నవమ స్కంధః : షష్ఠోఽధ్యాయః -6
9-6-1
శ్రీశుక ఉవాచ
విరూపః కేతుమాన్ శంభురంబరీషసుతాస్త్రయః .
విరూపాత్పృషదశ్వోఽభూత్తత్పుత్రస్తు రథీతరః
9-6-2
రథీతరస్యాప్రజస్య భార్యాయాం తంతవేఽర్థితః .
అంగిరా జనయామాస బ్రహ్మవర్చస్వినః సుతాన్
9-6-3
ఏతే క్షేత్రే ప్రసూతా వై పునస్త్వాంగిరసాః స్మృతాః .
రథీతరాణాం ప్రవరాః క్షత్రోపేతా ద్విజాతయః
9-6-4
క్షువతస్తు మనోర్జజ్ఞే ఇక్ష్వాకుర్ఘ్రాణతః సుతః .
తస్య పుత్రశతజ్యేష్ఠా వికుక్షినిమిదండకాః
9-6-5
తేషాం పురస్తాదభవన్నార్యావర్తే నృపా నృప .
పంచవింశతిః పశ్చాచ్చ త్రయో మధ్యేఽపరేఽన్యతః
9-6-6
స ఏకదాష్టకాశ్రాద్ధే ఇక్ష్వాకుః సుతమాదిశత్ .
మాంసమానీయతాం మేధ్యం వికుక్షే గచ్ఛ మా చిరం
9-6-7
తథేతి స వనం గత్వా మృగాన్ హత్వా క్రియార్హణాన్ .
శ్రాంతో బుభుక్షితో వీరః శశం చాదదపస్మృతిః
9-6-8
శేషం నివేదయామాస పిత్రే తేన చ తద్గురుః .
చోదితః ప్రోక్షణాయాహ దుష్టమేతదకర్మకం
9-6-9
జ్ఞాత్వా పుత్రస్య తత్కర్మ గురుణాభిహితం నృపః .
దేశాన్నిఃసారయామాస సుతం త్యక్తవిధిం రుషా
9-6-10
స తు విప్రేణ సంవాదం జాపకేన సమాచరన్ .
త్యక్త్వా కలేవరం యోగీ స తేనావాప యత్పరం
9-6-11
పితర్యుపరతేఽభ్యేత్య వికుక్షిః పృథివీమిమాం .
శాసదీజే హరిం యజ్ఞైః శశాద ఇతి విశ్రుతః
9-6-12
పురంజయస్తస్య సుత ఇంద్రవాహ ఇతీరితః .
కకుత్స్థ ఇతి చాప్యుక్తః శృణు నామాని కర్మభిః
9-6-13
కృతాంత ఆసీత్సమరో దేవానాం సహ దానవైః .
పార్ష్ణిగ్రాహో వృతో వీరో దేవైర్దైత్యపరాజితైః
9-6-14
వచనాద్దేవదేవస్య విష్ణోర్విశ్వాత్మనః ప్రభోః .
వాహనత్వే వృతస్తస్య బభూవేంద్రో మహావృషః
9-6-15
స సన్నద్ధో ధనుర్దివ్యమాదాయ విశిఖాన్ఛితాన్ .
స్తూయమానః సమారుహ్య యుయుత్సుః కకుది స్థితః
9-6-16
తేజసాఽఽప్యాయితో విష్ణోః పురుషస్య పరాత్మనః .
ప్రతీచ్యాం దిశి దైత్యానాం న్యరుణత్త్రిదశైః పురం
9-6-17
తైస్తస్య చాభూత్ప్రధనం తుములం లోమహర్షణం .
యమాయ భల్లైరనయద్దైత్యాన్ యేఽభియయుర్మృధే
9-6-18
తస్యేషుపాతాభిముఖం యుగాంతాగ్నిమివోల్బణం .
విసృజ్య దుద్రువుర్దైత్యా హన్యమానాః స్వమాలయం
9-6-19
జిత్వా పురం ధనం సర్వం సశ్రీకం వజ్రపాణయే .
ప్రత్యయచ్ఛత్స రాజర్షిరితి నామభిరాహృతః
9-6-20
పురంజయస్య పుత్రోఽభూదనేనాస్తత్సుతః పృథుః .
విశ్వగంధిస్తతశ్చంద్రో యువనాశ్వస్తు తత్సుతః
9-6-21
శ్రావస్తస్తత్సుతో యేన శ్రావస్తీ నిర్మమే పురీ .
బృహదశ్వస్తు శ్రావస్తిస్తతః కువలయాశ్వకః
9-6-22
యః ప్రియార్థముతంకస్య ధుంధునామాసురం బలీ .
సుతానామేకవింశత్యా సహస్రైరహనద్వృతః
9-6-23
ధుంధుమార ఇతి ఖ్యాతస్తత్సుతాస్తే చ జజ్వలుః .
ధుంధోర్ముఖాగ్నినా సర్వే త్రయ ఏవావశేషితాః
9-6-24
దృఢాశ్వః కపిలాశ్వశ్చ భద్రాశ్వ ఇతి భారత .
దృఢాశ్వపుత్రో హర్యశ్వో నికుంభస్తత్సుతః స్మృతః
9-6-25
బర్హణాశ్వో నికుంభస్య కృశాశ్వోఽథాస్య సేనజిత్ .
యువనాశ్వోఽభవత్తస్య సోఽనపత్యో వనం గతః
9-6-26
భార్యాశతేన నిర్విణ్ణ ఋషయోఽస్య కృపాలవః .
ఇష్టిం స్మ వర్తయాంచక్రురైంద్రీం తే సుసమాహితాః
9-6-27
రాజా తద్యజ్ఞసదనం ప్రవిష్టో నిశి తర్షితః .
దృష్ట్వా శయానాన్ విప్రాంస్తాన్ పపౌ మంత్రజలం స్వయం
9-6-28
ఉత్థితాస్తే నిశామ్యాథ వ్యుదకం కలశం ప్రభో .
పప్రచ్ఛుః కస్య కర్మేదం పీతం పుంసవనం జలం
9-6-29
రాజ్ఞా పీతం విదిత్వాథ ఈశ్వరప్రహితేన తే .
ఈశ్వరాయ నమశ్చక్రురహో దైవబలం బలం
9-6-30
తతః కాల ఉపావృత్తే కుక్షిం నిర్భిద్య దక్షిణం .
యువనాశ్వస్య తనయశ్చక్రవర్తీ జజాన హ
9-6-31
కం ధాస్యతి కుమారోఽయం స్తన్యం రోరూయతే భృశం .
మాం ధాతా వత్స మా రోదీరితీంద్రో దేశినీమదాత్
9-6-32
న మమార పితా తస్య విప్రదేవప్రసాదతః .
యువనాశ్వోఽథ తత్రైవ తపసా సిద్ధిమన్వగాత్
9-6-33
త్రసద్దస్యురితీంద్రోఽఙ్గ విదధే నామ యస్య వై .
యస్మాత్త్రసంతి హ్యుద్విగ్నా దస్యవో రావణాదయః
9-6-34
యౌవనాశ్వోఽథ మాంధాతా చక్రవర్త్యవనీం ప్రభుః .
సప్తద్వీపవతీమేకః శశాసాచ్యుతతేజసా
9-6-35
ఈజే చ యజ్ఞం క్రతుభిరాత్మవిద్భూరిదక్షిణైః .
సర్వదేవమయం దేవం సర్వాత్మకమతీంద్రియం
9-6-36
ద్రవ్యం మంత్రో విధిర్యజ్ఞో యజమానస్తథర్త్విజః .
ధర్మో దేశశ్చ కాలశ్చ సర్వమేతద్యదాత్మకం
9-6-37
యావత్సూర్య ఉదేతి స్మ యావచ్చ ప్రతితిష్ఠతి .
సర్వం తద్యౌవనాశ్వస్య మాంధాతుః క్షేత్రముచ్యతే
9-6-38
శశబిందోర్దుహితరి బిందుమత్యామధాన్నృపః .
పురుకుత్సమంబరీషం ముచుకుందం చ యోగినం .
తేషాం స్వసారః పంచాశత్సౌభరిం వవ్రిరే పతిం
9-6-39
యమునాంతర్జలే మగ్నస్తప్యమానః పరం తపః .
నిర్వృతిం మీనరాజస్య వీక్ష్య మైథునధర్మిణః
9-6-40
జాతస్పృహో నృపం విప్రః కన్యామేకామయాచత .
సోఽప్యాహ గృహ్యతాం బ్రహ్మన్ కామం కన్యా స్వయంవరే
9-6-41
స విచింత్యాప్రియం స్త్రీణాం జరఠోఽయమసన్మతః .
వలీపలిత ఏజత్క ఇత్యహం ప్రత్యుదాహృతః
9-6-42
సాధయిష్యే తథాఽఽత్మానం సురస్త్రీణామపీప్సితం .
కిం పునర్మనుజేంద్రాణామితి వ్యవసితః ప్రభుః
9-6-43
మునిః ప్రవేశితః క్షత్రా కన్యాంతఃపురమృద్ధిమత్ .
వృతః స రాజకన్యాభిరేకః పంచాశతా వరః
9-6-44
తాసాం కలిరభూద్భూయాంస్తదర్థేఽపోహ్య సౌహృదం .
మమానురూపో నాయం వ ఇతి తద్గతచేతసాం
9-6-45
స బహ్వృచస్తాభిరపారణీయ-
తపఃశ్రియానర్ఘ్యపరిచ్ఛదేషు .
గృహేషు నానోపవనామలాంభః-
సరఃసు సౌగంధికకాననేషు
9-6-46
మహార్హశయ్యాసనవస్త్రభూషణ-
స్నానానులేపాభ్యవహారమాల్యకైః .
స్వలంకృతస్త్రీపురుషేషు నిత్యదా
రేమేఽనుగాయద్ద్విజభృంగవందిషు
9-6-47
యద్గార్హస్థ్యం తు సంవీక్ష్య సప్తద్వీపవతీపతిః .
విస్మితః స్తంభమజహాత్సార్వభౌమశ్రియాన్వితం
9-6-48
ఏవం గృహేష్వభిరతో విషయాన్ వివిధైః సుఖైః .
సేవమానో న చాతుష్యదాజ్యస్తోకైరివానలః
9-6-49
స కదాచిదుపాసీన ఆత్మాపహ్నవమాత్మనః .
దదర్శ బహ్వృచాచార్యో మీనసంగసముత్థితం
9-6-50
అహో ఇమం పశ్యత మే వినాశం
తపస్వినః సచ్చరితవ్రతస్య .
అంతర్జలే వారిచరప్రసంగా-
త్ప్రచ్యావితం బ్రహ్మ చిరం ధృతం యత్
9-6-51
సంగం త్యజేత మిథునవ్రతినాం ముముక్షుః
సర్వాత్మనా న విసృజేద్బహిరింద్రియాణి .
ఏకశ్చరన్ రహసి చిత్తమనంత ఈశే
యుంజీత తద్వ్రతిషు సాధుషు చేత్ప్రసంగః
9-6-52
ఏకస్తపస్వ్యహమథాంభసి మత్స్య-
సంగాత్పంచాశదాసముత పంచసహస్రసర్గః .
నాంతం వ్రజామ్యుభయకృత్యమనోరథానాం
మాయాగుణైర్హృతమతిర్విషయేఽర్థభావః
9-6-53
ఏవం వసన్ గృహే కాలం విరక్తో న్యాసమాస్థితః .
వనం జగామానుయయుస్తత్పత్న్యః పతిదేవతాః
9-6-54
తత్ర తప్త్వా తపస్తీక్ష్ణమాత్మదర్శనమాత్మవాన్ .
సహైవాగ్నిభిరాత్మానం యుయోజ పరమాత్మని
9-6-55
తాః స్వపత్యుర్మహారాజ నిరీక్ష్యాధ్యాత్మికీం గతిం .
అన్వీయుస్తత్ప్రభావేణ అగ్నిం శాంతమివార్చిషః
9-6-56
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
నవమస్కంధే సౌభర్యాఖ్యానే షష్ఠోఽధ్యాయః