతం భువనైకవంద్యం
దివ్యం విచిత్రవిబుధాగ్ర్యవిమానశోచిః .
ఆపుః పరాం ముదమపూర్వముపేత్య
యోగమాయాబలేన మునయస్తదథో వికుంఠం
3-15-27
తస్మిన్నతీత్య మునయః షడసజ్జమానాః
కక్షాః సమానవయసావథ సప్తమాయాం .
దేవావచక్షత గృహీతగదౌ పరార్ధ్య-
కేయూరకుండలకిరీటవిటంకవేషౌ
3-15-28
మత్తద్విరేఫవనమాలికయా నివీతౌ
విన్యస్తయాసితచతుష్టయబాహుమధ్యే .
వక్త్రం భ్రువా కుటిలయా స్ఫుటనిర్గమాభ్యాం
రక్తేక్షణేన చ మనాగ్రభసం దధానౌ
3-15-29
ద్వార్యేతయోర్నివివిశుర్మిషతోరపృష్ట్వా
పూర్వా యథా పురటవజ్రకపాటికా యాః .
సర్వత్ర తేఽవిషమయా మునయః స్వదృష్ట్యా
యే సంచరంత్యవిహతా విగతాభిశంకాః
3-15-30
తాన్ వీక్ష్య వాతరశనాంశ్చతురః కుమారాన్
వృద్ధాన్ దశార్ధవయసో విదితాత్మతత్త్వాన్ .
వేత్రేణ చాస్ఖలయతామతదర్హణాంస్తౌ
తేజో విహస్య భగవత్ప్రతికూలశీలౌ
3-15-31
తాభ్యాం మిషత్స్వనిమిషేషు నిషిధ్యమానాః
స్వర్హత్తమా హ్యపి హరేః ప్రతిహారపాభ్యాం .
ఊచుస్సుహృత్తమదిదృక్షితభంగ ఈషత్
కామానుజేన సహసా త ఉపప్లుతాక్షాః
3-15-32
మునయ ఊచుః
కో వామిహైత్య భగవత్పరిచర్యయోచ్చైః
తద్ధర్మిణాం నివసతాం విషమః స్వభావః .
తస్మిన్ ప్రశాంతపురుషే గతవిగ్రహే వాం
కో వాఽఽత్మవత్కుహకయోః పరిశంకనీయః
3-15-33
న హ్యంతరం భగవతీహ సమస్తకుక్షా-
వాత్మానమాత్మని నభో నభసీవ ధీరాః .
పశ్యంతి యత్ర యువయోః సురలింగినోః కిం
వ్యుత్పాదితం హ్యుదరభేది భయం యతోఽస్య
3-15-34
తద్వామముష్య పరమస్య వికుంఠ భర్తుః
కర్తుం ప్రకృష్టమిహ ధీమహి మందధీభ్యాం .
లోకానితో వ్రజతమంతరభావదృష్ట్యా
పాపీయసస్త్రయ ఇమే రిపవోఽస్య యత్ర
3-15-35
తేషామితీరితముభావవధార్య ఘోరం
తం బ్రహ్మదండమనివారణమస్త్రపూగైః .
సద్యో హరేరనుచరావురుబిభ్యతస్తత్
పాదగ్రహావపతతామతికాతరేణ
3-15-36
భూయాదఘోని భగవద్భిరకారి దండో
యో నౌ హరేత సురహేలనమప్యశేషం .
మా వోఽనుతాపకలయా భగవత్స్మృతిఘ్నో
మోహో భవేదిహ తు నౌ వ్రజతోరధోఽధః
3-15-37
ఏవం తదైవ భగవానరవిందనాభః
స్వానాం విబుధ్య సదతిక్రమమార్యహృద్యః .
తస్మిన్యయౌ పరమహంసమహామునీనాం
అన్వేషణీయచరణౌ చలయన్ సహ శ్రీః
3-15-38
తం త్వాగతం ప్రతిహృతౌపయికం స్వపుంభిః
తేఽచక్షతాక్షవిషయం స్వసమాధిభాగ్యం .
హంసశ్రియోర్వ్యజనయోః శివవాయులోల-
చ్ఛుభ్రాతపత్రశశికేసరశీకరాంబుం
3-15-39
కృత్స్నప్రసాదసుముఖం స్పృహణీయధామ-
స్నేహావలోకకలయా హృది సంస్పృశంతం .
శ్యామే పృథావురసి శోభితయా శ్రియా -
స్వశ్చూడామణిం సుభగయంతమివాత్మధిష్ణ్యం
3-15-40
పీతాంశుకే పృథు నితంబిని విస్ఫురంత్యా
కాంచ్యాలిభిర్విరుతయా వనమాలయా చ .
వల్గుప్రకోష్ఠవలయం వినతాసుతాంసే
విన్యస్తహస్తమితరేణ ధునానమబ్జం
3-15-41
విద్యుత్క్షిపన్ మకరకుండలమండనార్హ-
గండస్థలోన్నసముఖం మణిమత్కిరీటం .
దోర్దండషండవివరే హరతా పరార్ధ్యహారేణ
కంధరగతేన చ కౌస్తుభేన
3-15-42
అత్రోపసృష్టమితి చోత్స్మితమిందిరాయాః
స్వానాం ధియా విరచితం బహు సౌష్ఠవాఢ్యం .
మహ్యం భవస్య భవతాం చ భజంతమంగం
నేముర్నిరీక్ష్య న వితృప్తదృశో ముదా కైః
3-15-43
తస్యారవిందనయనస్య పదారవింద-
కింజల్కమిశ్రతులసీమకరందవాయుః .
అంతర్గతః స్వవివరేణ చకార తేషాం
సంక్షోభమక్షరజుషామపి చిత్తతన్వోః
3-15-44
తే వా అముష్య వదనాసితపద్మకోశ-
ముద్వీక్ష్య సుందరతరాధరకుందహాసం .
లబ్ధాశిషః పునరవేక్ష్య తదీయమంఘ్రిద్వంద్వం
నఖారుణమణిశ్రయణం నిదధ్యుః
3-15-45
పుంసాం గతిం మృగయతామిహ యోగమార్గైః
ధ్యానాస్పదం బహు మతం నయనాభిరామం .
పౌంస్నం వపుర్దర్శయానమనన్యసిద్ధైరౌత్పత్తికైః
సమగృణన్ యుతమష్టభోగైః
3-15-46
కుమారా ఊచుః
యోఽన్తర్హితో హృది గతోఽపి దురాత్మనాం త్వం
సోఽద్యైవ నో నయనమూలమనంత రాద్ధః .
యర్హ్యేవ కర్ణవివరేణ గుహాం గతో నః
పిత్రానువర్ణితరహా భవదుద్భవేన
3-15-47
తం త్వాం విదామ భగవన్ పరమాత్మతత్త్వం
సత్త్వేన సంప్రతి రతిం రచయంతమేషాం .
తత్తేఽనుతాపవిదితైర్దృఢభక్తియోగై-
రుద్గ్రంథయో హృది విదుర్మునయో విరాగాః
3-15-48
నాత్యంతికం విగణయంత్యపి తే ప్రసాదం
కింత్వన్యదర్పితభయం భ్రువ ఉన్నయైస్తే .
యేఽఙ్గ త్వదంఘ్రిశరణా భవతః కథాయాః
కీర్తన్యతీర్థయశసః కుశలా రసజ్ఞాః
3-15-49
కామం భవః స్వవృజినైర్నిరయేషు నః
స్తాచ్చేతోఽలివద్యది ను తే పదయో రమేత .
వాచశ్చ నస్తులసివద్యది తేఽఙ్ఘ్రిశోభాః
పూర్యేత తే గుణగణైర్యది కర్ణరంధ్రః
3-15-50
ప్రాదుశ్చకర్థ యదిదం పురుహూత రూపం
తేనేశ నిర్వృతిమవాపురలం దృశో నః .
తస్మా ఇదం భగవతే నమ ఇద్విధేమ
యోఽనాత్మనాం దురుదయో భగవాన్ ప్రతీతః
3-15-51
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
తృతీయస్కంధే జయవిజయయోః సనకాదిశాపో నామ
పంచదశోఽధ్యాయః