పంచమ స్కంధః : చతుర్వింశోఽధ్యాయః - 24
5-24-1
శ్రీశుక ఉవాచ
అధస్తాత్సవితుర్యోజనాయుతే స్వర్భానుర్నక్షత్రవ-
చ్చరతీత్యేకే యోఽసావమరత్వం గ్రహత్వం చాలభత .
భగవదనుకంపయా స్వయమసురాపసదః సైంహికేయో
హ్యతదర్హస్తస్య తాత జన్మకర్మాణి చోపరిష్టా-
ద్వక్ష్యామః
5-24-2
యదదస్తరణేర్మండలం ప్రతపతస్తద్విస్తరతో యోజనా-
యుతమాచక్షతే ద్వాదశసహస్రం సోమస్య త్రయోదశసహస్రం
రాహోర్యః పర్వణి తద్వ్యవధానకృద్వైరానుబంధః
సూర్యాచంద్రమసావభిధావతి
5-24-3
తన్నిశమ్యోభయత్రాపి భగవతా రక్షణాయ ప్రయుక్తం
సుదర్శనం నామ భాగవతం దయితమస్త్రం తత్తేజసా
దుర్విషహం ముహుః పరివర్తమానమభ్యవస్థితో ముహూర్త-
ముద్విజమానశ్చకితహృదయ ఆరాదేవ నివర్తతే
తదుపరాగమితి వదంతి లోకాః
5-24-4
తతోఽధస్తాత్సిద్ధచారణవిద్యాధరాణాం సదనాని
తావన్మాత్ర ఏవ
5-24-5
తతోఽధస్తాద్యక్షరక్షఃపిశాచప్రేతభూతగణానాం
విహారాజిరమంతరిక్షం యావద్వాయుః ప్రవాతి యావన్మేఘా
ఉపలభ్యంతే
5-24-6
తతోఽధస్తాచ్ఛతయోజనాంతర ఇయం పృథివీ యావ-
ద్ధంసభాసశ్యేనసుపర్ణాదయః పతత్త్రిప్రవరా ఉత్పతంతీతి
5-24-7
ఉపవర్ణితం భూమేర్యథా సన్నివేశావస్థానమవనేర-
ప్యధస్తాత్సప్తభూవివరా ఏకైకశో యోజనాయుతాంతరేణా-
యామవిస్తారేణోపకౢప్తా అతలం వితలం సుతలం
తలాతలం మహాతలం రసాతలం పాతాలమితి
5-24-8
ఏతేషు హి బిలస్వర్గేషు స్వర్గాదప్యధికకామభోగై-
శ్వర్యానందభూతివిభూతిభిః సుసమృద్ధభవనోద్యానా-
క్రీడావిహారేషు దైత్యదానవకాద్రవేయా నిత్యప్రముదితా-
నురక్తకలత్రాపత్యబంధుసుహృదనుచరా గృహపతయ
ఈశ్వరాదప్యప్రతిహతకామా మాయావినోదా నివసంతి
5-24-9
యేషు మహారాజ మయేన మాయావినా వినిర్మితాః
పురో నానామణిప్రవరప్రవేకవిరచితవిచిత్రభవన-
ప్రాకారగోపురసభాచైత్యచత్వరాయతనాదిభి-
ర్నాగాసురమిథునపారావతశుకసారికాకీర్ణకృత్రిమ-
భూమిభిర్వివరేశ్వరగృహోత్తమైః సమలంకృతాశ్చకాసతి
5-24-10
ఉద్యానాని చాతితరాం మన ఇంద్రియానందిభిః
కుసుమఫలస్తబకసుభగకిసలయావనతరుచిర-
విటపవిటపినాం లతాంగాలింగితానాం శ్రీభిః
సమిథునవివిధవిహంగమజలాశయానామమల-
జలపూర్ణానాం ఝషకులోల్లంఘనక్షుభితనీరనీరజ-
కుముదకువలయకహ్లారనీలోత్పలలోహితశతపత్రాది
వనేషు కృతనికేతనానామేకవిహారాకులమధుర-
వివిధస్వనాదిభిరింద్రియోత్సవైరమరలోకశ్రియ-
మతిశయితాని
5-24-11
యత్ర హ వావ న భయమహోరాత్రాదిభిః కాలవిభాగై-
రుపలక్ష్యతే
5-24-12
యత్ర హి మహాహిప్రవరశిరోమణయః సర్వం తమః
ప్రబాధంతే
5-24-13
న వా ఏతేషు వసతాం దివ్యౌషధిరసరసాయనాన్న-
పానస్నానాదిభిరాధయో వ్యాధయో వలీపలిత-
జరాదయశ్చ దేహవైవర్ణ్యదౌర్గంధ్యస్వేదక్లమ-
గ్లానిరితి వయోఽవస్థాశ్చ భవంతి
5-24-14
న హి తేషాం కల్యాణానాం ప్రభవతి కుతశ్చన మృత్యుర్వినా
భగవత్తేజసశ్చక్రాపదేశాత్
5-24-15
యస్మిన్ ప్రవిష్టేఽసురవధూనాం ప్రాయః పుంసవనాని
భయాదేవ స్రవంతి పతంతి చ
5-24-16
అథాతలే మయపుత్రోఽసురో బలో నివసతి యేన
హ వా ఇహ సృష్టాః షణ్ణవతిర్మాయాః కాశ్చనాద్యాపి
మాయావినో ధారయంతి యస్య చ జృంభమాణస్య
ముఖతస్త్రయః స్త్రీగణా ఉదపద్యంత స్వైరిణ్యః
కామిన్యః పుంశ్చల్య ఇతి యా వై బిలాయనం
ప్రవిష్టం పురుషం రసేన హాటకాఖ్యేన సాధయిత్వా
స్వవిలాసావలోకనానురాగస్మితసంలాపోప-
గూహనాదిభిః స్వైరం కిల రమయంతి యస్మిన్నుపయుక్తే
పురుష ఈశ్వరోఽహం సిద్ధోఽహమిత్యయుతమహాగజబల-
మాత్మానమభిమన్యమానః కత్థతే మదాంధ ఇవ
5-24-17
తతోఽధస్తాద్వితలే హరో భగవాన్ హాటకేశ్వరః
స్వపార్షదభూతగణావృతః ప్రజాపతిసర్గోపబృంహణాయ
భవో భవాన్యా సహ మిథునీభూత ఆస్తే యతః
ప్రవృత్తా సరిత్ప్రవరా హాటకీ నామ భవయోర్వీర్యేణ
యత్ర చిత్రభానుర్మాతరిశ్వనా సమిధ్యమాన ఓజసా
పిబతి తన్నిష్ఠ్యూతం హాటకాఖ్యం సువర్ణం భూషణేనా-
సురేంద్రావరోధేషు పురుషాః సహ పురుషీభిర్ధారయంతి
5-24-18
తతోఽధస్తాత్సుతలే ఉదారశ్రవాః పుణ్యశ్లోకో
విరోచనాత్మజో బలిర్భగవతా మహేంద్రస్య ప్రియం
చికీర్షమాణేనాదితేర్లబ్ధకాయో భూత్వా వటువామన-
రూపేణ పరాక్షిప్తలోకత్రయో భగవదనుకంపయైవ
పునః ప్రవేశిత ఇంద్రాదిష్వవిద్యమానయా సుసమృద్ధయా
శ్రియాభిజుష్టః స్వధర్మేణారాధయంస్తమేవ భగవంత
మారాధనీయమపగతసాధ్వస ఆస్తేఽధునాపి
5-24-19
నో ఏవైతత్సాక్షాత్కారో భూమిదానస్య యత్తద్భగవ-
త్యశేషజీవనికాయానాం జీవభూతాత్మభూతే
పరమాత్మని వాసుదేవే తీర్థతమే పాత్ర ఉపపన్నే
పరయా శ్రద్ధయా పరమాదరసమాహితమనసా
సంప్రతిపాదితస్య సాక్షాదపవర్గద్వారస్య
యద్బిలనిలయైశ్వర్యం
5-24-20
యస్య హ వావ క్షుతపతనప్రస్ఖలనాదిషు వివశః
సకృన్నామాభిగృణన్ పురుషః కర్మబంధనమంజసా
విధునోతి యస్య హైవ ప్రతిబాధనం ముముక్షవో-
ఽన్యథైవోపలభంతే
5-24-21
తద్భక్తానామాత్మవతాం సర్వేషామాత్మన్యాత్మద
ఆత్మతయైవ
5-24-22
న వై భగవాన్ నూనమముష్యానుజగ్రాహ యదుత
పునరాత్మానుస్మృతిమోషణం మాయామయభోగైశ్వర్య-
మేవాతనుతేతి
5-24-23
యత్తద్భగవతానధిగతాన్యోపాయేన యాచ్ఞాచ్ఛలేనా-
పహృతస్వశరీరావశేషితలోకత్రయో వరుణపాశైశ్చ
సంప్రతిముక్తో గిరిదర్యాం చాపవిద్ధ ఇతి హోవాచ
5-24-24
నూనం బతాయం భగవానర్థేషు న నిష్ణాతో
యోఽసావింద్రో యస్య సచివో మంత్రాయ వృత
ఏకాంతతో బృహస్పతిస్తమతిహాయ యముపేంద్రేణా-
త్మానమయాచతాత్మనశ్చాశిషో నో ఏవ తద్దాస్య-
మతిగంభీరవయసః కాలస్య మన్వంతరపరివృత్తం
కియల్లోకత్రయమిదం
5-24-25
యస్యానుదాస్యమేవాస్మత్పితామహః కిల వవ్రే న తు
స్వపిత్ర్యం యదుతాకుతోభయం పదం దీయమానం భగవతః
పరమితి భగవతోపరతే ఖలు స్వపితరి
5-24-26
తస్య మహానుభావస్యానుపథమమృజితకషాయః
కో వాస్మద్విధః పరిహీణభగవదనుగ్రహ
ఉపజిగమిషతీతి
5-24-27
తస్యానుచరితముపరిష్టాద్విస్తరిష్యతే యస్య
భగవాన్ స్వయమఖిలజగద్గురుర్నారాయణో ద్వారి
గదాపాణిరవతిష్ఠతే నిజజనానుకంపితహృదయో
యేనాంగుష్ఠేన పదా దశకంధరో యోజనాయుతాయుతం
దిగ్విజయ ఉచ్చాటితః
5-24-28
తతోఽధస్తాత్తలాతలే మయో నామ దానవేంద్ర-
స్త్రిపురాధిపతిర్భగవతా పురారిణా త్రిలోకీశం
చికీర్షుణా నిర్దగ్ధస్వపురత్రయః తత్ప్రసాదా-
ల్లబ్ధపదో మాయావినామాచార్యో మహాదేవేన
పరిరక్షితో విగతసుదర్శనభయో మహీయతే
5-24-29
తతోఽధస్తాన్మహాతలే కాద్రవేయాణాం సర్పాణాం
నైకశిరసాం క్రోధవశో నామ గణః కుహక-
తక్షకకాలియసుషేణాదిప్రధానా మహాభోగవంతః
పతత్త్రిరాజాధిపతేః పురుషవాహాదనవరతముద్విజ-
మానాః స్వకలత్రాపత్యసుహృత్కుటుంబసంగేన
క్వచిత్ప్రమత్తా విహరంతి
5-24-30
తతోఽధస్తాద్రసాతలే దైతేయా దానవాః పణయో
నామ నివాతకవచాః కాలేయా హిరణ్యపుర-
వాసిన ఇతి విబుధప్రత్యనీకా ఉత్పత్త్యా మహౌజసో
మహాసాహసినో భగవతః సకలలోకాను భావస్య
హరేరేవ తేజసా ప్రతిహతబలావలేపా
బిలేశయా ఇవ వసంతి యే వై సరమయేంద్రదూత్యా
వాగ్భిర్మంత్రవర్ణాభిరింద్రాద్బిభ్యతి
5-24-31
తతోఽధస్తాత్పాతాలే నాగలోకపతయో
వాసుకిప్రముఖాః శంఖకులికమహాశంఖశ్వేత-
ధనంజయ ధృతరాష్ట్రశంఖచూడకంబలాశ్వతర-
దేవదత్తాదయో మహాభోగినో మహామర్షా నివసంతి
యేషాము హ వై పంచసప్తదశశతసహస్రశీర్షాణాం
ఫణాసు విరచితా మహామణయో రోచిష్ణవః
పాతాలవివరతిమిరనికరం స్వరోచిషా
విధమంతి
5-24-32
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
పంచమస్కంధే రాహ్వాదిస్థితిబిలస్వర్గమర్యాదానిరూపణం
నామ చతుర్వింశోఽధ్యాయః