పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

ప్రథమ స్కంధః : సప్తదశోఽధ్యాయః -17

1-17-1
సూత ఉవాచ
తత్ర గోమిథునం రాజా హన్యమానమనాథవత్ .
దండహస్తం చ వృషలం దదృశే నృపలాంఛనం

1-17-2
వృషం మృణాలధవలం మేహంతమివ బిభ్యతం .
వేపమానం పదైకేన సీదంతం శూద్రతాడితం

1-17-3
గాం చ ధర్మదుఘాం దీనాం భృశం శూద్రపదాహతాం .
వివత్సాం సాశ్రువదనాం క్షామాం యవసమిచ్ఛతీం

1-17-4
పప్రచ్ఛ రథమారూఢః కార్తస్వరపరిచ్ఛదం .
మేఘగంభీరయా వాచా సమారోపితకార్ముకః

1-17-5
కస్త్వం మచ్ఛరణే లోకే బలాద్ధంస్యబలాన్ బలీ .
నరదేవోఽసి వేషేణ నటవత్కర్మణాద్విజః

1-17-6
కస్త్వం కృష్ణే గతే దూరం సహగాండీవధన్వనా .
శోచ్యోఽస్యశోచ్యాన్ రహసి ప్రహరన్ వధమర్హసి

1-17-7
త్వం వా మృణాలధవలః పాదైర్న్యూనః పదా చరన్ .
వృషరూపేణ కిం కశ్చిద్దేవో నః పరిఖేదయన్

1-17-8
న జాతు కౌరవేంద్రాణాం దోర్దండపరిరంభితే .
భూతలేఽనుపతంత్యస్మిన్ వినా తే ప్రాణినాం శుచః

1-17-9
మా సౌరభేయానుశుచో వ్యేతు తే వృషలాద్భయం .
మా రోదీరంబ భద్రం తే ఖలానాం మయి శాస్తరి

1-17-10
యస్య రాష్ట్రే ప్రజాః సర్వాస్త్రస్యంతే సాధ్వ్యసాధుభిః .
తస్య మత్తస్య నశ్యంతి కీర్తిరాయుర్భగో గతిః

1-17-11
ఏష రాజ్ఞాం పరో ధర్మో హ్యార్తానామార్తినిగ్రహః .
అత ఏనం వధిష్యామి భూతద్రుహమసత్తమం

1-17-12
కోఽవృశ్చత్తవ పాదాంస్త్రీన్ సౌరభేయ చతుష్పద .
మా భూవంస్త్వాదృశా రాష్ట్రే రాజ్ఞాం కృష్ణానువర్తినాం

1-17-13
ఆఖ్యాహి వృష భద్రం వః సాధూనామకృతాగసాం .
ఆత్మవైరూప్యకర్తారం పార్థానాం కీర్తిదూషణం

1-17-14
జనేనాగస్యఘం యుంజన్ సర్వతోఽస్య చ మద్భయం .
సాధూనాం భద్రమేవ స్యాదసాధుదమనే కృతే

1-17-15
అనాగఃస్విహ భూతేషు య ఆగస్కృన్నిరంకుశః .
ఆహర్తాస్మి భుజం సాక్షాదమర్త్యస్యాపి సాంగదం

1-17-16
రాజ్ఞో హి పరమో ధర్మః స్వధర్మస్థానుపాలనం .
శాసతోఽన్యాన్ యథాశాస్త్రమనాపద్యుత్పథానిహ

1-17-17
ధర్మ ఉవాచ
ఏతద్వః పాండవేయానాం యుక్తమార్తాభయం వచః .
యేషాం గుణగణైః కృష్ణో దౌత్యాదౌ భగవాన్ కృతః

1-17-18
న వయం క్లేశబీజాని యతః స్యుః పురుషర్షభ .
పురుషం తం విజానీమో వాక్యభేదవిమోహితాః

1-17-19
కేచిద్వికల్పవసనా ఆహురాత్మానమాత్మనః .
దైవమన్యే పరే కర్మ స్వభావమపరే ప్రభుం

1-17-20
అప్రతర్క్యాదనిర్దేశ్యాదితి కేష్వపి నిశ్చయః .
అత్రానురూపం రాజర్షే విమృశ స్వమనీషయా

1-17-21
సూత ఉవాచ
ఏవం ధర్మే ప్రవదతి స సమ్రాడ్-ద్విజసత్తమ .
సమాహితేన మనసా విఖేదః పర్యచష్ట తం

1-17-22
రాజోవాచ
ధర్మం బ్రవీషి ధర్మజ్ఞ ధర్మోఽసి వృషరూపధృక్ .
యదధర్మకృతః స్థానం సూచకస్యాపి తద్భవేత్

1-17-23
అథవా దేవమాయాయా నూనం గతిరగోచరా .
చేతసో వచసశ్చాపి భూతానామితి నిశ్చయః

1-17-24
తపః శౌచం దయా సత్యమితి పాదాః కృతే కృతాః .
అధర్మాంశైస్త్రయో భగ్నాః స్మయసంగమదైస్తవ

1-17-25
ఇదానీం ధర్మ పాదస్తే సత్యం నిర్వర్తయేద్యతః .
తం జిఘృక్షత్యధర్మోఽయమనృతేనైధితః కలిః

1-17-26
ఇయం చ భూమిర్భగవతా న్యాసితోరుభరా సతీ .
శ్రీమద్భిస్తత్పదన్యాసైః సర్వతః కృతకౌతుకా

1-17-27
శోచత్యశ్రుకలా సాధ్వీ దుర్భగేవోజ్ఝితాధునా .
అబ్రహ్మణ్యా నృపవ్యాజాః శూద్రా భోక్ష్యంతి మామితి

1-17-28
ఇతి ధర్మం మహీం చైవ సాంత్వయిత్వా మహారథః .
నిశాతమాదదే ఖడ్గం కలయేఽధర్మహేతవే

1-17-29
తం జిఘాంసుమభిప్రేత్య విహాయ నృపలాంఛనం .
తత్పాదమూలం శిరసా సమగాద్భయవిహ్వలః

1-17-30
పతితం పాదయోర్వీరః కృపయా దీనవత్సలః .
శరణ్యో నావధీచ్ఛ్లోక్య ఆహ చేదం హసన్నివ

1-17-31
రాజోవాచ
న తే గుడాకేశయశోధరాణాం
బద్ధాంజలేర్వై భయమస్తి కించిత్ .
న వర్తితవ్యం భవతా కథంచన
క్షేత్రే మదీయే త్వమధర్మబంధుః

1-17-32
త్వాం వర్తమానం నరదేవదేహే-
ష్వనుప్రవృత్తోఽయమధర్మపూగః .
లోభోఽనృతం చౌర్యమనార్యమంహో
జ్యేష్ఠా చ మాయా కలహశ్చ దంభః

1-17-33
న వర్తితవ్యం తదధర్మబంధో
ధర్మేణ సత్యేన చ వర్తితవ్యే .
బ్రహ్మావర్తే యత్ర యజంతి యజ్ఞైర్యజ్ఞేశ్వరం
యజ్ఞవితానవిజ్ఞాః

1-17-34
యస్మిన్ హరిర్భగవానిజ్యమాన
ఇజ్యామూర్తిర్యజతాం శం తనోతి .
కామానమోఘాన్ స్థిరజంగమానా-
మంతర్బహిర్వాయురివైష ఆత్మా

1-17-35
సూత ఉవాచ
పరీక్షితైవమాదిష్టః స కలిర్జాతవేపథుః .
తముద్యతాసిమాహేదం దండపాణిమివోద్యతం

1-17-36
కలిరువాచ
యత్ర క్వచన వత్స్యామి సార్వభౌమ తవాజ్ఞయా .
లక్షయే తత్ర తత్రాపి త్వామాత్తేషుశరాసనం

1-17-37
తన్మే ధర్మభృతాం శ్రేష్ఠ స్థానం నిర్దేష్టుమర్హసి .
యత్రైవ నియతో వత్స్య ఆతిష్ఠంస్తేఽనుశాసనం

1-17-38
సూత ఉవాచ
అభ్యర్థితస్తదా తస్మై స్థానాని కలయే దదౌ .
ద్యూతం పానం స్త్రియః సూనా యత్రాధర్మశ్చతుర్విధః

1-17-39
పునశ్చ యాచమానాయ జాతరూపమదాత్ప్రభుః .
తతోఽనృతం మదం కామం రజో వైరం చ పంచమం

1-17-40
అమూని పంచ స్థానాని హ్యధర్మప్రభవః కలిః .
ఔత్తరేయేణ దత్తాని న్యవసత్తన్నిదేశకృత్

1-17-41
అథైతాని న సేవేత బుభూషుః పురుషః క్వచిత్ .
విశేషతో ధర్మశీలో రాజా లోకపతిర్గురుః

1-17-42
వృషస్య నష్టాంస్త్రీన్ పాదాన్ తపః శౌచం దయామితి .
ప్రతిసందధ ఆశ్వాస్య మహీం చ సమవర్ధయత్

1-17-43
స ఏష ఏతర్హ్యధ్యాస్త ఆసనం పార్థివోచితం .
పితామహేనోపన్యస్తం రాజ్ఞారణ్యం వివిక్షతా

1-17-44
ఆస్తేఽధునా స రాజర్షిః కౌరవేంద్రశ్రియోల్లసన్ .
గజాహ్వయే మహాభాగశ్చక్రవర్తీ బృహచ్ఛ్రవాః

1-17-45
ఇత్థంభూతానుభావోఽయమభిమన్యుసుతో నృపః .
యస్య పాలయతః క్షోణీం యూయం సత్రాయ దీక్షితాః

1-17-46
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం ప్రథమస్కంధే
కలినిగ్రహో నామ సప్తదశోఽధ్యాయః