ప్రథమ స్కంధః : ద్వితీయోఽధ్యాయః -2
1-2-1
వ్యాస ఉవాచ
ఇతి సంప్రశ్నసంహృష్టో విప్రాణాం రౌమహర్షణిః .
ప్రతిపూజ్య వచస్తేషాం ప్రవక్తుముపచక్రమే
1-2-2
సూత ఉవాచ
యం ప్రవ్రజంతమనుపేతమపేతకృత్యం
ద్వైపాయనో విరహకాతర ఆజుహావ .
పుత్రేతి తన్మయతయా తరవోఽభినేదుస్తం
సర్వభూతహృదయం మునిమానతోఽస్మి
1-2-3
యః స్వానుభావమఖిలశ్రుతిసారమేక-
మధ్యాత్మదీపమతితితీర్షతాం తమోఽన్ధం .
సంసారిణాం కరుణయాఽఽహ పురాణగుహ్యం
తం వ్యాససూనుముపయామి గురుం మునీనాం
1-2-4
నారాయణం నమస్కృత్య నరం చైవ నరోత్తమం .
దేవీం సరస్వతీం వ్యాసం తతో జయముదీరయేత్
1-2-5
మునయః సాధు పృష్టోఽహం భవద్భిర్లోకమంగలం .
యత్కృతః కృష్ణసంప్రశ్నో యేనాత్మా సుప్రసీదతి
1-2-6
స వై పుంసాం పరో ధర్మో యతో భక్తిరధోక్షజే .
అహైతుక్యప్రతిహతా యయాఽఽత్మా సంప్రసీదతి
1-2-7
వాసుదేవే భగవతి భక్తియోగః ప్రయోజితః .
జనయత్యాశు వైరాగ్యం జ్ఞానం చ యదహైతుకం
1-2-8
ధర్మః స్వనుష్ఠితః పుంసాం విష్వక్సేనకథాసు యః .
నోత్పాదయేద్యది రతిం శ్రమ ఏవ హి కేవలం
1-2-9
ధర్మస్య హ్యాపవర్గ్యస్య నార్థోఽర్థాయోపకల్పతే .
నార్థస్య ధర్మైకాంతస్య కామో లాభాయ హి స్మృతః
1-2-10
కామస్య నేంద్రియప్రీతిర్లాభో జీవేత యావతా .
జీవస్య తత్త్వజిజ్ఞాసా నార్థో యశ్చేహ కర్మభిః
1-2-11
వదంతి తత్తత్త్వవిదస్తత్త్వం యజ్జ్ఞానమద్వయం .
బ్రహ్మేతి పరమాత్మేతి భగవానితి శబ్ద్యతే
1-2-12
తచ్ఛ్రద్దధానా మునయో జ్ఞానవైరాగ్యయుక్తయా .
పశ్యంత్యాత్మని చాత్మానం భక్త్యా శ్రుతగృహీతయా
1-2-13
అతః పుంభిర్ద్విజశ్రేష్ఠా వర్ణాశ్రమవిభాగశః .
స్వనుష్ఠితస్య ధర్మస్య సంసిద్ధిర్హరితోషణం
1-2-14
తస్మాదేకేన మనసా భగవాన్ సాత్వతాం పతిః .
శ్రోతవ్యః కీర్తితవ్యశ్చ ధ్యేయః పూజ్యశ్చ నిత్యదా
1-2-15
యదనుధ్యాసినా యుక్తాః కర్మగ్రంథినిబంధనం .
ఛిందంతి కోవిదాస్తస్య కో న కుర్యాత్కథారతిం
1-2-16
శుశ్రూషోః శ్రద్దధానస్య వాసుదేవకథారుచిః .
స్యాన్మహత్సేవయా విప్రాః పుణ్యతీర్థనిషేవణాత్
1-2-17
శృణ్వతాం స్వకథాం కృష్ణః పుణ్యశ్రవణకీర్తనః .
హృద్యంతఃస్థో హ్యభద్రాణి విధునోతి సుహృత్సతాం
1-2-18
నష్టప్రాయేష్వభద్రేషు నిత్యం భాగవతసేవయా .
భగవత్యుత్తమశ్లోకే భక్తిర్భవతి నైష్ఠికీ
1-2-19
తదా రజస్తమోభావాః కామలోభాదయశ్చ యే .
చేత ఏతైరనావిద్ధం స్థితం సత్త్వే ప్రసీదతి
1-2-20
ఏవం ప్రసన్నమనసో భగవద్భక్తియోగతః .
భగవత్తత్త్వవిజ్ఞానం ముక్తసంగస్య జాయతే
1-2-21
భిద్యతే హృదయగ్రంథిశ్ఛిద్యంతే సర్వసంశయాః .
క్షీయంతే చాస్య కర్మాణి దృష్ట ఏవాత్మనీశ్వరే
1-2-22
అతో వై కవయో నిత్యం భక్తిం పరమయా ముదా .
వాసుదేవే భగవతి కుర్వంత్యాత్మప్రసాదనీం
1-2-23
సత్త్వం రజస్తమ ఇతి ప్రకృతేర్గుణాస్తైః
యుక్తః పరమపూరుష ఏక ఇహాస్య ధత్తే .
స్థిత్యాదయే హరివిరించిహరేతి సంజ్ఞాః
శ్రేయాంసి తత్ర ఖలు సత్త్వతనోర్నృణాం స్యుః
1-2-24
పార్థివాద్దారుణో ధూమస్తస్మాదగ్నిస్త్రయీమయః .
తమసస్తు రజస్తస్మాత్సత్త్వం యద్బ్రహ్మదర్శనం
1-2-25
భేజిరే మునయోఽథాగ్రే భగవంతమధోక్షజం .
సత్త్వం విశుద్ధం క్షేమాయ కల్పంతే యేఽను తానిహ
1-2-26
ముముక్షవో ఘోరరూపాన్ హిత్వా భూతపతీనథ .
నారాయణకలాః శాంతా భజంతి హ్యనసూయవః
1-2-27
రజస్తమఃప్రకృతయః సమశీలా భజంతి వై .
పితృభూతప్రజేశాదీన్ శ్రియైశ్వర్యప్రజేప్సవః
1-2-28
వాసుదేవపరా వేదా వాసుదేవపరా మఖాః .
వాసుదేవపరా యోగా వాసుదేవపరాః క్రియాః
1-2-29
వాసుదేవపరం జ్ఞానం వాసుదేవపరం తపః .
వాసుదేవపరో ధర్మో వాసుదేవపరా గతిః
1-2-30
స ఏవేదం ససర్జాగ్రే భగవానాత్మమాయయా .
సదసద్రూపయా చాసౌ గుణమయ్యాఽగుణే విభుః
1-2-31
తయా విలసితేష్వేషు గుణేషు గుణవానివ .
అంతఃప్రవిష్ట ఆభాతి విజ్ఞానేన విజృంభితః
1-2-32
యథా హ్యవహితో వహ్నిర్దారుష్వేకః స్వయోనిషు .
నానేవ భాతి విశ్వాత్మా భూతేషు చ తథా పుమాన్
1-2-33
అసౌ గుణమయైర్భావైర్భూతసూక్ష్మేంద్రియాత్మభిః .
స్వనిర్మితేషు నిర్విష్టో భుంక్తే భూతేషు తద్గుణాన్
1-2-34
భావయత్యేష సత్త్వేన లోకాన్ వై లోకభావనః .
లీలావతారానురతో దేవతిర్యఙ్నరాదిషు
1-2-35
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం
సంహితాయాం ప్రథమస్కంధే
నైమిషీయోపాఖ్యానే ద్వితీయోఽధ్యాయః