సప్తమ స్కంధః : పంచమోఽధ్యాయః - 5
7-5-1
నారద ఉవాచ
పౌరోహిత్యాయ భగవాన్ వృతః కావ్యః కిలాసురైః .
షండామర్కౌ సుతౌ తస్య దైత్యరాజగృహాంతికే
7-5-2
తౌ రాజ్ఞా ప్రాపితం బాలం ప్రహ్లాదం నయకోవిదం .
పాఠయామాసతుః పాఠ్యానన్యాంశ్చాసురబాలకాన్
7-5-3
యత్తత్ర గురుణా ప్రోక్తం శుశ్రువేఽనుపపాఠ చ .
న సాధు మనసా మేనే స్వపరాసద్గ్రహాశ్రయం
7-5-4
ఏకదాసురరాట్ పుత్రమంకమారోప్య పాండవ .
పప్రచ్ఛ కథ్యతాం వత్స మన్యతే సాధు యద్భవాన్
7-5-5
ప్రహ్లాద ఉవాచ
తత్సాధు మన్యేఽసురవర్య దేహినాం
సదా సముద్విగ్నధియామసద్గ్రహాత్ .
హిత్వాత్మపాతం గృహమంధకూపం
వనం గతో యద్ధరిమాశ్రయేత
7-5-6
నారద ఉవాచ
శ్రుత్వా పుత్రగిరో దైత్యః పరపక్షసమాహితాః .
జహాస బుద్ధిర్బాలానాం భిద్యతే పరబుద్ధిభిః
7-5-7
సమ్యగ్విధార్యతాం బాలో గురుగేహే ద్విజాతిభిః .
విష్ణుపక్షైః ప్రతిచ్ఛన్నైర్న భిద్యేతాస్య ధీర్యథా
7-5-8
గృహమానీతమాహూయ ప్రహ్లాదం దైత్యయాజకాః .
ప్రశస్య శ్లక్ష్ణయా వాచా సమపృచ్ఛంత సామభిః
7-5-9
వత్స ప్రహ్లాద భద్రం తే సత్యం కథయ మా మృషా .
బాలానతి కుతస్తుభ్యమేష బుద్ధివిపర్యయః
7-5-10
బుద్ధిభేదః పరకృత ఉతాహో తే స్వతోఽభవత్ .
భణ్యతాం శ్రోతుకామానాం గురూణాం కులనందన
7-5-11
ప్రహ్లాద ఉవాచ
స్వ: పరశ్చేత్యసద్గ్రాహః పుంసాం యన్మాయయా కృతః .
విమోహితధియాం దృష్టస్తస్మై భగవతే నమః
7-5-12
స యదానువ్రతః పుంసాం పశుబుద్ధిర్విభిద్యతే .
అన్య ఏష తథాన్యోఽహమితి భేదగతాసతీ
7-5-13
స ఏష ఆత్మా స్వపరేత్యబుద్ధిభి-
ర్దురత్యయానుక్రమణో నిరూప్యతే .
ముహ్యంతి యద్వర్త్మని వేదవాదినో
బ్రహ్మాదయో హ్యేష భినత్తి మే మతిం
7-5-14
యథా భ్రామ్యత్యయో బ్రహ్మన్ స్వయమాకర్షసన్నిధౌ .
తథా మే భిద్యతే చేతశ్చక్రపాణేర్యదృచ్ఛయా
7-5-15
నారద ఉవాచ
ఏతావద్బ్రాహ్మణాయోక్త్వా విరరామ మహామతిః .
తం నిర్భర్త్స్యాథ కుపితః సుదీనో రాజసేవకః
7-5-16
ఆనీయతామరే వేత్రమస్మాకమయశస్కరః .
కులాంగారస్య దుర్బుద్ధేశ్చతుర్థోఽస్యోదితో దమః
7-5-17
దైతేయచందనవనే జాతోఽయం కంటకద్రుమః .
యన్మూలోన్మూలపరశోర్విష్ణోర్నాలాయితోఽర్భకః
7-5-18
ఇతి తం వివిధోపాయైర్భీషయంస్తర్జనాదిభిః .
ప్రహ్లాదం గ్రాహయామాస త్రివర్గస్యోపపాదనం
7-5-19
తత ఏనం గురుర్జ్ఞాత్వా జ్ఞాతజ్ఞేయచతుష్టయం .
దైత్యేంద్రం దర్శయామాస మాతృమృష్టమలంకృతం
7-5-20
పాదయోః పతితం బాలం ప్రతినంద్యాశిషాసురః .
పరిష్వజ్య చిరం దోర్భ్యాం పరమామాప నిర్వృతిం
7-5-21
ఆరోప్యాంకమవఘ్రాయ మూర్ధన్యశ్రుకలాంబుభిః .
ఆసించన్ వికసద్వక్త్రమిదమాహ యుధిష్ఠిర
7-5-22
హిరణ్యకశిపురువాచ
ప్రహ్లాదానూచ్యతాం తాత స్వధీతం కించిదుత్తమం .
కాలేనైతావతాయుష్మన్ యదశిక్షద్గురోర్భవాన్
7-5-23
ప్రహ్లాద ఉవాచ
శ్రవణం కీర్తనం విష్ణోః స్మరణం పాదసేవనం .
అర్చనం వందనం దాస్యం సఖ్యమాత్మనివేదనం
7-5-24
ఇతి పుంసార్పితా విష్ణౌ భక్తిశ్చేన్నవలక్షణా .
క్రియేత భగవత్యద్ధా తన్మన్యేఽధీతముత్తమం
7-5-25
నిశమ్యైతత్సుతవచో హిరణ్యకశిపుస్తదా .
గురుపుత్రమువాచేదం రుషా ప్రస్ఫురితాధరః
7-5-26
బ్రహ్మబంధో కిమేతత్తే విపక్షం శ్రయతాసతా .
అసారం గ్రాహితో బాలో మామనాదృత్య దుర్మతే
7-5-27
సంతి హ్యసాధవో లోకే దుర్మైత్రాశ్ఛద్మవేషిణః .
తేషాముదేత్యఘం కాలే రోగః పాతకినామివ
7-5-28
గురుపుత్ర ఉవాచ
న మత్ప్రణీతం న పరప్రణీతం
సుతో వదత్యేష తవేంద్రశత్రో .
నైసర్గికీయం మతిరస్య రాజన్
నియచ్ఛ మన్యుం కదదాః స్మ మా నః
7-5-29
నారద ఉవాచ
గురుణైవం ప్రతిప్రోక్తో భూయ ఆహాసురః సుతం .
న చేద్గురుముఖీయం తే కుతోఽభద్రాసతీ మతిః
7-5-30
ప్రహ్లాద ఉవాచ
మతిర్న కృష్ణే పరతః స్వతో వా
మిథోఽభిపద్యేత గృహవ్రతానాం .
అదాంతగోభిర్విశతాం తమిస్రం
పునః పునశ్చర్వితచర్వణానాం
7-5-31
న తే విదుః స్వార్థగతిం హి విష్ణుం
దురాశయా యే బహిరర్థమానినః .
అంధా యథాంధైరుపనీయమానా
వాచీశతంత్యామురుదామ్ని బద్ధాః
7-5-32
నైషాం మతిస్తావదురుక్రమాంఘ్రిం
స్పృశత్యనర్థాపగమో యదర్థః .
మహీయసాం పాదరజోఽభిషేకం
నిష్కించనానాం న వృణీత యావత్
7-5-33
ఇత్యుక్త్వోపరతం పుత్రం హిరణ్యకశిపూ రుషా .
అంధీకృతాత్మా స్వోత్సంగాన్నిరస్యత మహీతలే
7-5-34
ఆహామర్షరుషావిష్టః కషాయీభూతలోచనః .
వధ్యతామాశ్వయం వధ్యో నిఃసారయత నైరృతాః
7-5-35
అయం మే భ్రాతృహా సోఽయం హిత్వా స్వాన్ సుహృదోఽధమః .
పితృవ్యహంతుర్యః పాదౌ విష్ణోర్దాసవదర్చతి
7-5-36
విష్ణోర్వా సాధ్వసౌ కిం ను కరిష్యత్యసమంజసః .
సౌహృదం దుస్త్యజం పిత్రోరహాద్యః పంచహాయనః
7-5-37
పరోఽప్యపత్యం హితకృద్యథౌషధం
స్వదేహజోఽప్యామయవత్సుతోఽహితః .
ఛింద్యాత్తదంగం యదుతాత్మనోఽహితం
శేషం సుఖం జీవతి యద్వివర్జనాత్
7-5-38
సర్వైరుపాయైర్హంతవ్యః సంభోజశయనాసనైః .
సుహృల్లింగధరః శత్రుర్మునేర్దుష్టమివేంద్రియం
7-5-39
నైరృతాస్తే సమాదిష్టా భర్త్రా వై శూలపాణయః .
తిగ్మదంష్ట్రకరాలాస్యాస్తామ్రశ్మశ్రుశిరోరుహాః
7-5-40
నదంతో భైరవాన్నాదాన్ ఛింధి భింధీతి వాదినః .
ఆసీనం చాహనన్ శూలైః ప్రహ్లాదం సర్వమర్మసు
7-5-41
పరే బ్రహ్మణ్యనిర్దేశ్యే భగవత్యఖిలాత్మని .
యుక్తాత్మన్యఫలా ఆసన్నపుణ్యస్యేవ సత్క్రియాః
7-5-42
ప్రయాసేఽపహతే తస్మిన్ దైత్యేంద్రః పరిశంకితః .
చకార తద్వధోపాయాన్ నిర్బంధేన యుధిష్ఠిర
7-5-43
దిగ్గజైర్దందశూకైశ్చ అభిచారావపాతనైః .
మాయాభిః సన్నిరోధైశ్చ గరదానైరభోజనైః
7-5-44
హిమవాయ్వగ్నిసలిలైః పర్వతాక్రమణైరపి .
న శశాక యదా హంతుమపాపమసురః సుతం .
చింతాం దీర్ఘతమాం ప్రాప్తస్తత్కర్తుం నాభ్యపద్యత
7-5-45
ఏష మే బహ్వసాధూక్తో వధోపాయాశ్చ నిర్మితాః .
తైస్తైర్ద్రోహైరసద్ధర్మైర్ముక్తః స్వేనైవ తేజసా
7-5-46
వర్తమానోఽవిదూరే వై బాలోఽప్యజడధీరయం .
న విస్మరతి మేఽనార్యం శునఃశేప ఇవ ప్రభుః
7-5-47
అప్రమేయానుభావోఽయమకుతశ్చిద్భయోఽమరః .
నూనమేతద్విరోధేన మృత్యుర్మే భవితా న వా
7-5-48
ఇతి తచ్చింతయా కించిన్మ్లానశ్రియమధోముఖం .
శండామర్కావౌశనసౌ వివిక్త ఇతి హోచతుః
7-5-49
జితం త్వయైకేన జగత్త్రయం భ్రువో-
ర్విజృంభణత్రస్తసమస్తధిష్ణ్యపం .
న తస్య చింత్యం తవ నాథ చక్ష్మహే
న వై శిశూనాం గుణదోషయోః పదం
7-5-50
ఇమం తు పాశైర్వరుణస్య బద్ధ్వా
నిధేహి భీతో న పలాయతే యథా .
బుద్ధిశ్చ పుంసో వయసార్యసేవయా
యావద్గురుర్భార్గవ ఆగమిష్యతి
7-5-51
తథేతి గురుపుత్రోక్తమనుజ్ఞాయేదమబ్రవీత్ .
ధర్మా హ్యస్యోపదేష్టవ్యా రాజ్ఞాం యో గృహమేధినాం
7-5-52
ధర్మమర్థం చ కామం చ నితరాం చానుపూర్వశః .
ప్రహ్లాదాయోచతూ రాజన్ ప్రశ్రితావనతాయ చ
7-5-53
యథా త్రివర్గం గురుభిరాత్మనే ఉపశిక్షితం .
న సాధు మేనే తచ్ఛిక్షాం ద్వంద్వారామోపవర్ణితాం
7-5-54
యదాచార్యః పరావృత్తో గృహమేధీయకర్మసు .
వయస్యైర్బాలకైస్తత్ర సోపహూతః కృతక్షణైః
7-5-55
అథ తాన్ శ్లక్ష్ణయా వాచా ప్రత్యాహూయ మహాబుధః .
ఉవాచ విద్వాంస్తన్నిష్ఠాం కృపయా ప్రహసన్నివ
7-5-56
తే తు తద్గౌరవాత్సర్వే త్యక్తక్రీడాపరిచ్ఛదాః .
బాలా న దూషితధియో ద్వంద్వారామేరితేహితైః
7-5-57
పర్యుపాసత రాజేంద్ర తన్న్యస్తహృదయేక్షణాః .
తానాహ కరుణో మైత్రో మహాభాగవతోఽసురః
7-5-58
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
సప్తమస్కంధే ప్రహ్లాదచరితే పంచమోఽధ్యాయః