అష్టమస్కంధః : షోడశోఽధ్యాయః - 16
8-16-1
శ్రీశుక ఉవాచ
ఏవం పుత్రేషు నష్టేషు దేవమాతాదితిస్తదా .
హృతే త్రివిష్టపే దైత్యైః పర్యతప్యదనాథవత్
8-16-2
ఏకదా కశ్యపస్తస్యా ఆశ్రమం భగవానగాత్ .
నిరుత్సవం నిరానందం సమాధేర్విరతశ్చిరాత్
8-16-3
స పత్నీం దీనవదనాం కృతాసనపరిగ్రహః .
సభాజితో యథాన్యాయమిదమాహ కురూద్వహ
8-16-4
అప్యభద్రం న విప్రాణాం భద్రే లోకేఽధునాఽఽగతం .
న ధర్మస్య న లోకస్య మృత్యోశ్ఛందానువర్తినః
8-16-5
అపి వాకుశలం కించిద్గృహేషు గృహమేధిని .
ధర్మస్యార్థస్య కామస్య యత్ర యోగో హ్యయోగినాం
8-16-6
అపి వాతిథయోఽభ్యేత్య కుటుంబాసక్తయా త్వయా .
గృహాదపూజితా యాతాః ప్రత్యుత్థానేన వా క్వచిత్
8-16-7
గృహేషు యేష్వతిథయో నార్చితాః సలిలైరపి .
యది నిర్యాంతి తే నూనం ఫేరురాజగృహోపమాః
8-16-8
అప్యగ్నయస్తు వేలాయాం న హుతా హవిషా సతి .
త్వయోద్విగ్నధియా భద్రే ప్రోషితే మయి కర్హిచిత్
8-16-9
యత్పూజయా కామదుఘాన్ యాతి లోకాన్ గృహాన్వితః .
బ్రాహ్మణోఽగ్నిశ్చ వై విష్ణోః సర్వదేవాత్మనో ముఖం
8-16-10
అపి సర్వే కుశలినస్తవ పుత్రా మనస్విని .
లక్షయేఽస్వస్థమాత్మానం భవత్యా లక్షణైరహం
8-16-11
అదితిరువాచ
భద్రం ద్విజగవాం బ్రహ్మన్ ధర్మస్యాస్య జనస్య చ .
త్రివర్గస్య పరం క్షేత్రం గృహమేధిన్ గృహా ఇమే
8-16-12
అగ్నయోఽతిథయో భృత్యా భిక్షవో యే చ లిప్సవః .
సర్వం భగవతో బ్రహ్మన్ననుధ్యానాన్న రిష్యతి
8-16-13
కో ను మే భగవన్ కామో న సంపద్యేత మానసః .
యస్యా భవాన్ ప్రజాధ్యక్ష ఏవం ధర్మాన్ ప్రభాషతే
8-16-14
తవైవ మారీచ మనఃశరీరజాః
ప్రజా ఇమాః సత్త్వరజస్తమోజుషః .
సమో భవాంస్తాస్వసురాదిషు ప్రభో
తథాపి భక్తం భజతే మహేశ్వరః
8-16-15
తస్మాదీశ భజంత్యా మే శ్రేయశ్చింతయ సువ్రత .
హృతశ్రియో హృతస్థానాన్ సపత్నైః పాహి నః ప్రభో
8-16-16
పరైర్వివాసితా సాహం మగ్నా వ్యసనసాగరే .
ఐశ్వర్యం శ్రీర్యశః స్థానం హృతాని ప్రబలైర్మమ
8-16-17
యథా తాని పునః సాధో ప్రపద్యేరన్ మమాత్మజాః .
తథా విధేహి కల్యాణం ధియా కల్యాణకృత్తమ
8-16-18
శ్రీశుక ఉవాచ
ఏవమభ్యర్థితోఽదిత్యా కస్తామాహ స్మయన్నివ .
అహో మాయాబలం విష్ణోః స్నేహబద్ధమిదం జగత్
8-16-19
క్వ దేహో భౌతికోఽనాత్మా క్వ చాత్మా ప్రకృతేః పరః .
కస్య కే పతిపుత్రాద్యా మోహ ఏవ హి కారణం
8-16-20
ఉపతిష్ఠస్వ పురుషం భగవంతం జనార్దనం .
సర్వభూతగుహావాసం వాసుదేవం జగద్గురుం
8-16-21
స విధాస్యతి తే కామాన్ హరిర్దీనానుకంపనః .
అమోఘా భగవద్భక్తిర్నేతరేతి మతిర్మమ
8-16-22
అదితిరువాచ
కేనాహం విధినా బ్రహ్మన్నుపస్థాస్యే జగత్పతిం .
యథా మే సత్యసంకల్పో విదధ్యాత్స మనోరథం
8-16-23
ఆదిశ త్వం ద్విజశ్రేష్ఠ విధిం తదుపధావనం .
ఆశు తుష్యతి మే దేవః సీదంత్యాః సహ పుత్రకైః
8-16-24
కశ్యప ఉవాచ
ఏతన్మే భగవాన్ పృష్టః ప్రజాకామస్య పద్మజః .
యదాహ తే ప్రవక్ష్యామి వ్రతం కేశవతోషణం
8-16-25
ఫాల్గునస్యామలే పక్షే ద్వాదశాహం పయోవ్రతః .
అర్చయేదరవిందాక్షం భక్త్యా పరమయాన్వితః
8-16-26
సినీవాల్యాం మృదాఽఽలిప్య స్నాయాత్క్రోడవిదీర్ణయా .
యది లభ్యేత వై స్రోతస్యేతం మంత్రముదీరయేత్
8-16-27
త్వం దేవ్యాదివరాహేణ రసాయాః స్థానమిచ్ఛతా .
ఉద్ధృతాసి నమస్తుభ్యం పాప్మానం మే ప్రణాశయ
8-16-28
నిర్వర్తితాత్మనియమో దేవమర్చేత్సమాహితః .
అర్చాయాం స్థండిలే సూర్యే జలే వహ్నౌ గురావపి
8-16-29
నమస్తుభ్యం భగవతే పురుషాయ మహీయసే .
సర్వభూతనివాసాయ వాసుదేవాయ సాక్షిణే
8-16-30
నమోఽవ్యక్తాయ సూక్ష్మాయ ప్రధానపురుషాయ చ .
చతుర్వింశద్గుణజ్ఞాయ గుణసంఖ్యానహేతవే
8-16-31
నమో ద్విశీర్ష్ణే త్రిపదే చతుఃశృంగాయ తంతవే .
సప్తహస్తాయ యజ్ఞాయ త్రయీవిద్యాత్మనే నమః
8-16-32
నమః శివాయ రుద్రాయ నమః శక్తిధరాయ చ .
సర్వవిద్యాధిపతయే భూతానాం పతయే నమః
8-16-33
నమో హిరణ్యగర్భాయ ప్రాణాయ జగదాత్మనే .
యోగైశ్వర్యశరీరాయ నమస్తే యోగహేతవే
8-16-34
నమస్త ఆదిదేవాయ సాక్షిభూతాయ తే నమః .
నారాయణాయ ఋషయే నరాయ హరయే నమః
8-16-35
నమో మరకతశ్యామవపుషేఽధిగతశ్రియే .
కేశవాయ నమస్తుభ్యం నమస్తే పీతవాససే
8-16-36
త్వం సర్వవరదః పుంసాం వరేణ్య వరదర్షభ .
అతస్తే శ్రేయసే ధీరాః పాదరేణుముపాసతే
8-16-37
అన్వవర్తంత యం దేవాః శ్రీశ్చ తత్పాదపద్మయోః .
స్పృహయంత ఇవామోదం భగవాన్ మే ప్రసీదతాం
8-16-38
ఏతైర్మంత్రైర్హృషీకేశమావాహనపురస్కృతం .
అర్చయేచ్ఛ్రద్ధయా యుక్తః పాద్యోపస్పర్శనాదిభిః
8-16-39
అర్చిత్వా గంధమాల్యాద్యైః పయసా స్నపయేద్విభుం .
వస్త్రోపవీతాభరణపాద్యోపస్పర్శనైస్తతః .
గంధధూపాదిభిశ్చార్చేద్ద్వాదశాక్షరవిద్యయా
8-16-40
శృతం పయసి నైవేద్యం శాల్యన్నం విభవే సతి .
ససర్పిః సగుడం దత్త్వా జుహుయాన్మూలవిద్యయా
8-16-41
నివేదితం తద్భక్తాయ దద్యాద్భుంజీత వా స్వయం .
దత్త్వాఽఽచమనమర్చిత్వా తాంబూలం చ నివేదయేత్
8-16-42
జపేదష్టోత్తరశతం స్తువీత స్తుతిభిః ప్రభుం .
కృత్వా ప్రదక్షిణం భూమౌ ప్రణమేద్దండవన్ముదా
8-16-43
కృత్వా శిరసి తచ్ఛేషాం దేవముద్వాసయేత్తతః .
ద్వ్యవరాన్ భోజయేద్విప్రాన్ పాయసేన యథోచితం
8-16-44
భుంజీత తైరనుజ్ఞాతః శేషం సేష్టః సభాజితైః .
బ్రహ్మచార్యథ తద్రాత్ర్యాం శ్వోభూతే ప్రథమేఽహని
8-16-45
స్నాతః శుచిర్యథోక్తేన విధినా సుసమాహితః .
పయసా స్నాపయిత్వార్చేద్యావద్వ్రతసమాపనం
8-16-46
పయోభక్షో వ్రతమిదం చరేద్విష్ణ్వర్చనాదృతః .
పూర్వవజ్జుహుయాదగ్నిం బ్రాహ్మణాంశ్చాపి భోజయేత్
8-16-47
ఏవం త్వహరహః కుర్యాద్ద్వాదశాహం పయోవ్రతః .
హరేరారాధనం హోమమర్హణం ద్విజతర్పణం
8-16-48
ప్రతిపద్దినమారభ్య యావచ్ఛుక్లత్రయోదశీ .
బ్రహ్మచర్యమధఃస్వప్నం స్నానం త్రిషవణం చరేత్
8-16-49
వర్జయేదసదాలాపం భోగానుచ్చావచాంస్తథా .
అహింస్రః సర్వభూతానాం వాసుదేవపరాయణః
8-16-50
త్రయోదశ్యామథో విష్ణోః స్నపనం పంచకైర్విభోః .
కారయేచ్ఛాస్త్రదృష్టేన విధినా విధికోవిదైః
8-16-51
పూజాం చ మహతీం కుర్యాద్విత్తశాఠ్యవివర్జితః .
చరుం నిరూప్య పయసి శిపివిష్టాయ విష్ణవే
8-16-52
శృతేన తేన పురుషం యజేత సుసమాహితః .
నైవేద్యం చాతిగుణవద్దద్యాత్పురుషతుష్టిదం
8-16-53
ఆచార్యం జ్ఞానసంపన్నం వస్త్రాభరణధేనుభిః .
తోషయేదృత్విజశ్చైవ తద్విద్ధ్యారాధనం హరేః
8-16-54
భోజయేత్తాన్ గుణవతా సదన్నేన శుచిస్మితే .
అన్యాంశ్చ బ్రాహ్మణాన్ శక్త్యా యే చ తత్ర సమాగతాః
8-16-55
దక్షిణాం గురవే దద్యాదృత్విగ్భ్యశ్చ యథార్హతః .
అన్నాద్యేనాశ్వపాకాంశ్చ ప్రీణయేత్సముపాగతాన్
8-16-56
భుక్తవత్సు చ సర్వేషు దీనాంధకృపణేషు చ .
విష్ణోస్తత్ప్రీణనం విద్వాన్ భుంజీత సహ బంధుభిః
8-16-57
నృత్యవాదిత్రగీతైశ్చ స్తుతిభిః స్వస్తివాచకైః .
కారయేత్తత్కథాభిశ్చ పూజాం భగవతోఽన్వహం
8-16-58
ఏతత్పయోవ్రతం నామ పురుషారాధనం పరం .
పితామహేనాభిహితం మయా తే సముదాహృతం
8-16-59
త్వం చానేన మహాభాగే సమ్యక్ చీర్ణేన కేశవం .
ఆత్మనా శుద్ధభావేన నియతాత్మా భజావ్యయం
8-16-60
అయం వై సర్వయజ్ఞాఖ్యః సర్వవ్రతమితి స్మృతం .
తపఃసారమిదం భద్రే దానం చేశ్వరతర్పణం
8-16-61
త ఏవ నియమాః సాక్షాత్త ఏవ చ యమోత్తమాః .
తపో దానం వ్రతం యజ్ఞో యేన తుష్యత్యధోక్షజః
8-16-62
తస్మాదేతద్వ్రతం భద్రే ప్రయతా శ్రద్ధయా చర .
భగవాన్ పరితుష్టస్తే వరానాశు విధాస్యతి
8-16-63
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సమ్హితాయా-
మష్టమస్కంధే అదితిపయోవ్రతకథనం నామ షోడశోఽధ్యాయః