పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

పంచమ స్కంధః : అష్టమోఽధ్యాయః - 8

5-8-1
శ్రీశుక ఉవాచ
ఏకదా తు మహానద్యాం కృతాభిషేకనైయమికా-
వశ్యకో బ్రహ్మాక్షరమభిగృణానో ముహూర్తత్రయ-
ముదకాంత ఉపవివేశ

5-8-2
తత్ర తదా రాజన్ హరిణీ పిపాసయా
జలాశయాభ్యాశమేకైవోపజగామ

5-8-3
తయా పేపీయమాన ఉదకే తావదేవావిదూరేణ
నదతో మృగపతేరున్నాదో లోకభయంకర ఉదపతత్

5-8-4
తముపశ్రుత్య సా మృగవధూః ప్రకృతివిక్లవా
చకితనిరీక్షణా సుతరామపి హరిభయా-
భినివేశవ్యగ్రహృదయా పారిప్లవదృష్టిరగతతృషా
భయాత్సహసైవోచ్చక్రామ

5-8-5
తస్యా ఉత్పతంత్యా అంతర్వత్న్యా ఉరుభయావ-
గలితో యోనినిర్గతో గర్భః స్రోతసి నిపపాత

5-8-6
తత్ప్రసవోత్సర్పణభయఖేదాతురా స్వగణేన
వియుజ్యమానా కస్యాంచిద్దర్యాం కృష్ణసారసతీ
నిపపాతాథ చ మమార

5-8-7
తం త్వేణకుణకం కృపణం స్రోతసానూహ్యమానమభి-
వీక్ష్యాపవిద్ధం బంధురివానుకంపయా రాజర్షి-
ర్భరత ఆదాయ మృతమాతరమిత్యాశ్రమపదమనయత్

5-8-8
తస్య హ వా ఏణకుణక ఉచ్చైరేతస్మిన్
కృతనిజాభిమానస్యాహరహస్తత్పోషణపాలన-
లాలనప్రీణనానుధ్యానేనాత్మనియమాః సహ
యమాః పురుషపరిచర్యాదయ ఏకైకశః
కతిపయేనాహర్గణేన వియుజ్యమానాః కిల
సర్వ ఏవోదవసన్

5-8-9
అహో బతాయం హరిణకుణకః కృపణ
ఈశ్వరరథచరణపరిభ్రమణరయేణ స్వగణ-
సుహృద్బంధుభ్యః పరివర్జితః శరణం చ
మోపసాదితో మామేవ మాతాపితరౌ
భ్రాతృజ్ఞాతీన్ యౌథికాంశ్చైవోపేయాయ నాన్యం
కంచన వేద మయ్యతివిస్రబ్ధశ్చాత ఏవ మయా
మత్పరాయణస్య పోషణపాలనప్రీణనలాలన-
మనసూయునానుష్ఠేయం శరణ్యోపేక్షా దోషవిదుషా

5-8-10
నూనం హ్యార్యాః సాధవ ఉపశమశీలాః కృపణ-
సుహృద ఏవంవిధార్థే స్వార్థానపి గురుతరానుపేక్షంతే

5-8-11
తి కృతానుషంగ ఆసనశయనాటనస్నానా-
శనాదిషు సహ మృగజహునా స్నేహానుబద్ధహృదయ
ఆసీత్

5-8-12
కుశకుసుమసమిత్పలాశఫలమూలోదకా-
న్యాహరిష్యమాణో వృకసాలావృకాదిభ్యో
భయమాశంసమానో యదా సహ హరిణకుణకేన
వనం సమావిశతి

5-8-13
పథిషు చ ముగ్ధభావేన తత్ర తత్ర విషక్తమతి-
ప్రణయభరహృదయః కార్పణ్యాత్స్కంధేనోద్వహతి
ఏవముత్సంగ ఉరసి చాధాయోపలాలయన్ ముదం
పరమామవాప

5-8-14
క్రియాయాం నిర్వర్త్యమానాయామంతరాలే-
ఽప్యుత్థాయోత్థాయ యదైనమభిచక్షీత తర్హి
వావ స వర్షపతిః ప్రకృతిస్థేన మనసా తస్మా
ఆశిష ఆశాస్తే స్వస్తి స్తాద్వత్స
తే సర్వత ఇతి

5-8-15
అన్యదా భృశముద్విగ్నమనా నష్టద్రవిణ ఇవ
కృపణః సకరుణమతితర్షేణ హరిణకుణక-
విరహవిహ్వలహృదయసంతాపస్తమేవానుశోచన్
కిల కశ్మలం మహదభిరంభిత ఇతి హోవాచ

5-8-16
అపి బత స వై కృపణ ఏణబాలకో
మృతహరిణీసుతోఽహో మమానార్యస్య
శఠకిరాతమతేరకృతసుకృతస్య కృతవిస్రంభ
ఆత్మప్రత్యయేన తదవిగణయన్ సుజన
ఇవాగమిష్యతి

5-8-17
అపి క్షేమేణాస్మిన్నాశ్రమోపవనే శష్పాణి
చరంతం దేవగుప్తం ద్రక్ష్యామి

5-8-18
అపి చ న వృకః సాలావృకోఽన్యతమో వా
నైకచర ఏకచరో వా భక్షయతి

5-8-19
నిమ్లోచతి హ భగవాన్ సకలజగత్క్షేమోదయ-
స్త్రయ్యాత్మాద్యాపి మమ న మృగవధూన్యాస
ఆగచ్ఛతి

5-8-20
అపి స్విదకృతసుకృతమాగత్య మాం
సుఖయిష్యతి హరిణరాజకుమారో వివిధ-
రుచిరదర్శనీయనిజమృగదారకవినోదైరసంతోషం
స్వానామపనుదన్

5-8-21
క్ష్వేలికాయాం మాం మృషా సమాధినాఽఽమీలిత-
దృశం ప్రేమసంరంభేణ చకిత చకిత ఆగత్య
పృషదపరుషవిషాణాగ్రేణ లుఠతి

5-8-22
ఆసాదితహవిషి బర్హిషి దూషితే మయోపా-
లబ్ధో భీతభీతః సపద్యుపరతరాస ఋషి-
కుమారవదవహితకరణకలాప ఆస్తే

5-8-23
కిం వా అరే ఆచరితం తపస్తపస్విన్యానయా
యదియమవనిః సవినయకృష్ణసారతనయ-
తనుతరసుభగశివతమాఖరఖురపదపంక్తిభి-
ర్ద్రవిణవిధురాతురస్య కృపణస్య మమ ద్రవిణ-
పదవీం సూచయంత్యాత్మానం చ సర్వతః కృతకౌతుకం
ద్విజానాం స్వర్గాపవర్గకామానాం దేవయజనం కరోతి

5-8-24
అపి స్విదసౌ భగవానుడుపతిరేనం మృగపతి-
భయాన్మృతమాతరం మృగబాలకం స్వాశ్రమపరిభ్రష్ట-
మనుకంపయా కృపణజనవత్సలః పరిపాతి

5-8-25
కిం వాఽఽత్మజవిశ్లేషజ్వరదవదహన-
శిఖాభిరుపతప్యమానహృదయస్థలనలినీకం
మాముపసృతమృగీతనయం శిశిరశాంతానురాగ-
గుణితనిజవదనసలిలామృతమయగభస్తిభిః
స్వధయతీతి చ

5-8-26
ఏవమఘటమానమనోరథాకులహృదయో
మృగదారకాభాసేన స్వారబ్ధకర్మణా
యోగారంభణతో విభ్రంశితః స యోగతాపసో
భగవదారాధనలక్షణాచ్చ కథమితరథా
జాత్యంతర ఏణకుణక ఆసంగః సాక్షాన్నిః-
శ్రేయసప్రతిపక్షతయా ప్రాక్పరిత్యక్తదుస్త్యజ-
హృదయాభిజాతస్య తస్యైవమంతరాయవిహత-
యోగారంభణస్య రాజర్షేర్భరతస్య
తావన్మృగార్భకపోషణపాలనప్రీణనలాలనా-
నుషంగేణావిగణయత ఆత్మానమహిరివాఖుబిలం
దురతిక్రమః కాలః కరాలరభస ఆపద్యత

5-8-27
తదానీమపి పార్శ్వవర్తినమాత్మజమివాను-
శోచంతమభివీక్షమాణో మృగ ఏవాభి-
నివేశితమనా విసృజ్య లోకమిమం సహ మృగేణ
కలేవరం మృతమను న మృతజన్మానుస్మృతిరితర-
వన్మృగశరీరమవాప

5-8-28
తత్రాపి హ వా ఆత్మనో మృగత్వకారణం భగవ-
దారాధనసమీహానుభావేనానుస్మృత్య భృశమను-
తప్యమాన ఆహ

5-8-29
అహో కష్టం భ్రష్టోఽహమాత్మవతామనుపథా-
ద్యద్విముక్తసమస్తసంగస్య వివిక్తపుణ్యారణ్య-
శరణస్యాత్మవత ఆత్మని సర్వేషామాత్మనాం
భగవతి వాసుదేవే తదనుశ్రవణమననసంకీర్తనా-
రాధనానుస్మరణాభియోగేనాశూన్యసకలయామేన
కాలేన సమావేశితం సమాహితం కార్త్స్న్యేన
మనస్తత్తు పునర్మమాబుధస్యారాన్మృగసుతమను
పరిసుస్రావ

5-8-30
ఇత్యేవం నిగూఢనిర్వేదో విసృజ్య మృగీం మాతరం
పునర్భగవత్క్షేత్రముపశమశీలమునిగణదయితం
శాలగ్రామం పులస్త్యపులహాశ్రమం కాలంజరా-
త్ప్రత్యాజగామ

5-8-31
తస్మిన్నపి కాలం ప్రతీక్షమాణః సంగాచ్చ
భృశముద్విగ్న ఆత్మసహచరః శుష్కపర్ణతృణ-
వీరుధా వర్తమానో మృగత్వనిమిత్తావసానమేవ
గణయన్ మృగశరీరం తీర్థోదకక్లిన్నముత్ససర్జ

5-8-32
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
పంచమస్కంధే భరతచరితే అష్టమోఽధ్యాయః