దశమ స్కంధః - పూర్వార్థః : సప్తచత్వారింశోఽధ్యాయః - 47
10(1)-47-1
శ్రీశుక ఉవాచ
తం వీక్ష్య కృష్ణానుచరం వ్రజస్త్రియః
ప్రలంబబాహుం నవకంజలోచనం .
పీతాంబరం పుష్కరమాలినం లసన్-
ముఖారవిందం పరిమృష్టకుండలం
10(1)-47-2
శుచిస్మితాః కోఽయమపీచ్యదర్శనః
కుతశ్చ కస్యాచ్యుతవేషభూషణః .
ఇతి స్మ సర్వాః పరివవ్రురుత్సుకా-
స్తముత్తమశ్లోకపదాంబుజాశ్రయం
10(1)-47-3
తం ప్రశ్రయేణావనతాః సుసత్కృతం
సవ్రీడహాసేక్షణసూనృతాదిభిః .
రహస్యపృచ్ఛన్నుపవిష్టమాసనే
విజ్ఞాయ సందేశహరం రమాపతేః
10(1)-47-4
జానీమస్త్వాం యదుపతేః పార్షదం సముపాగతం .
భర్త్రేహ ప్రేషితః పిత్రోర్భవాన్ ప్రియచికీర్షయా
10(1)-47-5
అన్యథా గోవ్రజే తస్య స్మరణీయం న చక్ష్మహే .
స్నేహానుబంధో బంధూనాం మునేరపి సుదుస్త్యజః
10(1)-47-6
అన్యేష్వర్థకృతా మైత్రీ యావదర్థవిడంబనం .
పుంభిః స్త్రీషు కృతా యద్వత్సుమనఃస్వివ షట్పదైః
10(1)-47-7
నిఃస్వం త్యజంతి గణికా అకల్పం నృపతిం ప్రజాః .
అధీతవిద్యా ఆచార్యం ఋత్విజో దత్తదక్షిణం
10(1)-47-8
ఖగా వీతఫలం వృక్షం భుక్త్వా చాతిథయో గృహం .
దగ్ధం మృగాస్తథారణ్యం జారో భుక్త్వా రతాం స్త్రియం
10(1)-47-9
ఇతి గోప్యో హి గోవిందే గతవాక్కాయమానసాః .
కృష్ణదూతే వ్రజం యాతే ఉద్ధవే త్యక్తలౌకికాః
10(1)-47-10
గాయంత్యః ప్రియకర్మాణి రుదత్యశ్చ గతహ్రియః .
తస్య సంస్మృత్య సంస్మృత్య యాని కైశోరబాల్యయోః
10(1)-47-11
కాచిన్మధుకరం దృష్ట్వా ధ్యాయంతీ కృష్ణసంగమం .
ప్రియప్రస్థాపితం దూతం కల్పయిత్వేదమబ్రవీత్
10(1)-47-12
గోప్యువాచ
మధుప కితవబంధో మా స్పృశాంఘ్రిం సపత్న్యాః
కుచవిలులితమాలాకుంకుమశ్మశ్రుభిర్నః .
వహతు మధుపతిస్తన్మానినీనాం ప్రసాదం
యదుసదసి విడంబ్యం యస్య దూతస్త్వమీదృక్
10(1)-47-13
సకృదధరసుధాం స్వాం మోహినీం పాయయిత్వా
సుమనస ఇవ సద్యస్తత్యజేఽస్మాన్ భవాదృక్ .
పరిచరతి కథం తత్పాదపద్మం తు పద్మా
హ్యపి బత హృతచేతా హ్యుత్తమశ్లోకజల్పైః
10(1)-47-14
కిమిహ బహు షడంఘ్రే గాయసి త్వం యదూనా-
మధిపతిమగృహాణామగ్రతో నః పురాణం .
విజయసఖసఖీనాం గీయతాం తత్ప్రసంగః
క్షపితకుచరుజస్తే కల్పయంతీష్టమిష్టాః
10(1)-47-15
దివి భువి చ రసాయాం కాః స్త్రియస్తద్దురాపాః
కపటరుచిరహాసభ్రూవిజృంభస్య యాః స్యుః .
చరణరజ ఉపాస్తే యస్య భూతిర్వయం కాః
అపి చ కృపణపక్షే హ్యుత్తమశ్లోకశబ్దః
10(1)-47-16
విసృజ శిరసి పాదం వేద్మ్యహం చాటుకారై-
రనునయవిదుషస్తేఽభ్యేత్య దౌత్యైర్ముకుందాత్ .
స్వకృత ఇహ విసృష్టాపత్యపత్యన్యలోకాః
వ్యసృజదకృతచేతాః కిం ను సంధేయమస్మిన్
10(1)-47-17
మృగయురివ కపీంద్రం వివ్యధే లుబ్ధధర్మా
స్త్రియమకృత విరూపాం స్త్రీజితః కామయానాం .
బలిమపి బలిమత్త్వావేష్టయద్ధ్వాంక్షవద్యః
తదలమసితసఖ్యైర్దుస్త్యజస్తత్కథార్థః
10(1)-47-18
యదనుచరితలీలాకర్ణపీయూషవిప్రుట్
సకృదదనవిధూతద్వంద్వధర్మా వినష్టాః .
సపది గృహకుటుంబం దీనముత్సృజ్య దీనా
బహవ ఇహ విహంగా భిక్షుచర్యాం చరంతి
10(1)-47-19
వయమృతమివ జిహ్మవ్యాహృతం శ్రద్దధానాః
కులికరుతమివాజ్ఞాః కృష్ణవధ్వో హరిణ్యః .
దదృశురసకృదేతత్తన్నఖస్పర్శతీవ్ర-
స్మరరుజ ఉపమంత్రిన్ భణ్యతామన్యవార్తా
10(1)-47-20
ప్రియసఖ పునరాగాః ప్రేయసా ప్రేషితః కిం
వరయ కిమనురుంధే మాననీయోఽసి మేఽఙ్గ .
నయసి కథమిహాస్మాన్ దుస్త్యజద్వంద్వపార్శ్వం
సతతమురసి సౌమ్య శ్రీర్వధూః సాకమాస్తే
10(1)-47-21
అపి బత మధుపుర్యామార్యపుత్రోఽధునాఽఽస్తే
స్మరతి స పితృగేహాన్ సౌమ్య బంధూంశ్చ గోపాన్ .
క్వచిదపి స కథా నః కింకరీణాం గృణీతే
భుజమగురుసుగంధం మూర్ధ్న్యధాస్యత్కదా ను
10(1)-47-22
శ్రీశుక ఉవాచ
అథోద్ధవో నిశమ్యైవం కృష్ణదర్శనలాలసాః .
సాంత్వయన్ ప్రియసందేశైర్గోపీరిదమభాషత
10(1)-47-23
ఉద్ధవ ఉవాచ
అహో యూయం స్మ పూర్ణార్థా భవత్యో లోకపూజితాః .
వాసుదేవే భగవతి యాసామిత్యర్పితం మనః
10(1)-47-24
దానవ్రతతపోహోమజపస్వాధ్యాయసంయమైః .
శ్రేయోభిర్వివిధైశ్చాన్యైః కృష్ణే భక్తిర్హి సాధ్యతే
10(1)-47-25
భగవత్యుత్తమశ్లోకే భవతీభిరనుత్తమా .
భక్తిః ప్రవర్తితా దిష్ట్యా మునీనామపి దుర్లభా
10(1)-47-26
దిష్ట్యా పుత్రాన్ పతీన్ దేహాన్ స్వజనాన్ భవనాని చ .
హిత్వావృణీత యూయం యత్కృష్ణాఖ్యం పురుషం పరం
10(1)-47-27
సర్వాత్మభావోఽధికృతో భవతీనామధోక్షజే .
విరహేణ మహాభాగా మహాన్ మేఽనుగ్రహః కృతః
10(1)-47-28
శ్రూయతాం ప్రియసందేశో భవతీనాం సుఖావహః .
యమాదాయాగతో భద్రా అహం భర్తూ రహస్కరః
10(1)-47-29
శ్రీభగవానువాచ
భవతీనాం వియోగో మే న హి సర్వాత్మనా క్వచిత్ .
యథా భూతాని భూతేషు ఖం వాయ్వగ్నిర్జలం మహీ .
తథాహం చ మనః ప్రాణభూతేంద్రియగుణాశ్రయః
10(1)-47-30
ఆత్మన్యేవాత్మనాఽఽత్మానం సృజే హన్మ్యనుపాలయే .
ఆత్మమాయానుభావేన భూతేంద్రియగుణాత్మనా
10(1)-47-31
ఆత్మా జ్ఞానమయః శుద్ధో వ్యతిరిక్తోఽగుణాన్వయః .
సుషుప్తిస్వప్నజాగ్రద్భిర్మాయావృత్తిభిరీయతే
10(1)-47-32
యేనేంద్రియార్థాన్ ధ్యాయేత మృషా స్వప్నవదుత్థితః .
తన్నిరుంధ్యాదింద్రియాణి వినిద్రః ప్రత్యపద్యత
10(1)-47-33
ఏతదంతః సమామ్నాయో యోగః సాంఖ్యం మనీషిణాం .
త్యాగస్తపో దమః సత్యం సముద్రాంతా ఇవాపగాః
10(1)-47-34
యత్త్వహం భవతీనాం వై దూరే వర్తే ప్రియో దృశాం .
మనసః సన్నికర్షార్థం మదనుధ్యానకామ్యయా
10(1)-47-35
యథా దూరచరే ప్రేష్ఠే మన ఆవిశ్య వర్తతే .
స్త్రీణాం చ న తథా చేతః సన్నికృష్టేఽక్షిగోచరే
10(1)-47-36
మయ్యావేశ్య మనః కృత్స్నం విముక్తాశేషవృత్తి యత్ .
అనుస్మరంత్యో మాం నిత్యమచిరాన్మాముపైష్యథ
10(1)-47-37
యా మయా క్రీడతా రాత్ర్యాం వనేఽస్మిన్ వ్రజ ఆస్థితాః .
అలబ్ధరాసాః కల్యాణ్యో మాఽఽపుర్మద్వీర్యచింతయా
10(1)-47-38
శ్రీశుక ఉవాచ
ఏవం ప్రియతమాదిష్టమాకర్ణ్య వ్రజయోషితః .
తా ఊచురుద్ధవం ప్రీతాస్తత్సందేశాగతస్మృతీః
10(1)-47-39
గోప్య ఊచుః
దిష్ట్యాహితో హతః కంసో యదూనాం సానుగోఽఘకృత్ .
దిష్ట్యాఽఽప్తైర్లబ్ధసర్వార్థైః కుశల్యాస్తేఽచ్యుతోఽధునా
10(1)-47-40
కచ్చిద్గదాగ్రజః సౌమ్య కరోతి పురయోషితాం .
ప్రీతిం నః స్నిగ్ధసవ్రీడహాసోదారేక్షణార్చితః
10(1)-47-41
కథం రతివిశేషజ్ఞః ప్రియశ్చ వరయోషితాం .
నానుబధ్యేత తద్వాక్యైర్విభ్రమైశ్చానుభాజితః
10(1)-47-42
అపి స్మరతి నః సాధో గోవిందః ప్రస్తుతే క్వచిత్ .
గోష్ఠీమధ్యే పురస్త్రీణాం గ్రామ్యాః స్వైరకథాంతరే
10(1)-47-43
తాః కిం నిశాః స్మరతి యాసు తదా ప్రియాభి-
ర్వృందావనే కుముదకుందశశాంకరమ్యే .
రేమే క్వణచ్చరణనూపురరాసగోష్ఠ్యా-
మస్మాభిరీడితమనోజ్ఞకథః కదాచిత్
10(1)-47-44
అప్యేష్యతీహ దాశార్హస్తప్తాః స్వకృతయా శుచా .
సంజీవయన్ ను నో గాత్రైర్యథేంద్రో వనమంబుదైః
10(1)-47-45
కస్మాత్కృష్ణ ఇహాయాతి ప్రాప్తరాజ్యో హతాహితః .
నరేంద్రకన్యా ఉద్వాహ్య ప్రీతః సర్వసుహృద్వృతః
10(1)-47-46
కిమస్మాభిర్వనౌకోభిరన్యాభిర్వా మహాత్మనః .
శ్రీపతేరాప్తకామస్య క్రియేతార్థః కృతాత్మనః
10(1)-47-47
పరం సౌఖ్యం హి నైరాశ్యం స్వైరిణ్యప్యాహ పింగలా .
తజ్జానతీనాం నః కృష్ణే తథాప్యాశా దురత్యయా
10(1)-47-48
క ఉత్సహేత సంత్యక్తుముత్తమశ్లోకసంవిదం .
అనిచ్ఛతోఽపి యస్య శ్రీరంగాన్న చ్యవతే క్వచిత్
10(1)-47-49
సరిచ్ఛైలవనోద్దేశా గావో వేణురవా ఇమే .
సంకర్షణసహాయేన కృష్ణేనాచరితాః ప్రభో
10(1)-47-50
పునః పునః స్మారయంతి నందగోపసుతం బత .
శ్రీనికేతైస్తత్పదకైర్విస్మర్తుం నైవ శక్నుమః
10(1)-47-51
గత్యా లలితయోదారహాసలీలావలోకనైః .
మాధ్వ్యా గిరా హృతధియః కథం తం విస్మరామహే
10(1)-47-52
హే నాథ హే రమానాథ వ్రజనాథార్తినాశన .
మగ్నముద్ధర గోవింద గోకులం వృజినార్ణవాత్
10(1)-47-53
శ్రీశుక ఉవాచ
తతస్తాః కృష్ణసందేశైర్వ్యపేతవిరహజ్వరాః .
ఉద్ధవం పూజయాంచక్రుర్జ్ఞాత్వాఽఽత్మానమధోక్షజం
10(1)-47-54
ఉవాస కతిచిన్మాసాన్ గోపీనాం వినుదన్ శుచః .
కృష్ణలీలాకథాం గాయన్ రమయామాస గోకులం
10(1)-47-55
యావంత్యహాని నందస్య వ్రజేఽవాత్సీత్స ఉద్ధవః .
వ్రజౌకసాం క్షణప్రాయాణ్యాసన్ కృష్ణస్య వార్తయా
10(1)-47-56
సరిద్వనగిరిద్రోణీర్వీక్షన్ కుసుమితాన్ ద్రుమాన్ .
కృష్ణం సంస్మారయన్ రేమే హరిదాసో వ్రజౌకసాం
10(1)-47-57
దృష్ట్వైవమాది గోపీనాం కృష్ణావేశాత్మవిక్లవం .
ఉద్ధవః పరమప్రీతస్తా నమస్యన్నిదం జగౌ
10(1)-47-58
ఏతాః పరం తనుభృతో భువి గోపవధ్వో
గోవింద ఏవ నిఖిలాత్మని రూఢభావాః .
వాంఛంతి యద్భవభియో మునయో వయం చ
కిం బ్రహ్మజన్మభిరనంతకథారసస్య
10(1)-47-59
క్వేమాః స్త్రియో వనచరీర్వ్యభిచారదుష్టాః
కృష్ణే క్వ చైష పరమాత్మని రూఢభావః .
నన్వీశ్వరోఽనుభజతోఽవిదుషోపి సాక్షా-
చ్ఛ్రేయస్తనోత్యగదరాజ ఇవోపయుక్తః
10(1)-47-60
నాయం శ్రియోఽఙ్గ ఉ నితాంతరతేః ప్రసాదః
స్వర్యోషితాం నలినగంధరుచాం కుతోఽన్యాః .
రాసోత్సవేఽస్య భుజదండగృహీతకంఠ-
లబ్ధాశిషాం య ఉదగాద్వ్రజవల్లవీనాం
10(1)-47-61
ఆసామహో చరణరేణుజుషామహం స్యాం
వృందావనే కిమపి గుల్మలతౌషధీనాం .
యా దుస్త్యజం స్వజనమార్యపథం చ హిత్వా
భేజుర్ముకుందపదవీం శ్రుతిభిర్విమృగ్యాం
10(1)-47-62
యా వై శ్రియార్చితమజాదిభిరాప్తకామై-
ర్యోగేశ్వరైరపి యదాత్మని రాసగోష్ఠ్యాం .
కృష్ణస్య తద్భగవతశ్చరణారవిందం
న్యస్తం స్తనేషు విజహుః పరిరభ్య తాపం
10(1)-47-63
వందే నందవ్రజస్త్రీణాం పాదరేణుమభీక్ష్ణశః .
యాసాం హరికథోద్గీతం పునాతి భువనత్రయం
10(1)-47-64
శ్రీశుక ఉవాచ
అథ గోపీరనుజ్ఞాప్య యశోదాం నందమేవ చ .
గోపానామంత్ర్య దాశార్హో యాస్యన్నారురుహే రథం
10(1)-47-65
తం నిర్గతం సమాసాద్య నానోపాయనపాణయః .
నందాదయోఽనురాగేణ ప్రావోచన్నశ్రులోచనాః
10(1)-47-66
మనసో వృత్తయో నః స్యుః కృష్ణపాదాంబుజాశ్రయాః .
వాచోఽభిధాయినీర్నామ్నాం కాయస్తత్ప్రహ్వణాదిషు
10(1)-47-67
కర్మభిర్భ్రామ్యమాణానాం యత్ర క్వాపీశ్వరేచ్ఛయా .
మంగలాచరితైర్దానై రతిర్నః కృష్ణ ఈశ్వరే
10(1)-47-68
ఏవం సభాజితో గోపైః కృష్ణభక్త్యా నరాధిప .
ఉద్ధవః పునరాగచ్ఛన్మథురాం కృష్ణపాలితాం
10(1)-47-69
కృష్ణాయ ప్రణిపత్యాహ భక్త్యుద్రేకం వ్రజౌకసాం .
వసుదేవాయ రామాయ రాజ్ఞే చోపాయనాన్యదాత్
10(1)-47-70
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
దశమస్కంధే పూర్వార్ధే ఉద్ధవప్రతియానే సప్తచత్వారింశోఽధ్యాయః