పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

పంచమ స్కంధః : దశమోఽధ్యాయః - 10

5-10-1
శ్రీశుక ఉవాచ
అథ సింధుసౌవీరపతే రహూగణస్య వ్రజత
ఇక్షుమత్యాస్తటే తత్కులపతినా శిబికా-
వాహపురుషాన్వేషణసమయే దైవేనోపసాదితః
స ద్విజవర ఉపలబ్ధ ఏష పీవా యువా
సంహననాంగో గోఖరవద్ధురం వోఢుమలమితి
పూర్వవిష్టిగృహీతైః సహ గృహీతః ప్రసభమతదర్హ
ఉవాహ శిబికాం స మహానుభావః

5-10-2
యదా హి ద్విజవరస్యేషుమాత్రావలోకానుగతేర్న
సమాహితా పురుషగతిస్తదా విషమగతాం
స్వశిబికాం రహూగణ ఉపధార్య పురుషానధివహత
ఆహ హే వోఢారః సాధ్వతిక్రమత కిమితి
విషమముహ్యతే యానమితి

5-10-3
అథ త ఈశ్వరవచః సోపాలంభముపాకర్ణ్యో-
పాయతురీయాచ్ఛంకితమనసస్తం విజ్ఞాపయాం బభూవుః

5-10-4
న వయం నరదేవ ప్రమత్తా భవన్నియమానుపథాః
సాధ్వేవ వహామః అయమధునైవ నియుక్తోఽపి
న ద్రుతం వ్రజతి నానేన సహ వోఢుము హ వయం
పారయామ ఇతి

5-10-5
సాంసర్గికో దోష ఏవ నూనమేకస్యాపి సర్వేషాం
సాంసర్గికాణాం భవితుమర్హతీతి నిశ్చిత్య
నిశమ్య కృపణవచో రాజా రహూగణ ఉపాసిత-
వృద్ధోఽపి నిసర్గేణ బలాత్కృత ఈషదుత్థిత-
మన్యురవిస్పష్టబ్రహ్మతేజసం జాతవేదసమివ
రజసాఽఽవృతమతిరాహ

5-10-6
అహో కష్టం భ్రాతర్వ్యక్తమురుపరిశ్రాంతో దీర్ఘ-
మధ్వానమేక ఏవ ఊహివాన్ సుచిరం నాతిపీవా
న సంహననాంగో జరసా చోపద్రుతో భవాన్ సఖే
నో ఏవాపర ఏతే సంఘట్టిన ఇతి బహు విప్రలబ్ధో-
ఽప్యవిద్యయా రచితద్రవ్యగుణకర్మాశయస్వ-
చరమకలేవరేఽవస్తుని సంస్థానవిశేషే-
ఽహంమమేత్యనధ్యారోపితమిథ్యాప్రత్యయో
బ్రహ్మభూతస్తూష్ణీం శిబికాం పూర్వవదువాహ

5-10-7
అథ పునః స్వశిబికాయాం విషమగతాయాం
ప్రకుపిత ఉవాచ రహూగణః కిమిదమరే త్వం
జీవన్మృతో మాం కదర్థీకృత్య భర్తృశాసన-
మతిచరసి ప్రమత్తస్య చ తే కరోమి
చికిత్సాం దండపాణిరివ జనతాయా
యథా ప్రకృతిం స్వాం భజిష్యస ఇతి

5-10-8
ఏవం బహ్వబద్ధమపి భాషమాణం నరదేవాభిమానం
రజసా తమసానువిద్ధేన మదేన తిరస్కృతాశేష-
భగవత్ప్రియనికేతం పండితమానినం స భగవాన్
బ్రాహ్మణో బ్రహ్మభూతః సర్వభూతసుహృదాత్మా
యోగేశ్వరచర్యాయాం నాతివ్యుత్పన్నమతిం స్మయమాన
ఇవ విగతస్మయ ఇదమాహ

5-10-9
బ్రాహ్మణ ఉవాచ
త్వయోదితం వ్యక్తమవిప్రలబ్ధం
భర్తుః స మే స్యాద్యది వీర భారః .
గంతుర్యది స్యాదధిగమ్యమధ్వా
పీవేతి రాశౌ న విదాం ప్రవాదః

5-10-10
స్థౌల్యం కార్శ్యం వ్యాధయ ఆధయశ్చ
క్షుత్తృడ్భయం కలిరిచ్ఛా జరా చ .
నిద్రా రతిర్మన్యురహం మదః శుచో
దేహేన జాతస్య హి మే న సంతి

5-10-11
జీవన్మృతత్వం నియమేన రాజన్
ఆద్యంతవద్యద్వికృతస్య దృష్టం .
స్వస్వామ్యభావో ధ్రువ ఈడ్య యత్ర
తర్హ్యుచ్యతేఽసౌ విధికృత్యయోగః

5-10-12
విశేషబుద్ధేర్వివరం మనాక్చ
పశ్యామ యన్న వ్యవహారతోఽన్యత్ .
క ఈశ్వరస్తత్ర కిమీశితవ్యం
తథాపి రాజన్ కరవామ కిం తే

5-10-13
ఉన్మత్తమత్తజడవత్స్వసంస్థాం
గతస్య మే వీర చికిత్సితేన .
అర్థః కియాన్ భవతా శిక్షితేన
స్తబ్ధప్రమత్తస్య చ పిష్టపేషః

5-10-14
శ్రీశుక ఉవాచ
ఏతావదనువాదపరిభాషయా ప్రత్యుదీర్య మునివర
ఉపశమశీల ఉపరతానాత్మ్యనిమిత్త ఉపభోగేన
కర్మారబ్ధం వ్యపనయన్ రాజయానమపి తథోవాహ

5-10-15
స చాపి పాండవేయ సింధుసౌవీరపతిస్తత్త్వ-
జిజ్ఞాసాయాం సమ్యక్ శ్రద్ధయాధికృతాధికార-
స్తద్ధృదయగ్రంథిమోచనం ద్విజవచ ఆశ్రుత్య బహు
యోగగ్రంథసమ్మతం త్వరయావరుహ్య శిరసా
పాదమూలముపసృతః క్షమాపయన్ విగత-
నృపదేవస్మయ ఉవాచ

5-10-16
కస్త్వం నిగూఢశ్చరసి ద్విజానాం
బిభర్షి సూత్రం కతమోఽవధూతః .
కస్యాసి కుత్రత్య ఇహాపి కస్మాత్క్షేమాయ
నశ్చేదసి నోత శుక్లః

5-10-17
నాహం విశంకే సురరాజవజ్రాన్న
త్ర్యక్షశూలాన్న యమస్య దండాత్ .
నాగ్న్యర్కసోమానిలవిత్తపాస్త్రాచ్ఛంకే
భృశం బ్రహ్మకులావమానాత్

5-10-18
తద్బ్రూహ్యసంగో జడవన్నిగూఢ-
విజ్ఞానవీర్యో విచరస్యపారః .
వచాంసి యోగగ్రథితాని సాధో
న నః క్షమంతే మనసాపి భేత్తుం

5-10-19
అహం చ యోగేశ్వరమాత్మతత్త్వవిదాం
మునీనాం పరమం గురుం వై .
ప్రష్టుం ప్రవృత్తః కిమిహారణం తత్సాక్షాద్ధరిం
జ్ఞానకలావతీర్ణం

5-10-20
స వై భవాఀల్లోకనిరీక్షణార్థ-
మవ్యక్తలింగో విచరత్యపి స్విత్ .
యోగేశ్వరాణాం గతిమంధబుద్ధిః
కథం విచక్షీత గృహానుబంధః

5-10-21
దృష్టః శ్రమః కర్మత ఆత్మనో వై
భర్తుర్గంతుర్భవతశ్చానుమన్యే .
యథాసతోదానయనాద్యభావాత్సమూల
ఇష్టో వ్యవహారమార్గః

5-10-22
స్థాల్యగ్నితాపాత్పయసోఽభితాప-
స్తత్తాపతస్తండులగర్భరంధిః .
దేహేంద్రియాస్వాశయసన్నికర్షా-
త్తత్సంసృతిః పురుషస్యానురోధాత్

5-10-23
శాస్తాభిగోప్తా నృపతిః ప్రజానాం
యః కింకరో వై న పినష్టి పిష్టం .
స్వధర్మమారాధనమచ్యుతస్య
యదీహమానో విజహాత్యఘౌఘం

5-10-24
తన్మే భవాన్ నరదేవాభిమానమదేన
తుచ్ఛీకృతసత్తమస్య .
కృషీష్ట మైత్రీ దృశమార్తబంధో
యథా తరే సదవధ్యానమంహః

5-10-25
న విక్రియా విశ్వసుహృత్సఖస్య
సామ్యేన వీతాభిమతేస్తవాపి .
మహద్విమానాత్స్వకృతాద్ధి మాదృ-
ఙ్నంక్ష్యత్యదూరాదపి శూలపాణిః

5-10-26
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
పంచమస్కంధే దశమోఽధ్యాయః