పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

చతుర్థ స్కంధః : చతుర్వింశోఽధ్యాయః - 24

4-24-1
మైత్రేయ ఉవాచ
విజితాశ్వోఽధిరాజాఽఽసీత్పృథుపుత్రః పృథుశ్రవాః .
యవీయోభ్యోఽదదాత్కాష్ఠా భ్రాతృభ్యో భ్రాతృవత్సలః

4-24-2
హర్యక్షాయాదిశత్ప్రాచీం ధూమ్రకేశాయ దక్షిణాం .
ప్రతీచీం వృకసంజ్ఞాయ తుర్యాం ద్రవిణసే విభుః

4-24-3
అంతర్ధానగతిం శక్రాల్లబ్ధ్వాంతర్ధానసంజ్ఞితః .
అపత్యత్రయమాధత్త శిఖండిన్యాం సుసమ్మతం

4-24-4
పావకః పవమానశ్చ శుచిరిత్యగ్నయః పురా .
వసిష్ఠశాపాదుత్పన్నాః పునర్యోగగతిం గతాః

4-24-5
అంతర్ధానో నభస్వత్యాం హవిర్ధానమవిందత .
య ఇంద్రమశ్వహర్తారం విద్వానపి న జఘ్నివాన్

4-24-6
రాజ్ఞాం వృత్తిం కరాదానదండశుల్కాదిదారుణాం .
మన్యమానో దీర్ఘసత్త్రవ్యాజేన విససర్జ హ

4-24-7
తత్రాపి హంసం పురుషం పరమాత్మానమాత్మదృక్ .
యజంస్తల్లోకతామాప కుశలేన సమాధినా

4-24-8
హవిర్ధానాద్ధవిర్ధానీ విదురాసూత షట్ సుతాన్ .
బర్హిషదం గయం శుక్లం కృష్ణం సత్యం జితవ్రతం

4-24-9
బర్హిషత్సుమహాభాగో హావిర్ధానిః ప్రజాపతిః .
క్రియాకాండేషు నిష్ణాతో యోగేషు చ కురూద్వహ

4-24-10
యస్యేదం దేవయజనమనుయజ్ఞం వితన్వతః .
ప్రాచీనాగ్రైః కుశైరాసీదాస్తృతం వసుధాతలం

4-24-11
సాముద్రీం దేవదేవోక్తాముపయేమే శతద్రుతిం .
యాం వీక్ష్య చారుసర్వాంగీం కిశోరీం సుష్ఠ్వలంకృతాం .
పరిక్రమంతీముద్వాహే చకమేఽగ్నిః శుకీమివ

4-24-12
విబుధాసురగంధర్వమునిసిద్ధనరోరగాః .
విజితాః సూర్యయా దిక్షు క్వణయంత్యైవ నూపురైః

4-24-13
ప్రాచీనబర్హిషః పుత్రాః శతద్రుత్యాం దశాభవన్ .
తుల్యనామవ్రతాః సర్వే ధర్మస్నాతాః ప్రచేతసః

4-24-14
పిత్రాఽఽదిష్టాః ప్రజాసర్గే తపసేఽర్ణవమావిశన్ .
దశవర్షసహస్రాణి తపసార్చంస్తపస్పతిం

4-24-15
యదుక్తం పథి దృష్టేన గిరిశేన ప్రసీదతా .
తద్ధ్యాయంతో జపంతశ్చ పూజయంతశ్చ సంయతాః

4-24-16
విదుర ఉవాచ
ప్రచేతసాం గిరిత్రేణ యథాఽఽసీత్పథి సంగమః .
యదుతాహ హరః ప్రీతస్తన్నో బ్రహ్మన్ వదార్థవత్

4-24-17
సంగమః ఖలు విప్రర్షే శివేనేహ శరీరిణాం .
దుర్లభో మునయో దధ్యురసంగాద్యమభీప్సితం

4-24-18
ఆత్మారామోఽపి యస్త్వస్య లోకకల్పస్య రాధసే .
శక్త్యా యుక్తో విచరతి ఘోరయా భగవాన్ భవః

4-24-19
మైత్రేయ ఉవాచ
ప్రచేతసః పితుర్వాక్యం శిరసాఽఽదాయ సాధవః .
దిశం ప్రతీచీం ప్రయయుస్తపస్యాదృతచేతసః

4-24-20
సముద్రముప విస్తీర్ణమపశ్యన్ సుమహత్సరః .
మహన్మన ఇవ స్వచ్ఛం ప్రసన్నసలిలాశయం

4-24-21
నీలరక్తోత్పలాంభోజకహ్లారేందీవరాకరం .
హంససారసచక్రాహ్వకారండవనికూజితం

4-24-22
మత్తభ్రమరసౌస్వర్యహృష్టరోమలతాంఘ్రిపం .
పద్మకోశరజో దిక్షు విక్షిపత్పవనోత్సవం

4-24-23
తత్ర గాంధర్వమాకర్ణ్య దివ్యమార్గమనోహరం .
విసిస్మ్యూ రాజపుత్రాస్తే మృదంగపణవాద్యను

4-24-24
తర్హ్యేవ సరసస్తస్మాన్నిష్క్రామంతం సహానుగం .
ఉపగీయమానమమరప్రవరం విబుధానుగైః

4-24-25
తప్తహేమనికాయాభం శితికంఠం త్రిలోచనం .
ప్రసాదసుముఖం వీక్ష్య ప్రణేముర్జాతకౌతుకాః

4-24-26
స తాన్ ప్రపన్నార్తిహరో భగవాన్ ధర్మవత్సలః .
ధర్మజ్ఞాన్ శీలసంపన్నాన్ ప్రీతః ప్రీతానువాచ హ

4-24-27
రుద్ర ఉవాచ
యూయం వేదిషదః పుత్రా విదితం వశ్చికీర్షితం .
అనుగ్రహాయ భద్రం వ ఏవం మే దర్శనం కృతం

4-24-28
యః పరం రంహసః సాక్షాత్త్రిగుణాజ్జీవసంజ్ఞితాత్ .
భగవంతం వాసుదేవం ప్రపన్నః స ప్రియో హి మే

4-24-29
స్వధర్మనిష్ఠః శతజన్మభిః పుమాన్
విరించతామేతి తతః పరం హి మాం .
అవ్యాకృతం భాగవతోఽథ వైష్ణవం
పదం యథాహం విబుధాః కలాత్యయే

4-24-30
అథ భాగవతా యూయం ప్రియాః స్థ భగవాన్ యథా .
న మద్భాగవతానాం చ ప్రేయానన్యోఽస్తి కర్హిచిత్

4-24-31
ఇదం వివిక్తం జప్తవ్యం పవిత్రం మంగలం పరం .
నిఃశ్రేయసకరం చాపి శ్రూయతాం తద్వదామి వః

4-24-32
మైత్రేయ ఉవాచ
ఇత్యనుక్రోశహృదయో భగవానాహ తాంఛివః .
బద్ధాంజలీన్ రాజపుత్రాన్ నారాయణపరో వచః

4-24-33
రుద్ర ఉవాచ
జితం త ఆత్మవిద్ధుర్యస్వస్తయే స్వస్తిరస్తు మే .
భవతా రాధసా రాద్ధం సర్వస్మా ఆత్మనే నమః

4-24-34
నమః పంకజనాభాయ భూతసూక్ష్మేంద్రియాత్మనే .
వాసుదేవాయ శాంతాయ కూటస్థాయ స్వరోచిషే

4-24-35
సంకర్షణాయ సూక్ష్మాయ దురంతాయాంతకాయ చ .
నమో విశ్వప్రబోధాయ ప్రద్యుమ్నాయాంతరాత్మనే

4-24-36
నమో నమోఽనిరుద్ధాయ హృషీకేశేంద్రియాత్మనే .
నమః పరమహంసాయ పూర్ణాయ నిభృతాత్మనే

4-24-37
స్వర్గాపవర్గద్వారాయ నిత్యం శుచిషదే నమః .
నమో హిరణ్యవీర్యాయ చాతుర్హోత్రాయ తంతవే

4-24-38
నమ ఊర్జ ఇషే త్రయ్యాః పతయే యజ్ఞరేతసే .
తృప్తిదాయ చ జీవానాం నమః సర్వరసాత్మనే

4-24-39
సర్వసత్త్వాత్మదేహాయ విశేషాయ స్థవీయసే .
నమస్త్రైలోక్యపాలాయ సహ ఓజో బలాయ చ

4-24-40
అర్థలింగాయ నభసే నమోఽన్తర్బహిరాత్మనే .
నమః పుణ్యాయ లోకాయ అముష్మై భూరివర్చసే

4-24-41
ప్రవృత్తాయ నివృత్తాయ పితృదేవాయ కర్మణే .
నమోఽధర్మవిపాకాయ మృత్యవే దుఃఖదాయ చ

4-24-42
నమస్త ఆశిషామీశ మనవే కారణాత్మనే .
నమో ధర్మాయ బృహతే కృష్ణాయాకుంఠమేధసే .
పురుషాయ పురాణాయ సాంఖ్యయోగేశ్వరాయ చ

4-24-43
శక్తిత్రయసమేతాయ మీఢుషేఽహంకృతాత్మనే .
చేత ఆకూతిరూపాయ నమో వాచో విభూతయే

4-24-44
దర్శనం నో దిదృక్షూణాం దేహి భాగవతార్చితం .
రూపం ప్రియతమం స్వానాం సర్వేంద్రియగుణాంజనం

4-24-45
స్నిగ్ధప్రావృట్ ఘనశ్యామం సర్వసౌందర్యసంగ్రహం .
చార్వాయతచతుర్బాహుం సుజాతరుచిరాననం

4-24-46
పద్మకోశపలాశాక్షం సుందరభ్రూ సునాసికం .
సుద్విజం సుకపోలాస్యం సమకర్ణవిభూషణం

4-24-47
ప్రీతిప్రహసితాపాంగమలకైరుపశోభితం .
లసత్పంకజకింజల్కదుకూలం మృష్టకుండలం

4-24-48
స్ఫురత్కిరీటవలయహారనూపురమేఖలం .
శంఖచక్రగదాపద్మమాలామణ్యుత్తమర్ద్ధిమత్

4-24-49
సింహస్కంధత్విషో బిభ్రత్సౌభగగ్రీవకౌస్తుభం .
శ్రియానపాయిన్యా క్షిప్తనికషాశ్మోరసోల్లసత్

4-24-50
పూరరేచకసంవిగ్నవలివల్గుదలోదరం .
ప్రతిసంక్రామయద్విశ్వం నాభ్యాఽఽవర్తగభీరయా

4-24-51
శ్యామశ్రోణ్యధిరోచిష్ణు దుకూలస్వర్ణమేఖలం .
సమచార్వంఘ్రిజంఘోరునిమ్నజానుసుదర్శనం

4-24-52
పదా శరత్పద్మపలాశరోచిషా
నఖద్యుభిర్నోఽన్తరఘం విధున్వతా .
ప్రదర్శయ స్వీయమపాస్తసాధ్వసం
పదం గురో మార్గగురుస్తమోజుషాం

4-24-53
ఏతద్రూపమనుధ్యేయమాత్మశుద్ధిమభీప్సతాం .
యద్భక్తియోగోభయదః స్వధర్మమనుతిష్ఠతాం

4-24-54
భవాన్ భక్తిమతా లభ్యో దుర్లభః సర్వదేహినాం .
స్వారాజ్యస్యాప్యభిమత ఏకాంతేనాత్మవిద్గతిః

4-24-55
తం దురారాధ్యమారాధ్య సతామపి దురాపయా .
ఏకాంతభక్త్యా కో వాంఛేత్పాదమూలం వినా బహిః

4-24-56
యత్ర నిర్విష్టమరణం కృతాంతో నాభిమన్యతే .
విశ్వం విధ్వంసయన్ వీర్యశౌర్యవిస్ఫూర్జితభ్రువా

4-24-57
క్షణార్ధేనాపి తులయే న స్వర్గం నాపునర్భవం .
భగవత్సంగిసంగస్య మర్త్యానాం కిముతాశిషః

4-24-58
అథానఘాంఘ్రేస్తవ కీర్తితీర్థయోరంతర్బహిః
స్నానవిధూతపాప్మనాం .
భూతేష్వనుక్రోశసుసత్త్వశీలినాం
స్యాత్సంగమోఽనుగ్రహ ఏష నస్తవ

4-24-59
న యస్య చిత్తం బహిరర్థవిభ్రమం
తమోగుహాయాం చ విశుద్ధమావిశత్ .
యద్భక్తియోగానుగృహీతమంజసా
మునిర్విచష్టే నను తత్ర తే గతిం

4-24-60
యత్రేదం వ్యజ్యతే విశ్వం విశ్వస్మిన్నవభాతి యత్ .
తత్త్వం బ్రహ్మ పరంజ్యోతిరాకాశమివ విస్తృతం

4-24-61
యో మాయయేదం పురురూపయాసృజద్బిభర్తి
భూయః క్షపయత్యవిక్రియః .
యద్భేదబుద్ధిః సదివాత్మదుఃస్థయా
తమాత్మతంత్రం భగవన్ ప్రతీమహి

4-24-62
క్రియాకలాపైరిదమేవ యోగినః
శ్రద్ధాన్వితాః సాధు యజంతి సిద్ధయే .
భూతేంద్రియాంతఃకరణోపలక్షితం
వేదే చ తంత్రే చ త ఏవ కోవిదాః

4-24-63
త్వమేక ఆద్యః పురుషః సుప్తశక్తిస్తయా
రజఃసత్త్వతమో విభిద్యతే .
మహానహం ఖం మరుదగ్నివార్ధరాః
సురర్షయో భూతగణా ఇదం యతః

4-24-64
సృష్టం స్వశక్త్యేదమనుప్రవిష్ట-
శ్చతుర్విధం పురమాత్మాంశకేన .
అథో విదుస్తం పురుషం సంతమంత-
ర్భుంక్తే హృషీకైర్మధు సారఘం యః

4-24-65
స ఏష లోకానతిచండవేగో
వికర్షసి త్వం ఖలు కాలయానః .
భూతాని భూతైరనుమేయతత్త్వో
ఘనావలీర్వాయురివావిషహ్యః

4-24-66
ప్రమత్తముచ్చైరితికృత్యచింతయా
ప్రవృద్ధలోభం విషయేషు లాలసం .
త్వమప్రమత్తః సహసాభిపద్యసే
క్షుల్లేలిహానోఽహిరివాఖుమంతకః

4-24-67
కస్త్వత్పదాబ్జం విజహాతి పండితో
యస్తేఽవమానవ్యయమానకేతనః .
విశంకయాస్మద్గురురర్చతి స్మ యద్వినోపపత్తిం
మనవశ్చతుర్దశ

4-24-68
అథ త్వమసి నో బ్రహ్మన్ పరమాత్మన్ విపశ్చితాం .
విశ్వం రుద్రభయధ్వస్తమకుతశ్చిద్భయా గతిః

4-24-69
ఇదం జపత భద్రం వో విశుద్ధా నృపనందనాః .
స్వధర్మమనుతిష్ఠంతో భగవత్యర్పితాశయాః

4-24-70
తమేవాత్మానమాత్మస్థం సర్వభూతేష్వవస్థితం .
పూజయధ్వం గృణంతశ్చ ధ్యాయంతశ్చాసకృద్ధరిం

4-24-71
యోగాదేశముపాసాద్య ధారయంతో మునివ్రతాః .
సమాహితధియః సర్వ ఏతదభ్యసతాదృతాః

4-24-72
ఇదమాహ పురాస్మాకం భగవాన్ విశ్వసృక్పతిః .
భృగ్వాదీనామాత్మజానాం సిసృక్షుః సంసిసృక్షతాం

4-24-73
తే వయం నోదితాః సర్వే ప్రజాసర్గే ప్రజేశ్వరాః .
అనేన ధ్వస్తతమసః సిసృక్ష్మో వివిధాః ప్రజాః

4-24-74
అథేదం నిత్యదా యుక్తో జపన్నవహితః పుమాన్ .
అచిరాచ్ఛ్రేయ ఆప్నోతి వాసుదేవపరాయణః

4-24-75
శ్రేయసామిహ సర్వేషాం జ్ఞానం నిఃశ్రేయసం పరం .
సుఖం తరతి దుష్పారం జ్ఞాననౌర్వ్యసనార్ణవం

4-24-76
య ఇమం శ్రద్ధయా యుక్తో మద్గీతం భగవత్స్తవం .
అధీయానో దురారాధ్యం హరిమారాధయత్యసౌ

4-24-77
విందతే పురుషోఽముష్మాద్యద్యదిచ్ఛత్యసత్వరం .
మద్గీతగీతాత్సుప్రీతాచ్ఛ్రేయసామేకవల్లభాత్

4-24-78
ఇదం యః కల్య ఉత్థాయ ప్రాంజలిః శ్రద్ధయాన్వితః .
శృణుయాచ్ఛ్రావయేన్మర్త్యో ముచ్యతే కర్మబంధనైః

4-24-79
గీతం మయేదం నరదేవనందనాః
పరస్య పుంసః పరమాత్మనః స్తవం .
జపంత ఏకాగ్రధియస్తపో మహచ్చరధ్వమంతే
తత ఆప్స్యథేప్సితం

4-24-80
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
చతుర్థస్కంధే రుద్రగీతం నామ చతుర్దశోఽధ్యాయః