షష్ఠ స్కంధః : అష్టాదశోఽధ్యాయః - 18
6-18-1
శ్రీశుక ఉవాచ
పృశ్నిస్తు పత్నీ సవితుః సావిత్రీం వ్యాహృతిం త్రయీం .
అగ్నిహోత్రం పశుం సోమం చాతుర్మాస్యం మహామఖాన్
6-18-2
సిద్ధిర్భగస్య భార్యాంగ మహిమానం విభుం ప్రభుం .
ఆశిషం చ వరారోహాం కన్యాం ప్రాసూత సువ్రతాం
6-18-3
ధాతుః కుహూః సినీవాలీ రాకా చానుమతిస్తథా .
సాయం దర్శమథ ప్రాతః పూర్ణమాసమనుక్రమాత్
6-18-4
అగ్నీన్ పురీష్యానాధత్త క్రియాయాం సమనంతరః .
చర్షణీ వరుణస్యాసీద్యస్యాం జాతో భృగుః పునః
6-18-5
వాల్మీకిశ్చ మహాయోగీ వల్మీకాదభవత్కిల .
అగస్త్యశ్చ వసిష్ఠశ్చ మిత్రావరుణయోరృషీ
6-18-6
రేతః సిషిచతుః కుంభే ఉర్వశ్యాః సన్నిధౌ ద్రుతం .
రేవత్యాం మిత్ర ఉత్సర్గమరిష్టం పిప్పలం వ్యధాత్
6-18-7
పౌలోమ్యామింద్ర ఆధత్త త్రీన్ పుత్రానితి నః శ్రుతం .
జయంతమృషభం తాత తృతీయం మీఢుషం ప్రభుః
6-18-8
ఉరుక్రమస్య దేవస్య మాయావామనరూపిణః .
కీర్తౌ పత్న్యాం బృహచ్ఛ్లోకస్తస్యాసన్ సౌభగాదయః
6-18-9
తత్కర్మగుణవీర్యాణి కాశ్యపస్య మహాత్మనః .
పశ్చాద్వక్ష్యామహేఽదిత్యాం యథా వావతతార హ
6-18-10
అథ కశ్యపదాయాదాన్ దైతేయాన్ కీర్తయామి తే .
యత్ర భాగవతః శ్రీమాన్ ప్రహ్లాదో బలిరేవ చ
6-18-11
దితేర్ద్వావేవ దాయాదౌ దైత్యదానవవందితౌ .
హిరణ్యకశిపుర్నామ హిరణ్యాక్షశ్చ కీర్తితౌ
6-18-12
హిరణ్యకశిపోర్భార్యా కయాధుర్నామ దానవీ .
జంభస్య తనయా దత్తా సుషువే చతురః సుతాన్
6-18-13
సంహ్లాదం ప్రాగనుహ్లాదం హ్లాదం ప్రహ్లాదమేవ చ .
తత్స్వసా సింహికా నామ రాహుం విప్రచితోఽగ్రహీత్
6-18-14
శిరోఽహరద్యస్య హరిశ్చక్రేణ పిబతోఽమృతం .
సంహ్లాదస్య కృతిర్భార్యాసూత పంచజనం తతః
6-18-15
హ్లాదస్య ధమనిర్భార్యాసూత వాతాపిమిల్వలం .
యోఽగస్త్యాయ త్వతిథయే పేచే వాతాపిమిల్వలః
6-18-16
అనుహ్లాదస్య సూర్మ్యాయాం బాష్కలో మహిషస్తథా .
విరోచనస్తు ప్రాహ్లాదిర్దేవ్యాస్తస్యాభవద్బలిః
6-18-17
బాణజ్యేష్ఠం పుత్రశతమశనాయాం తతోఽభవత్ .
తస్యానుభావం సుశ్లోక్యాః పశ్చాదేవాభిధాస్యతే
6-18-18
బాణ ఆరాధ్య గిరిశం లేభే తద్గణముఖ్యతాం .
యత్పార్శ్వే భగవానాస్తే హ్యద్యాపి పురపాలకః
6-18-19
మరుతశ్చ దితేః పుత్రాశ్చత్వారింశన్నవాధికాః .
త ఆసన్నప్రజాః సర్వే నీతా ఇంద్రేణ సాత్మతాం
6-18-20
రాజోవాచ
కథం త ఆసురం భావమపోహ్యౌత్పత్తికం గురో .
ఇంద్రేణ ప్రాపితాః సాత్మ్యం కిం తత్సాధు కృతం హి తైః
6-18-21
ఇమే శ్రద్దధతే బ్రహ్మన్నృషయో హి మయా సహ .
పరిజ్ఞానాయ భగవంస్తన్నో వ్యాఖ్యాతుమర్హసి
6-18-22
సూత ఉవాచ
తద్విష్ణురాతస్య స బాదరాయణిర్వచో
నిశమ్యాదృతమల్పమర్థవత్ .
సభాజయన్ సన్నిభృతేన చేతసా
జగాద సత్రాయణ సర్వదర్శనః
6-18-23
శ్రీశుక ఉవాచ
హతపుత్రా దితిః శక్రపార్ష్ణిగ్రాహేణ విష్ణునా .
మన్యునా శోకదీప్తేన జ్వలంతీ పర్యచింతయత్
6-18-24
కదా ను భ్రాతృహంతారమింద్రియారామముల్బణం .
అక్లిన్నహృదయం పాపం ఘాతయిత్వా శయే సుఖం
6-18-25
కృమివిడ్భస్మసంజ్ఞాసీద్యస్యేశాభిహితస్య చ .
భూతధ్రుక్ తత్కృతే స్వార్థం కిం వేద నిరయో యతః
6-18-26
ఆశాసానస్య తస్యేదం ధ్రువమున్నద్ధచేతసః .
మదశోషక ఇంద్రస్య భూయాద్యేన సుతో హి మే
6-18-27
ఇతి భావేన సా భర్తురాచచారాసకృత్ప్రియం .
శుశ్రూషయానురాగేణ ప్రశ్రయేణ దమేన చ
6-18-28
భక్త్యా పరమయా రాజన్ మనోజ్ఞైర్వల్గుభాషితైః .
మనో జగ్రాహ భావజ్ఞా సుస్మితాపాంగవీక్షణైః
6-18-29
ఏవం స్త్రియా జడీభూతో విద్వానపి విదగ్ధయా .
బాఢమిత్యాహ వివశో న తచ్చిత్రం హి యోషితి
6-18-30
విలోక్యైకాంతభూతాని భూతాన్యాదౌ ప్రజాపతిః .
స్త్రియం చక్రే స్వదేహార్ధం యయా పుంసాం మతిర్హృతా
6-18-31
ఏవం శుశ్రూషితస్తాత భగవాన్ కశ్యపః స్త్రియా .
ప్రహస్య పరమప్రీతో దితిమాహాభినంద్య చ
6-18-32
కశ్యప ఉవాచ
వరం వరయ వామోరు ప్రీతస్తేఽహమనిందితే .
స్త్రియా భర్తరి సుప్రీతే కః కామ ఇహ చాగమః
6-18-33
పతిరేవ హి నారీణాం దైవతం పరమం స్మృతం .
మానసః సర్వభూతానాం వాసుదేవః శ్రియః పతిః
6-18-34
స ఏవ దేవతాలింగైర్నామరూపవికల్పితైః .
ఇజ్యతే భగవాన్ పుంభిః స్త్రీభిశ్చ పతిరూపధృక్
6-18-35
తస్మాత్పతివ్రతా నార్యః శ్రేయస్కామాః సుమధ్యమే .
యజంతేఽనన్యభావేన పతిమాత్మానమీశ్వరం
6-18-36
సోఽహం త్వయార్చితో భద్రే ఈదృగ్భావేన భక్తితః .
తత్తే సంపాదయే కామమసతీనాం సుదుర్లభం
6-18-37
దితిరువాచ
వరదో యది మే బ్రహ్మన్ పుత్రమింద్రహణం వృణే .
అమృత్యుం మృతపుత్రాహం యేన మే ఘాతితౌ సుతౌ
6-18-38
నిశమ్య తద్వచో విప్రో విమనాః పర్యతప్యత .
అహో అధర్మః సుమహానద్య మే సముపస్థితః
6-18-39
అహో అద్యేంద్రియారామో యోషిన్మయ్యేహ మాయయా .
గృహీతచేతాః కృపణః పతిష్యే నరకే ధ్రువం
6-18-40
కోఽతిక్రమోఽనువర్తంత్యాః స్వభావమిహ యోషితః .
ధిఙ్ మాం బతాబుధం స్వార్థే యదహం త్వజితేంద్రియః
6-18-41
శరత్పద్మోత్సవం వక్త్రం వచశ్చ శ్రవణామృతం .
హృదయం క్షురధారాభం స్త్రీణాం కో వేద చేష్టితం
6-18-42
న హి కశ్చిత్ప్రియః స్త్రీణామంజసా స్వాశిషాత్మనాం .
పతిం పుత్రం భ్రాతరం వా ఘ్నంత్యర్థే ఘాతయంతి చ
6-18-43
ప్రతిశ్రుతం దదామీతి వచస్తన్న మృషా భవేత్ .
వధం నార్హతి చేంద్రోపి తత్రేదముపకల్పతే
6-18-44
ఇతి సంచింత్య భగవాన్ మారీచః కురునందన .
ఉవాచ కించిత్కుపిత ఆత్మానం చ విగర్హయన్
6-18-45
కశ్యప ఉవాచ
పుత్రస్తే భవితా భద్రే ఇంద్రహా దేవబాంధవః .
సంవత్సరం వ్రతమిదం యద్యంజో ధారయిష్యసి
6-18-46
దితిరువాచ
ధారయిష్యే వ్రతం బ్రహ్మన్ బ్రూహి కార్యాణి యాని మే .
యాని చేహ నిషిద్ధాని న వ్రతం ఘ్నంతి యాని తు
6-18-47
కశ్యప ఉవాచ
న హింస్యాద్భూతజాతాని న శపేన్నానృతం వదేత్ .
న ఛింద్యాన్నఖరోమాణి న స్పృశేద్యదమంగలం
6-18-48
నాప్సు స్నాయాన్న కుప్యేత న సంభాషేత దుర్జనైః .
న వసీతాధౌతవాసః స్రజం చ విధృతాం క్వచిత్
6-18-49
నోచ్ఛిష్టం చండికాన్నం చ సామిషం వృషలాహృతం .
భుంజీతోదక్యయా దృష్టం పిబేదంజలినా త్వపః
6-18-50
నోచ్ఛిష్టాస్పృష్టసలిలా సంధ్యాయాం ముక్తమూర్ధజా .
అనర్చితాసంయతవాక్ నాసంవీతా బహిశ్చరేత్
6-18-51
నాధౌతపాదాప్రయతా నార్ద్రపాదా ఉదక్శిరాః .
శయీత నాపరాఙ్నాన్యైర్న నగ్నా న చ సంధ్యయోః
6-18-52
ధౌతవాసా శుచిర్నిత్యం సర్వమంగలసంయుతా .
పూజయేత్ప్రాతరాశాత్ప్రాగ్గోవిప్రాఞ్శ్రియమచ్యుతం
6-18-53
స్త్రియో వీరవతీశ్చార్చేత్స్రగ్గంధబలిమండనైః .
పతిం చార్చ్యోపతిష్ఠేత ధ్యాయేత్కోష్ఠగతం చ తం
6-18-54
సాంవత్సరం పుంసవనం వ్రతమేతదవిప్లుతం .
ధారయిష్యసి చేత్తుభ్యం శక్రహా భవితా సుతః
6-18-55
బాఢమిత్యభిప్రేత్యాథ దితీ రాజన్ మహామనాః .
కశ్యపాద్గర్భమాధత్త వ్రతం చాంజో దధార సా
6-18-56
మాతృష్వసురభిప్రాయమింద్ర ఆజ్ఞాయ మానద .
శుశ్రూషణేనాశ్రమస్థాం దితిం పర్యచరత్కవిః
6-18-57
నిత్యం వనాత్సుమనసః ఫలమూలసమిత్కుశాన్ .
పత్రాంకురమృదోఽపశ్చ కాలే కాల ఉపాహరత్
6-18-58
ఏవం తస్యా వ్రతస్థాయా వ్రతచ్ఛిద్రం హరిర్నృప .
ప్రేప్సుః పర్యచరజ్జిహ్మో మృగహేవ మృగాకృతిః
6-18-59
నాధ్యగచ్ఛద్వ్రతచ్ఛిద్రం తత్పరోఽథ మహీపతే .
చింతాం తీవ్రాం గతః శక్రః కేన మే స్యాచ్ఛివం త్విహ
6-18-60
ఏకదా సా తు సంధ్యాయాముచ్ఛిష్టా వ్రతకర్శితా .
అస్పృష్టవార్యధౌతాంఘ్రిః సుష్వాప విధిమోహితా
6-18-61
లబ్ధ్వా తదంతరం శక్రో నిద్రాపహృతచేతసః .
దితేః ప్రవిష్ట ఉదరం యోగేశో యోగమాయయా
6-18-62
చకర్త సప్తధా గర్భం వజ్రేణ కనకప్రభం .
రుదంతం సప్తధైకైకం మా రోదీరితి తాన్ పునః
6-18-63
తే తమూచుః పాట్యమానాస్తే సర్వే ప్రాంజలయో నృప .
నో జిఘాంససి కిమింద్ర భ్రాతరో మరుతస్తవ
6-18-64
మా భైష్ట భ్రాతరో మహ్యం యూయమిత్యాహ కౌశికః .
అనన్యభావాన్ పార్షదానాత్మనో మరుతాం గణాన్
6-18-65
న మమార దితేర్గర్భః శ్రీనివాసానుకంపయా .
బహుధా కులిశక్షుణ్ణో ద్రౌణ్యస్త్రేణ యథా భవాన్
6-18-66
సకృదిష్ట్వాఽఽదిపురుషం పురుషో యాతి సామ్యతాం .
సంవత్సరం కించిదూనం దిత్యా యద్ధరిరర్చితః
6-18-67
సజూరింద్రేణ పంచాశద్దేవాస్తే మరుతోఽభవన్ .
వ్యపోహ్య మాతృదోషం తే హరిణా సోమపాః కృతాః
6-18-68
దితిరుత్థాయ దదృశే కుమారాననలప్రభాన్ .
ఇంద్రేణ సహితాన్ దేవీ పర్యతుష్యదనిందితా
6-18-69
అథేంద్రమాహ తాతాహమాదిత్యానాం భయావహం .
అపత్యమిచ్ఛంత్యచరం వ్రతమేతత్సుదుష్కరం
6-18-70
ఏకః సంకల్పితః పుత్రః సప్త సప్తాభవన్ కథం .
యది తే విదితం పుత్ర సత్యం కథయ మా మృషా
6-18-71
ఇంద్ర ఉవాచ
అంబ తేఽహం వ్యవసితముపధార్యాగతోఽన్తికం .
లబ్ధాంతరోఽచ్ఛిదం గర్భమర్థబుద్ధిర్న ధర్మదృక్
6-18-72
కృత్తో మే సప్తధా గర్భ ఆసన్ సప్త కుమారకాః .
తేఽపి చైకైకశో వృక్ణాః సప్తధా నాపి మమ్రిరే
6-18-73
తతస్తత్పరమాశ్చర్యం వీక్ష్యాధ్యవసితం మయా .
మహాపురుషపూజాయాః సిద్ధిః కాప్యనుషంగిణీ
6-18-74
ఆరాధనం భగవత ఈహమానా నిరాశిషః .
యే తు నేచ్ఛంత్యపి పరం తే స్వార్థకుశలాః స్మృతాః
6-18-75
ఆరాధ్యాత్మప్రదం దేవం స్వాత్మానం జగదీశ్వరం .
కో వృణీతే గుణస్పర్శం బుధః స్యాన్నరకేఽపి యత్
6-18-76
తదిదం మమ దౌర్జన్యం బాలిశస్య మహీయసి .
క్షంతుమర్హసి మాతస్త్వం దిష్ట్యా గర్భో మృతోత్థితః
6-18-77
శ్రీశుక ఉవాచ
ఇంద్రస్తయాభ్యనుజ్ఞాతః శుద్ధభావేన తుష్టయా .
మరుద్భిః సహ తాం నత్వా జగామ త్రిదివం ప్రభుః
6-18-78
ఏవం తే సర్వమాఖ్యాతం యన్మాం త్వం పరిపృచ్ఛసి .
మంగలం మరుతాం జన్మ కిం భూయః కథయామి తే
6-18-79
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
షష్ఠస్కంధే మరుదుత్పత్తికథనం నామ అష్టాదశోఽధ్యాయః