పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

పంచమ స్కంధః : నవమోఽధ్యాయః - 8

5-9-1
శ్రీశుక ఉవాచ
అథ కస్యచిద్ద్విజవరస్యాంగిరఃప్రవరస్య
శమదమతపఃస్వాధ్యాయాధ్యయనత్యాగసంతోష-
తితిక్షాప్రశ్రయవిద్యానసూయాత్మజ్ఞానానంద-
యుక్తస్యాత్మసదృశశ్రుతశీలాచారరూపౌదార్య-
గుణా నవసోదర్యా అంగజా బభూవుర్మిథునం చ
యవీయస్యాం భార్యాయాం

5-9-2
యస్తు తత్ర పుమాంస్తం పరమభాగవతం రాజర్షిప్రవరం
భరతముత్సృష్టమృగశరీరం చరమశరీరేణ విప్రత్వం
గతమాహుః

5-9-3
తత్రాపి స్వజనసంగాచ్చ భృశముద్విజమానో
భగవతః కర్మబంధవిధ్వంసనశ్రవణస్మరణ-
గుణవివరణ చరణారవిందయుగలం మనసా
విదధదాత్మనః ప్రతిఘాతమాశంకమానో
భగవదనుగ్రహేణానుస్మృతస్వపూర్వజన్మావలి-
రాత్మానమున్మత్తజడాంధబధిరస్వరూపేణ
దర్శయామాస లోకస్య

5-9-4
తస్యాపి హ వా ఆత్మజస్య విప్రః పుత్రస్నేహా-
నుబద్ధమనా ఆ సమావర్తనాత్సంస్కారాన్
యథోపదేశం విదధాన ఉపనీతస్య చ పునః
శౌచాచమనాదీన్ కర్మనియమాననభిప్రేతానపి
సమశిక్షయదనుశిష్టేన హి భావ్యం పితుః పుత్రేణేతి

5-9-5
స చాపి తదు హ పితృసన్నిధావేవాసధ్రీచీనమివ
స్మ కరోతి ఛందాంస్యధ్యాపయిష్యన్ సహ
వ్యాహృతిభిః సప్రణవశిరస్త్రిపదీం సావిత్రీం
గ్రైష్మవాసంతికాన్ మాసానధీయానమప్య-
సమవేతరూపం గ్రాహయామాస

5-9-6
ఏవం స్వతనుజ ఆత్మన్యనురాగావేశితచిత్తః
శౌచాధ్యయనవ్రతనియమగుర్వనలశుశ్రూషణాద్యౌప-
కుర్వాణకకర్మాణ్యనభియుక్తాన్యపి సమనుశిష్టేన
భావ్యమిత్యసదాగ్రహః పుత్రమనుశాస్య స్వయం
తావదనధిగతమనోరథః కాలేనాప్రమత్తేన
స్వయం గృహ ఏవ ప్రమత్త ఉపసంహృతః

5-9-7
అథ యవీయసీ ద్విజసతీ స్వగర్భజాతం
మిథునం సపత్న్యా ఉపన్యస్య స్వయమనుసంస్థయా
పతిలోకమగాత్

5-9-8
పితర్యుపరతే భ్రాతర ఏనమతత్ప్రభావవిదస్త్రయ్యాం
విద్యాయామేవ పర్యవసితమతయో న పరవిద్యాయాం
జడమతిరితి భ్రాతురనుశాసననిర్బంధాన్న్యవృత్సంత

5-9-9
స చ ప్రాకృతైర్ద్విపదపశుభిరున్మత్తజడబధిరమూకే-
త్యభిభాష్యమాణో యదా తదనురూపాణి ప్రభాషతే
కర్మాణి చ స కార్యమాణః పరేచ్ఛయా కరోతి
విష్టితో వేతనతో వా యాచ్ఞయా యదృచ్ఛయా
వోపసాదితమల్పం బహు మృష్టం కదన్నం వాభ్యవహరతి
పరం నేంద్రియప్రీతినిమిత్తం . నిత్యనివృత్తనిమిత్త -
స్వసిద్ధవిశుద్ధానుభవానందస్వాత్మలాభాధిగమః
సుఖదుఃఖయోర్ద్వంద్వనిమిత్తయోరసంభావితదేహాభిమానః

5-9-10
శీతోష్ణవాతవర్షేషు వృష ఇవానావృతాంగః పీనః
సంహననాంగః స్థండిలసంవేశనానున్మర్దనామజ్జన-
రజసా మహామణిరివానభివ్యక్తబ్రహ్మవర్చసః కుపటావృతకటిరుపవీతేనోరుమషిణా ద్విజాతి-
రితి బ్రహ్మబంధురితి సంజ్ఞయాతజ్జ్ఞజనావమతో
విచచార

5-9-11
యదా తు పరత ఆహారం కర్మవేతనత ఈహమానః
స్వభ్రాతృభిరపి కేదారకర్మణి నిరూపితస్తదపి
కరోతి కింతు న సమం విషమం న్యూనమధికమితి
వేద కణపిణ్యాకఫలీకరణకుల్మాషస్థాలీ-
పురీషాదీన్యప్యమృతవదభ్యవహరతి

5-9-12
అథ కదాచిత్కశ్చిద్వృషలపతిర్భద్రకాల్యై పురుష-
పశుమాలభతాపత్యకామః

5-9-13
తస్య హ దైవముక్తస్య పశోః పదవీం తదనుచరాః
పరిధావంతో నిశి నిశీథసమయే తమసా-
వృతాయామనధిగతపశవ ఆకస్మికేన విధినా
కేదారాన్ వీరాసనేన మృగవరాహాదిభ్యః సంరక్షమాణమంగిరఃప్రవరసుతమపశ్యన్

5-9-14
అథ త ఏనమనవద్యలక్షణమవమృశ్య భర్తృకర్మ-
నిష్పత్తిం మన్యమానా బద్ధ్వా రశనయా చండికా-
గృహముపనిన్యుర్ముదా వికసితవదనాః

5-9-15
అథ పణయస్తం స్వవిధినాభిషిచ్యాహతేన
వాససాఽఽచ్ఛాద్య భూషణాలేపస్రక్తిలకాదిభి-
రుపస్కృతం భుక్తవంతం ధూపదీపమాల్యలాజ-
కిసలయాంకురఫలోపహారోపేతయా వైశస-
సంస్థయా మహతా గీతస్తుతిమృదంగపణవఘోషేణ
చ పురుషపశుం భద్రకాల్యాః పురత ఉపవేశయామాసుః

5-9-16
అథ వృషలరాజపణిః పురుషపశోరసృగాసవేన
దేవీం భద్రకాలీం యక్ష్యమాణస్తదభిమంత్రితమసి-
మతికరాలనిశితముపాదదే

5-9-17
ఇతి తేషాం వృషలానాం రజస్తమఃప్రకృతీనాం
ధనమదరజ ఉత్సిక్తమనసాం భగవత్కలా-
వీరకులం కదర్థీకృత్యోత్పథేన స్వైరం విహరతాం
హింసావిహారాణాం కర్మాతిదారుణం యద్బ్రహ్మభూతస్య
సాక్షాద్బ్రహ్మర్షిసుతస్య నిర్వైరస్య సర్వభూతసుహృదః సూనాయామప్యననుమతమాలంభనం తదుపలభ్య
బ్రహ్మతేజసాతిదుర్విషహేణ దందహ్యమానేన వపుషా
సహసోచ్చచాట సైవ దేవీ భద్రకాలీ

5-9-18
స గో నా సం గో గో
భృశమమర్షరోషావేశరభసవిలసితభ్రుకుటి-
విటపకుటిలదంష్ట్రారుణేక్షణాటోపాతిభయానక-
వదనా హంతుకామేవేదం మహాట్టహాసమతి-
సంరంభేణ విముంచంతీ తత ఉత్పత్య పాపీయసాం
దుష్టానాం తేనైవాసినా వివృక్ణశీర్ష్ణాం
గలాత్స్రవంతమసృగాసవమత్యుష్ణం సహ గణేన నిపీయాతిపానమదవిహ్వలోచ్చైస్తరాం స్వపార్షదైః
సహ జగౌ ననర్త చ విజహార చ శిరః
కందుకలీలయా

5-9-19
ఏవమేవ ఖలు మహదభిచారాతిక్రమః
కార్త్స్న్యేనాత్మనే ఫలతి

5-9-20
న వా ఏతద్విష్ణుదత్త మహదద్భుతం యదసంభ్రమః
స్వశిరశ్చ్ఛేదన ఆపతితేఽపి విముక్తదేహా-
ద్యాత్మభావసుదృఢహృదయగ్రంథీనాం సర్వసత్త్వ-
సుహృదాత్మనాం నిర్వైరాణాం సాక్షాద్భగవతా-
నిమిషారివరాయుధేనాప్రమత్తేన తైస్తైర్భావైః
పరిరక్ష్యమాణానాం తత్పాదమూలమకుతశ్చి-
ద్భయముపసృతానాం భాగవతపరమహంసానాం

5-9-21
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
పంచమస్కంధే జడభరతచరితే నవమోఽధ్యాయః